8. Sınıf Türkçe Kitabı Sayfa 121-122-123-124-125-126 Ferman Yayıncılık
8. Sınıf Türkçe Kitabı 3. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Cevapları Sayfa 121, 122, 123, 124, 125, 126
8. Sınıf Türkçe Kitabı 3. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Cevapları
8. Sınıf Türkçe Kitabı Sayfa 121-122-123-124-125-126
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
KÜLTÜR DİLİ
Kültür dili tabirini, günlük konuşma ve ilim dili dışında geniş mânâda yazılı ve sözlü edebiyat dili karşılığı olarak kullanıyorum. Günlük konuşma dilinin başlıca özelliği, günlük ihtiyaçlara cevap vermesidir. İçine bazı unsunlar karışsa bile o ilmi ve edebî bir maksat gütmez. Sözlü halk edebiyatı, şekli ve muhtevası bakımından günlük dilden farklıdır. Bundan dolayı o kültür diline girer. Okuma-yazma bilmeyen nice halk hikâyecisi ve şairleri vardır ki, günlük dili estetik bir maksatla kullanırlar ve böylece toprağa altın yaparlar. Halk kültürü ile beslenmiş bir köylünün dilinde onlar pırıl pırıl parlar. Atasözleri bunların başında gelir. Atasözleri “ata” kelimesinden de anlaşılacağı üzere geçmiş asırlardan kalmadır. Bunlarda bugün kullanılmayan Öztürkçe, Arapça ve Farsça kelime ve deyimlere rastlanır. “Aba altında sultan yatar”, “Abanın kadri yağmurda bilinir”, “Abdestsiz sofuya namaz dayanmaz”, “Acele ile kalkan nedametle oturur”, “Adam ahbabından bellidir”, “Belaya sabır gerek”, “Bin nasihattan bir musibet yeğdir” vs… Binlerce yıllık mâzisi olan sözlü halk kültüründe, her biri ayrı mânâ ve hikmet taşıyan binlerce atasözü vardır. İçlerindeki Arapça, Farsça kelimeler dolayısıyla bunları Türk kültür dilinden çıkarmaya veya değiştirmeye kalkan biri boşuna emek harcamış olur. Kültür eserlerinin başlıca özelliği geniş kitleye mal oluşlarıdır. Öztürkçe yeni atasözleri uydurabilirsiniz. Fakat onları halka mal etmek elinizde değildir. Halka mal olmuş, yazı diline girmiş deyimler de öyle. İçlerinde Arapça ve Farsça kelimeler var diye bunları yabancı saymak, bin yıllık kültürü hiçe saymak demektir. Bir milletin kültürü binlerce yıllık hayatının mahsulüdür. Kültüre saygısı olan insan onları yıkmaya değil, anlamaya ve onlardan istifade etmeye çalışır. Yazılı edebiyat kültür dilinin en büyük hazinesini teşkil eder. Yazılı edebiyat, günlük dilden ve sözlü edebiyattan yüzlerce defa daha zengindir. Bunun sebebi, yazının binlerce yıllık sözleri saklaması ve biriktirmesidir. Kültür denilince bilhassa yazılı eserler anlaşılır. Bunların arasında hâlis edebiyatın dışında, eski çağlara ait inanç ve ilim kitapları da vardır. Bunlarda yazılı olan inançlar ve fikirler, bugüne uymasalar bile, kültür tarihi bakımından değer taşırlar. Zira onlar bize eski çağda yaşamış olan insanları tanıtırlar. (…)
Mehmet KAPLAN Kültür ve Dil (Kısaltılmıştır.)
A) Aşağıdaki soruları “Kültür Dili” adlı metne göre cevaplayınız.
1. Yazar, kültür dilini hangi anlamda (manada) kullanmıştır?
Cevap :
Yazar, kültür dilini, günlük konuşma ve ilim dili dışında geniş mânâda yazılı ve sözlü edebiyat dili karşılığı olarak kullanmıştır.
2. Yazara göre sözlü halk edebiyatı niçin kültür diline girer?
Cevap :
Yazara göre sözlü halk edebiyatı şekli ve muhtevası yani içeriye bakımından günlük dilden farklı olduğu için kültür diline girer.
3. Yazara göre niçin içinde Arapça ve Farsça kelimeler bulunan atasözlerini Türk kültür dilinden çıkarmak boşuna bir çabadır?
Cevap :
Yazara göre bu atasözleri binlerce yıllık kültürün bir parçası olup halka mal olduğundan içinde Arapça ve fança kelimeler bulunan atasözlerini Türk kültür dilinden çıkarmak boşuna bir çabadır.
8. Sınıf Türkçe Ferman Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 122 Cevapları
B) Aşağıdaki cümleleri inceleyiniz. Atasözü olan cümlelerin yanına ( ✓ ) , olmayan cümlelerin yanına ( x ) işareti koyunuz.
(..✓…) 1. Az kazanan çok kazanır, çok kazanan hiç kazanır.
(..✓…) 2. Kimi bağ bozar, kimi bostan bozar.
(..x.) 3. Atı olan Üsküdar’ı geçti.
(…✓..) 4. Mum dibine ışık vermez.
(…✓..) 5. Herkes kaşık yapar ama sapını yapamaz.
(..x…) 6. Dostlar alışverişte görsün.
C) Aşağıdaki cümlelerden amaç-sonuç belirtenlerin yanına “A”, neden-sonuç belirtenlerin yanına “N” yazınız.
(..N…) 1. Seni hastanede ziyaret ettiğim için işe geç gittim.
(..N…) 2. Çok okuyor ki iyi yazıyor.
(..A…) 3. Ders çalışmak üzere kütüphaneye gitti.
(..A…) 4. Şiir yazmak için hayal etmek gerekir.
(..N…) 5. Tiyatroyu çok sevdiğinden her hafta bir oyuna gider.
(..A…) 6. Kitap almak için para biriktiriyor.
(…A..) 7. İstanbul’a okumaya gitti.
(..N…) 8. Çok hızlı konuştuğu için söyledikleri anlaşılmıyordu.
Ç) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde abartılı bir ifade yoktur?
A) Çok zayıflamışsın, üflesem uçacaksın.
B) Dünya kadar ödevim var.
C) Ağzımla kuş tutsam da yaranamam.
D) Bülbül, güle küsmüş.
2. Başka sanat bilmeyiz, karşımızda dururken Yazılmamış bir destan gibi Anadolu’muz. Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken Sana uğurlar olsun… Ayrılıyor yolumuz. Yukarıdaki dörtlüğün teması, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Anadolu sevgisi B) Destan
C) Türküler D) Batı sanatı
8. Sınıf Türkçe Ferman Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 123 Cevapları
3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yüklem geçişlidir?
A) Ağaca büyük bir dikkatle baktı.
B) Evdeki çiçeklerimizin hepsi kurumuş.
C) Erkenden bütün ödevlerimi bitirdim.
D) Yolda eski bir arkadaşımla karşılaştık.
4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yüklem etkendir?
A) Evleri depremde yıkılmıştı.
B) İftar hazırlığı tamamlandı.
C) Birdenbire kapı açıldı.
D) Konuşması beni çok etkiledi.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem geçişli olduğu hâlde nesne kullanılmamıştır?
A) Arka taraftaki pencerenin camını kırmışlar.
B) Hasta, şikâyetlerini uzun uzun anlattı.
C) Ne zaman aradın?
D) Tahtadaki yazıları hızlıca sildi.
6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi özne-yüklem ilişkisine göre edilgen, nesne-yüklem ilişkisine göre geçişsizdir?
A) Kitap okumayı seviyorum.
B) Eşyaların fazlası, ihtiyaç sahiplerine verildi.
C) Tıkanan mutfak lavabosunu açtırdık.
D) Akşam misafirlerimiz gelecek.
7. Aşağıdakilerden hangisi isim cümlesidir?
A) İşim gücüm budur benim.
B) Gökyüzünü boyarım her sabah.
C) Deniz yırtılır, kimi zaman.
D) Bilmezsiniz kim diker, ben dikerim.
8. Aşağıdakilerden hangisi fiil cümlesidir?
A) Bugünlerde bir akım var.
B) Tiyatro bir eğlencedir.
C) Tiyatro, kişinin sınırlarını genişletir.
D) Tiyatro, sanatın tümü gibi bir okuldur.
8. Sınıf Türkçe Ferman Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 124 Cevapları
9. Aşağıdakilerden hangisinde bitmemiş bir cümle vardır?
A) Can çıkmayınca huy çıkmaz
B) Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan
C) Yuvarlanan taş yosun tutmaz
D) Adam, adamdan korkmaz
10. Yüklemi isim soylu sözcükten oluşan cümlelere “isim cümlesi”, yüklemi fiil olan cümlelere ise “fiil” cümlesi” denir. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisi yükleminin türü yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Küs olan kardeşler birbiriyle anlaştı.
B) Dünyanın en güzel kokusu gül kokusudur.
C) Bana hediyesi bir kutu kalemmiş.
D) Heyecan verici bir yarıştı.
11. Aşağıdakilerden hangisi kurallı cümledir?
A) Eğlence, eğlence diyoruz boyuna.
B) Biz de hazin bir kaderi var dergilerin.
C) Çoğu bir mevsim yaşar, çiçekler gibi.
D) Hayatı, eseri, davranışları zıtlıklarla doludur.
12. Edilgen Fiiller Cümlede gerçek öznesi belli olmayan; eylemin bildirdiği işi yapan değil, işten etkilenen durumunda öznesi bulunan fiillere “edilgen çatılı fiiller” denir.
1. Tüm çamaşırlar yıkandı.
2. Akşama kadar soru çözdüm.
3. Tüm param çalındı.
4. Mülakat için hazırlandı.
5. Giriş işlemleri yapıldı.
Numaralı cümlelerden hangileri edilgen çatılı değildir?
A) 1, 3, 5 B) 1, 4, 5
C) 2 ve 3 D) 2 ve 4
13. Geçişli fiiller, nesne alabilen fiillerdir. Cümlede nesne varsa veya cümleye sonradan nesne eklenebiliyorsa cümlenin yüklemi geçişli bir fiildir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde buna benzer bir kullanım vardır?
A) Babam seni sordu.
B) Ara tatilde üç kitap okudum.
C) Öğrenciler okul bahçesinde bekliyor.
D) Bu sınavı geçtim.
8. Sınıf Türkçe Ferman Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 125 Cevapları
Soru : Mustafa Kemal Atatürk’ün “Türk dili, Türk milletinin kalbidir, zihnidir.” sözünden yararlanarak “Millî kültürün oluşmasında dilin önemi nedir?” sorusuna cevap olacak bir metni aşağıya yazınız
Kısa Cevap :
Türk dili, Türk milletinin kalbidir, zihnidir.
Kültür yapısı, içeriği bakımından oldukça geniş bir konudur.
Kültür bir milletin dini, ahlaki , akli bir gün dil, iktisadi ve hayatlarının bir bütünüdür.
Kültür bir milletin asırlar boyunca oluşturduğu yaşam tarzlarını içine alır ve bu dille taşınarak dilin oluşturmuş olduğu sanatın gölgesinde aktarılır.
Dil kültürü önemli bir parçasıdır ve bu dil hazinesinden kültürün oluşturulması için yararlanılır.
Diline gereken önemi vermeyen toplumlar zamanla kaybettikleri gibi kültürüne sahip olmayanlar da dillerini dinamik tutma konusunda zorlanır ve zamanla dillerinin kıymetini yitirirler.
İnsan yaşamının temel taşı olan dil duygu ve düşüncelerin kalbi gibidir.
İnsanlar duygu ve düşüncelerini dil aracılığıyla aktardıkları için yazılan eserleri anlayabilmek ve kültürü koruyabilmek için değil olmazsa olmazdır.
Milletin millet yapan dil ve kültürüdür. Dillerini ve kültürlerini korudukları zaman varlıklarını koruyabilirler.
Bu yüzden Mustafa Kemal Atatürk gibi büyüklerimiz dilin önemine vurgu yapmış ve korunması için çaba göstermişlerdir.
Uzun Cevap :
Türk dili, Türk milletinin kalbidir, zihnidir.
Dil insanlar arasında anlaşmayı sağlayan doğal bir iletişim aracıdır.
Dilin bir doğallığı, canlılığı milletin ortak malı olması açısından kültürel değeri vardır.
Mustafa Kemal Atatürk’ün ifadesi ile kültür okumak, anlamak, görebilmek, görebildiğini anlam çıkarmak, uyanık davranmak, düşünmek ve zekayı terbiye etmektir.
İnsanlar arasında sosyal akrabalık bağını oluşturur. İletişim aracı olan dilde kültürün temel taşı gibidir.
Dil milli kültürün temel unsuru olup bir taraftan kültürü beslerken diğer yandan kültürle beslenmektedir.
Dil kültürel değerleri sonraki nesillere aktarmada önemli bir yere sahiptir.
Bir dilin gücünü, estetiğini ve sınırlarını o milletin kültürü belirlediği için dil ve kültür birbirine kenetlenmiş vaziyettedir.
Bu sebeple ana dilini iyi öğrenmeye çalışan bir kişi kendi milletinin dünya görüşünü, bakış açısını, anlayışını ve değerlerini öğrenecek zamanla o inceliklerden bağımsız olmadığını görecektir.
Kelimelerin anlamları o toplumun kültürel değerleri ile bağlantılı olduğu için kendi tarihini ve kültürünü daha yakından tanıyacak ve bize bir arada tutup birbirimize kenetlememizi sağlayan kültürümüzü anlayabilip yaşamamıza yardımcı olacaktır.
