8. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 50-51-52 SDR Dikey Yayıncılık
Ortaokul 8. Sınıf Fen Bilimleri Akraba Evlilikleri Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 50, 51, 52
8. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Akraba Evlilikleri Metni Etkinlik Cevapları
8. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 50-51-52
Soru : Kalıtsal hastalıkların ortaya çıkma olasılığı ile akraba evlilikleri arasında nasıl bir ilişki vardır? Arkadaşlarınız ile tartışınız.
Uzun Cevap :
Akraba evlilikleri ile kalıtsal hastalıklar arasındaki ilişki, genetik çeşitliliğin azalması nedeniyle önemlidir. Normalde, genetik çeşitlilik, bireylerin farklı genetik varyantlara sahip olmalarını sağlar ve bu durum, genetik hastalıkların ortaya çıkma riskini azaltır. Ancak akraba evliliklerinde bu çeşitlilik azalır, çünkü akraba kişiler genetik olarak birbirine daha yakındır.
Bu durum şu şekilde işler:
- Taşıyıcı Genlerin Ortaya Çıkma Olasılığı: Akraba evliliklerinde, her iki ebeveyn de genetik olarak benzer olduğundan, taşıyıcı genlerin birbirleriyle birleşme olasılığı artar. Bu taşıyıcı genler hastalığı ortaya çıkaran genler olabilir. Örneğin, iki taşıyıcı bireyin çocukları, genetik olarak belirli bir hastalığın genini çift olarak alabilirler ve bu durumda hastalığı gösterme olasılıkları artar.
- Hastalıkların Görülme Sıklığı: Bazı genetik hastalıklar, belirli popülasyonlarda akraba evliliklerinin yaygın olduğu yerlerde daha sık görülür. Örneğin, Orta Doğu, Güney Asya ve Kuzey Afrika gibi bölgelerde akraba evliliklerinin yaygın olması, bu bölgelerdeki genetik hastalıkların daha sık görülmesine neden olmuştur.
- Genetik Danışmanlık ve Testler: Akraba evliliklerinin olası risklerini azaltmak amacıyla genetik danışmanlık ve testler önem kazanmaktadır. Bu testler, taşıyıcı genlerin tespit edilmesine yardımcı olarak çiftlerin çocuklarında olası genetik hastalık risklerini belirlemelerine olanak tanır.
Sonuç olarak, akraba evliliklerinin kalıtsal hastalıkların görülme sıklığını artırdığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu nedenle, genetik danışmanlık hizmetleri ve genetik testlerin kullanılması, bu riskleri azaltmada önemli bir rol oynar.
8. Sınıf Fen Bilimleri SDR Dikey Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 51 Cevapları
Kendimizi Değerlendirelim 2-2
1) Aşağıda sağ tarafta kalıtımla ilgili kavramların karışık olarak verilen harflerini, karşılarındaki kutucuklara düzelterek yerleştiriniz. Numaralandırılmış kutucuklardaki harfleri şifre kutusuna sıralayınız.
Cevap :
- ARIDÖL
- MELEZDÖL
- BASKINGEL
- ÇEKİNİKGEN
- MENDEL
- GENETİK
ŞİFRE : KALITIM
8. Sınıf Fen Bilimleri SDR Dikey Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 52 Cevapları
2) Bezelye bitkisinde uzun boy aleli “U”, kısa boy aleli ise “u” ile gösterilmektedir. Buna göre aşağıda verilen ifadelerin karşısına genotip gösterimlerini yazınız.
Cevap :
- Homozigot uzun boylu bezelye: UU
- Kısa boylu bezelye: uu
- Melez uzun boylu bezelye: Uu
3) Aşağıda yeşil renkli bezelyelerin çaprazlanması ve çaprazlanma sonucu oluşan bezelyeler verilmiştir. Buna göre noktalı yerlere bezelyelerin genotiplerini yazınız. (Yeşil meyve rengine sahip bezelyeler “Y”, sarı meyve rengine sahip bezelyelere “y” baskındır.):
Cevap :
4) Akraba evliliklerinin genetik açıdan olası sonuçlarının neler olabileceğini aşağıda verilen bölüme yazınız.
Uzun Cevap :
Akraba evliliklerinin genetik açıdan olası sonuçları şunlardır:
- Taşıyıcı Genlerin Birleşme Olasılığının Artması: Akraba evliliklerinde, çiftler genetik olarak birbirine daha yakındır. Bu durum, taşıyıcı genlerin birleşme olasılığını artırır. Eğer her iki ebeveyn de aynı genetik hastalığın taşıyıcısıysa, çocuklarının bu hastalığı kalıtsal olarak alma riski artar.
- Kalıtsal Hastalıkların Artan Sıklığı: Akraba evliliklerinin yaygın olduğu toplumlarda, genetik hastalıkların görülme sıklığı yüksek olur. Örneğin, orak hücre anemisi, talasemi ve çeşitli metabolik bozukluklar gibi hastalıklar, bu tür evliliklerde daha yaygındır.
- Doğumsal Anomaliler ve Gelişimsel Bozukluklar: Akraba evlilikleri, doğuştan gelen anomalilerin ve gelişimsel bozuklukların daha sık görülmesine neden olabilir. Bu tür bozukluklar arasında zihinsel engel, fiziksel deformiteler ve çeşitli organ anomalileri bulunur.
- Genetik Çeşitliliğin Azalması: Akraba evlilikleri, genetik çeşitliliği azaltır. Bu durum, popülasyonun gen havuzunun daralmasına ve bazı genetik hastalıkların daha fazla görülmesine neden olur. Genetik çeşitliliğin azalması, doğal seçilim süreçlerini etkileyebilir ve genetik hastalıkların yayılmasını kolaylaştırır.
- Risklerin Önceden Belirlenmesi ve Önlem Alınması: Genetik danışmanlık, akraba evliliklerinin olası risklerini anlamada ve önlem alma konusunda önemli bir araçtır. Genetik testler ve tarama yöntemleri, taşıyıcı genlerin belirlenmesine yardımcı olarak, çiftlerin sağlıklı çocuk sahibi olma şansını artırabilir.
Sonuç olarak, akraba evliliklerinin genetik sonuçları dikkate alındığında, bu evliliklerin potansiyel riskleri ve olumsuz etkileri göz önünde bulundurulmalıdır. Bu riskleri minimize etmek için genetik danışmanlık ve uygun tarama yöntemlerinin kullanımı büyük önem taşır.