7. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 35-36-37 FERMAN Yayıncılık
Ortaokul 7. Sınıf Fen Bilimleri Yıldız Nedir? Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 35, 36, 37
7. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Yıldız Nedir? Metni Etkinlik Cevapları
7. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 35-36-37
Soru : Havanın açık ve bulutsuz olduğu bir gecede, gökyüzüne baktığınızda kimi yanıp sönen kimi sabit ışık saçar şekilde görünen bir görüntüyle karşılaşırsınız. Gökyüzüne baktığınızda gördüğünüz bu farklılığı nasıl yorumlarsınız? Düşüncelerinizi söyleyiniz.
Uzun Cevap :
Açık ve bulutsuz bir gecede gökyüzüne baktığınızda, gördüğünüz ışıkların bazıları yanıp sönüyorken, bazıları sabit bir şekilde parlıyorsa, bu farklılıkların temel nedenleri şunlardır:
- Yıldızlar ve Atmosferik Titreşimler (Twinkling – Scintillation):
- Yıldızlar, Dünya’dan çok uzakta bulunan, kendi ışığını yayan devasa gaz küreleridir. Atmosferdeki hava hareketleri ve sıcaklık değişiklikleri, yıldızlardan gelen ışığın yolunda kırılmalara (refraksiyon) neden olur. Bu atmosferik türbülans, yıldız ışığının sürekli olarak küçük yön değişiklikleri yapmasına neden olur, bu da yıldızların yanıp sönüyor gibi görünmesine yol açar. Bu olaya “scintillation” ya da “twinkling” denir.
- Gezegenler ve Sabit Parlaklık:
- Gezegenler, yıldızlar gibi kendi ışıklarını üretmezler; Güneş’ten aldıkları ışığı yansıtırlar. Ancak gezegenler, yıldızlara kıyasla Dünya’ya çok daha yakındır. Bu nedenle, gökyüzünde bir disk gibi görünürler ve bu diskin ışığı atmosferik türbülans nedeniyle daha az kırılır. Bu nedenle, gezegenlerin ışıkları daha sabit ve daha az yanıp söner görünür.
Bu durumu özetlemek gerekirse:
- Yanıp sönen ışıklar: Büyük olasılıkla yıldızlardır. Yıldızların ışıkları atmosferik türbülans nedeniyle kırılır ve yanıp söner gibi görünür.
- Sabit ışıklar: Büyük olasılıkla gezegenlerdir. Gezegenlerin ışıkları, Dünya’ya daha yakın olmaları nedeniyle daha az etkilenir ve sabit görünür.
Bu gözlemi yaparken, ışık kaynaklarının pozisyonlarına da dikkat etmek faydalı olabilir. Gezegenler genellikle Zodyak kuşağı boyunca, yani ekliptik düzlemde yer alırlar ve hareket eder gibi görünebilirlerken, yıldızlar sabit konumda kalır.
7. Sınıf Fen Bilimleri FERMAN Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 36 Cevapları
ÖĞRENDİKLERİMİZİ UYGULAYALIM
1. Aşağıdaki dallanmış ağaç diyagramındakileri en solda bulunan ifadeden başlayarak okuyunuz. İfadelerin doğru (D) ya da yanlış (Y) olduğunu belirleyerek doğru çıkışı bulunuz.
Cevap :
7. Sınıf Fen Bilimleri FERMAN Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 37 Cevapları
Soru : Sizce Güneş ve diğer yıldızlar nasıl oluşmuş olabilir? Düşüncelerinizi söyleyiniz.
Kısa Cevap : “Sizce Güneş ve diğer yıldızlar nasıl oluşmuş olabilir?” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Güneş ve diğer yıldızların oluşumu, evrendeki gaz ve toz bulutlarının yoğunlaşması ve yerçekimi etkisiyle sıkışması sürecine dayanır. Bu sürecin temel aşamaları şu şekildedir:
- Moleküler Bulutlar:
- Yıldızlar, büyük miktarda hidrojen ve helyum içeren devasa moleküler bulutlardan (nebula) oluşur. Bu bulutlar, diğer ağır elementlerin de izlerini barındırır.
- Yerçekimi Çöküşü:
- Moleküler bulutlar içindeki bölgeler, kendi yerçekimleri altında çökerek yoğunlaşmaya başlar. Bu süreç, yakınlardaki süpernova patlamaları veya galaktik hareketler gibi dış etkenlerle tetiklenebilir.
- Prototip Yıldız Oluşumu:
- Yoğunlaşan bölgeler, protostar adı verilen genç yıldız öncüllerini oluşturur. Bu süreçte, çöküş devam ettikçe, merkezdeki sıcaklık ve basınç artar.
- Nükleer Füzyonun Başlaması:
- Merkezdeki sıcaklık ve basınç yeterli seviyeye ulaştığında, hidrojen atomları birleşerek helyum oluşturur ve bu süreçte büyük miktarda enerji açığa çıkar. Bu enerji, yıldızın çekirdeğinde nükleer füzyon olarak bilinir ve yıldızın ışık saçmasına neden olur.
- Yıldızın Dengesi:
- Yıldız, yerçekiminin içe doğru olan baskısıyla nükleer füzyonun dışa doğru olan basıncı arasında bir dengeye ulaşır. Bu denge, yıldızın ana kol aşaması olarak bilinir ve bu dönemde yıldız kararlı bir şekilde enerji üretir.
- Güneş Sistemi ve Diğer Yıldız Sistemlerinin Oluşumu:
- Güneş gibi yıldızların etrafında dönen gezegenler, bu süreç sırasında oluşan dönen gaz ve toz disklerinden meydana gelir. Bu disklerdeki maddeler zamanla birleşerek gezegenler, asteroitler ve diğer gökcisimlerini oluşturur.
Bu süreç, evrendeki tüm yıldızlar için geçerli olup, milyarlarca yıl süren karmaşık ve güzel bir döngüdür. Güneşimiz de yaklaşık 4.6 milyar yıl önce benzer bir süreçle oluşmuş ve çevresindeki gezegenler ve diğer gökcisimleri ile birlikte Güneş Sistemi’ni meydana getirmiştir.
Güneş ve diğer yıldızlar, büyük gaz ve toz bulutlarının yerçekimi etkisiyle çökmesiyle oluşur. Bu süreç, yoğunlaşan maddenin merkezde nükleer füzyonun başlamasıyla ısınarak ışık saçmasını sağlar. Güneşimiz de yaklaşık 4.6 milyar yıl önce böyle bir sürecin sonucunda oluşmuştur.
Soru : Uzay, evren ve gökyüzü kavramları arasında nasıl bir ilişki vardır? Düşüncelerinizi söyleyiniz.
Kısa Cevap : “Uzay, evren ve gökyüzü kavramları arasında nasıl bir ilişki vardır?” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Uzay, evren ve gökyüzü kavramları birbirine bağlıdır ve birbirini tamamlar. Bu kavramların ilişkisini şöyle özetleyebiliriz:
- Uzay:
- Uzay, Dünya’nın atmosferi dışında kalan sonsuz boşluk olarak tanımlanır. İçinde yıldızlar, gezegenler, galaksiler ve diğer gök cisimleri bulunur. Uzay, evrendeki her şeyi kapsayan ortamdır.
- Evren:
- Evren, uzaydaki tüm madde ve enerjiyi, yani yıldızları, galaksileri, gezegenleri, kara delikleri, gök taşlarını, ışığı ve daha fazlasını içeren bütünlüktür. Evren, uzay ve zamanda var olan her şeyi içerir. Evren, Büyük Patlama (Big Bang) ile başlamış ve sürekli genişlemektedir.
- Gökyüzü:
- Gökyüzü, Dünya’dan baktığımızda yukarıda gördüğümüz atmosferik katman ve ötesindeki uzayı ifade eder. Gündüzleri Güneş’in, geceleri ise yıldızların, Ay’ın ve gezegenlerin görüldüğü alandır. Gökyüzü, evrenin küçük bir parçasının Dünya’dan gözlemlenebilir kısmıdır.
İlişki:
- Gökyüzü, evrenin bir penceresidir. Dünya’dan gökyüzüne baktığımızda evrenin sadece küçük bir bölümünü görürüz.
- Uzay, evrenin mekanıdır. Evreni oluşturan tüm cisimler uzayda yer alır.
- Evren, her şeyin toplamıdır. Uzay ve gökyüzü de dahil olmak üzere, var olan her şeyi kapsar.
Bu üç kavram, kozmosun farklı perspektiflerinden bahseder ve birbirleriyle iç içe geçmiş durumdadır. Gökyüzü, evrene açılan bir kapı gibidir, uzay ise evrenin tüm nesnelerinin ve olaylarının gerçekleştiği yerdir.