4. Sınıf Türkçe Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 139-140-141-142-143
4. Sınıf Türkçe Kitabı Özgün Yayınları Âşık Veysel: Uzun İnce Bir Yol Dinleme Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 139, 140, 141, 142, 143
4. Sınıf Türkçe Kitabı Âşık Veysel: Uzun İnce Bir Yol Dinleme Metni Etkinlik Cevapları
4. Sınıf Türkçe Kitabı Sayfa 139-140-141-142-143
1. “Uzun İnce Bir Yoldayım” türküsünü sınıfça söyleyiniz.
2. Görselden hareketle dinleyeceğiniz metnin konusunu tahmin ediniz.
Cevap :
Görselden hareketle dinleyeceğim metnin konusu saz çalan bir aşık hakkında olabilir.
Eski zamanlarda saz çalgı aletleri arasında çok meşhurdu. Halk ozanları şehir şehir gezerek sazları ile türküler söyler ve dinleyen insanlar tarafından takdir ve konuk edilirlerdi. Müzik zevkinin farklılaşması ve insanların gitar, keman gibi çalgı aletlerine yönelmesi ile saza olan ilgi azalmıştır.
1. ETKİNLİK
Soru : Metni dinlerken defterinize aldığınız notlara göre;
a. Bilmediğiniz kelimelerin anlamını tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu sözlükten kontrol edip bu kelimeleri anlamına uygun olarak birer cümlede kullanınız.
Cevap :
âşık : halk şairi, şiir yazan kimse, şair
deyiş : deme biçimi, söyleme biçimi, anlatım biçimi, anlatış.
b. Önemli olduğunu düşündüğünüz bilgileri arkadaşlarınıza okuyup bu bilgiler hakkında onlarla konuşunuz.
4. Sınıf Türkçe Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 140 Cevapları
2. ETKİNLİK
Soru : Metinde geçen aşağıdaki kelimelerin anlamını sözlükten bulup yazınız.
Cevap :
âşık (ozan) : halk şairi, şiir yazan kimse, şair
deyiş : deme biçimi, söyleme biçimi, anlatım biçimi, anlatış.
saz (bağlama) : Anadolu’da kullanılan, şişkin gövdeli, uzun saplı, üç çift telli, tezeneyle çalınan bir halk çalgı aleti
3. ETKİNLİK
Soru : a. Metnin konusunu aşağıya yazınız.
Cevap :
Metnin konusu : Metnin konusu Aşık Veysel ve hayatı’ dır.
Soru : b. Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
1. Veysel neden bir an önce babasının eve gelmesini bekliyormuş?
Cevap :
Veysel babası belki ona birşey getirir diye bir an önce babasının eve gelmesini bekliyormuş.
2. Köy odasında saz çalıp türkü söyleyen saz ustalarını dinleyen Veysel neden her geçen gün mutsuz olmaya başlamış?
Cevap : Köy odasında saz çalıp türkü söyleyen saz ustalarını dinleyen Veysel onlar gibi çalamadığı her geçen gün mutsuz olmaya başlamış.
3. Âşık Veysel gözlerini ne zaman, nasıl kaybetmiş?
Cevap : Âşık Veysel gözlerini yedi yaşına, çiçek salgınında kaybetmiş. Sağ gözünü tamamen kaybetmiş, sol gözüne perde inmiş. Doktora gidecekken de sarı öküz boynuzunu perdeli olan gözüne sokmuş.
4. Ahmet Kutsi, Âşık Veysel’e nasıl yardımcı olmuş?
Cevap : Ahmet Kutsi, Âşık Veysel ’e çocuklara saz çalmayı öğretmesi ve birçok konsere gitmesinde yardımcı olmuş.
5. Sizce, günümüzde neden Âşık Veysel’i tanımayan yoktur?
Cevap : Çünkü o bir halk ozanıdır. Değerlerimizden biri olduğu için halk klasiği haline gelmiştir
4. Sınıf Türkçe Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 141 Cevapları
4. ETKİNLİK
Soru : a. Metni ana hatlarıyla anlatınız.
Cevap : Âşık Veysel gözlerini yedi yaşındayken, çiçek salgınında sağ gözünü kaybetmiş, sol gözüne perde inmiş. Sol gözünü açmak için doktora gidecekken de inekleri sarı öküz boynuzunu perdeli olan gözüne sokmuş ve tamamen kör olmuş. Evde çok sıkıldığı için babası ona bir saz hediye almış. Köy odasında saz çalıp türkü söyleyen saz ustalarını dinleyen Veysel onlar gibi çalamadığı her geçen gün mutsuz olmuş. Babası onu saz çalmayı öğrenmesi için bir hocaya götürmüş. Kendi bestelerini de söylemeye başlamış. Ahmet Kutsi, Âşık Veysel ’e birçok konsere gitmesi ve çocuklara saç çalmayı öğretmesine olanak sağlamış. Ve halka ait çok usta bir sanatçı, ozanımız olmuş.
Soru : b. Metni rol paylaşımı yaparak kendi cümlelerinizle sınıfta canlandırınız.
5. ETKİNLİK
Soru : Metne göre aşağıdaki açıklamalara yönelik “Ben kimim?” sorularını yanıtlayınız.
Veysel’e saz çalıp türkü söylemeyi ben öğrettim. Gerektiğinde sazını tamir ettim, kopan tellerini yenisiyle değiştirdim. Ben kimim?
Cevap : Hüseyin dayı.
Veysel’e bağlama çalıp deyişler söylemeyi ben öğrettim. Onun bu sanatı kazanması için tüm bildiklerimi anlattım. Ben kimim?
Cevap : Ali Ağa.
Canının sıkılmasını önlemek için Veysel’e ilk bağlamasını ben aldım. Onun bir şeylerle uğraşmasını ve mutlu olmasını istiyordum. Ben kimim?
Cevap : Veysel’ in babası.
Birçok kasaba ve şehirde konserler vermesi, çocuklara bağlama çalmayı öğretmesi için Âşık Veysel’e ben yardımcı oldum. Ben kimim?
Cevap : Ahmet Kutsi
6. ETKİNLİK
Soru : Aşağıya, metnin içeriğine uygun farklı bir başlık yazınız.
Cevap : Aşık Veysel
Halk Ozanı Veysel
4. Sınıf Türkçe Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 142 Cevapları
7. ETKİNLİK
Soru : Âşık Veysel’in aşağıdaki dörtlükte ne anlatmak istediğini sınıfta tartışınız.
Uzun ince bir yoldayım, / Gidiyorum gündüz gece.
Bilmiyorum ne hâldeyim, / Gidiyorum gündüz gece.
Cevap : Aşık Veyse bence bu dörtlükte Dünya hayatını anlatıyor. Uzun ama zorluklarla bazen bu yolda gece gündüz gidiyoruz. Çoğu zaman farkında olmadan, bazen farkındalıklarla bu yolda yürümekteyiz. İnsanlar Dünya’ ya geldikleri andan itibaren sanki hiç bu hayat bitmeyecekmiş gibi yaşamaya başlarlar. İnsanların içerisinde olan sonsuzluk ve bitmeme aşkı belkide onları bu düşünceye götürür. Alışkanlıklarımız ve gözlerimizi bu Dünya’ da açmamızla başlar uzun ince bir yol. Bu uzun sandığımız ama aslında çok kısa olan bu yolda yürümeye başlarız. İnce olan bu yol bazen bize daralır ve sıkıntılar hiç bitmeyecekmiş gibi gelir. Önemli olan bu yolu bitirmeden farkındalık sahibi olmak ve bilinçlenerek hareket etmektir.
8. ETKİNLİK
Soru : a. Âşık Veysel’in çaldığı enstrümanın ve türkülerinin kültürümüzdeki yeri hakkında arkadaşlarınızla konuşunuz.
Cevap : Her millete ait halka mal olmuş değerler vardır. Bizim milli kültürümüzdeki değerlerden biri ise saz ve halk ozanlarıydı. Eskiden çok rağbet görür insanlar arasında çok sevilen bir aletti. Günümüzde de sevenlerinin çok olması ile beraber artık pop ve rap müziğe, gitar gibi çalgı aletlerine olan ilginin artmasıyla değerini yitirmiştir. Artık insan piyano, keman ve gitar gibi daha popüler gördükleri aletleri tercih etmektedirler.
Soru :b. Dinlemekten hoşlandığınız bir türkünün sözlerini büyük harfleri ve noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanarak aşağıya yazınız.
Cevap : Tanrıdan Diledim Bu Kadar Dilek
Tanrıdan diledim bu kadar dilek
Aman aman bu kadar dilek
O yarin yüzünü bir daha görek
Aman aman bir daha görek
Bana kısmet değil dizinde yatmak
Aman aman dizinde yatmak
Dizinde yatıp da yüzüne bakmak
Aman aman yüzüne bakmak
Gel anam aman yanıma
Kıyma bu yazık canıma
Bir kara kaşın bir kara gözün
Değer dünya malına
Cengiz Özkan
9. ETKİNLİK
Soru : Sınıfta, “www.eba.gov.tr” genel ağ adresinden “Görme Engelliler Kamu Spotu”nu izleyiniz. İzlediğiniz kamu spotunun hedef kitlesi ve amacı hakkında çıkarımda bulununuz.
Cevap :
Bu videoyu izledim. Hedef kitlesi ; tüm insanlardır. Amacı ise engelli insanlara nasıl yardım edilmesi gerektiğini anlatmaktır.
İnsanlar görme, işitme ve yürüme engeli gibi birçok engeli bulunan insanlarla karşılaşırlar. Bu insanları zor durumda gördüklerinde onlara yardım etmek isterler. Ancak bazen hatalı davranışlar ve nasıl yardım edeceğini bilememe yardım yerine zarar getirir. Bunlara dikkat ederek yaptığımız iyiliği daha kaliteli hale getirebiliriz. Mesela işitme engelli bir insanla karşılaştığımız zaman bağırmamalıyız. Onun bağırsakta duymayacağını bilmeli ve bu hareketlerle onu incitmekten kaçınmalıyız. Yürüme engelli bir insanı habersiz itmemeli ve karşıya geçme gibi hareketleri ona haber vererek yapmalıyız. Çünkü bu hareket düşmesine sebep olabilir.
4. Sınıf Türkçe Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 143 Cevapları
10. ETKİNLİK
Soru : a. Aşağıya, günlük yaşantınızda görme engelli kişilere nasıl yardımcı olabileceğinizle ilgili bilgilendirici bir yazı yazınız. Yazdıklarınızı zenginleştirmek için çizim veya görsel kullanınız.
Cevap :
Engelleri bulunan insanlarla olan ilişkilerimizde ve onlara edeceğimiz yardımda çok dikkatli olmamız ve bu konuda bilgi alarak hareket etmemiz lazım gelir. Görme engelli bir insana yardım ederken ona yapacağımız her hareketi haber vermek gerekir.
Elinden tutsakta görmediği için bir anda habersiz bir yönlendirme onun düşmesine ve yaralanmasına neden olabilir. Bu gibi durumlarda bilgilenmek ve düşünerek hareket etmek çok önemlidir. Yürürken “şimdi kaldırım geldi, aşağı iniyoruz” gibi sözlerle yapacağımız hareketi haber vermek , onunda rahat etmesine ve bize daha güvenilir bir şekilde uyum sağlamasına yardımcı olacaktır.
b. Yazdıklarınızı yazım kuralları ve noktalama işaretlerinin doğru kullanımı yönünden kontrol edip okul veya sınıf panosunda sergileyerek arkadaşlarınızla paylaşınız.
Türkülerimiz geleneksel yapılarımız olarak bilinmektedir özellikle halk ozanlarımız tarafından söylemiş olan Türkler günümüze kadar birçok duyguyu birçok heyecanı birçok geçmişi bizlere anlatmaktadır eskiden aşkları zorlukları ve çeşitli birçok imkansızlıkları gezmek ve görenekleri türkülerimizde halk ozanlarımız tarafından duyduğumuz zaman hem duygulanlara hem de bu türkülerin güzelliği günümüze kadar devam ettiği için ne kadar önemli bir sınav olduğunu görebiliriz.