Havanın açık ve bulutsuz olduğu bir gecede, gökyüzüne baktığınızda kimi yanıp sönen kimi sabit ışık saçar şekilde görünen bir görüntüyle karşılaşırsınız.
7. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Havanın açık ve bulutsuz olduğu bir gecede, gökyüzüne baktığınızda kimi yanıp sönen kimi sabit ışık saçar şekilde görünen bir görüntüyle karşılaşırsınız. Gökyüzüne baktığınızda gördüğünüz bu farklılığı nasıl yorumlarsınız? konusunu kısaca ele alacağız.
“Havanın açık ve bulutsuz olduğu bir gecede, gökyüzüne baktığınızda kimi yanıp sönen kimi sabit ışık saçar şekilde görünen bir görüntüyle karşılaşırsınız. Gökyüzüne baktığınızda gördüğünüz bu farklılığı nasıl yorumlarsınız?” ile ilgili kısa cevabı ;
Cevap :
Gökyüzüne baktığınızda ışıkların bazıları yanıp sönerken bazıları sabit parlıyorsa:
- Yanıp sönen ışıklar: Yıldızlardır. Atmosferdeki türbülans nedeniyle ışıkları kırılır ve yanıp sönüyor gibi görünür.
- Sabit ışıklar: Gezegenlerdir. Dünya’ya daha yakın oldukları için ışıkları daha az etkilenir ve sabit görünür.
“Havanın açık ve bulutsuz olduğu bir gecede, gökyüzüne baktığınızda kimi yanıp sönen kimi sabit ışık saçar şekilde görünen bir görüntüyle karşılaşırsınız. Gökyüzüne baktığınızda gördüğünüz bu farklılığı nasıl yorumlarsınız?” ile ilgili uzun cevabı ;
Cevap :
Açık ve bulutsuz bir gecede gökyüzüne baktığınızda, gördüğünüz ışıkların bazıları yanıp sönüyorken, bazıları sabit bir şekilde parlıyorsa, bu farklılıkların temel nedenleri şunlardır:
- Yıldızlar ve Atmosferik Titreşimler (Twinkling – Scintillation):
- Yıldızlar, Dünya’dan çok uzakta bulunan, kendi ışığını yayan devasa gaz küreleridir. Atmosferdeki hava hareketleri ve sıcaklık değişiklikleri, yıldızlardan gelen ışığın yolunda kırılmalara (refraksiyon) neden olur. Bu atmosferik türbülans, yıldız ışığının sürekli olarak küçük yön değişiklikleri yapmasına neden olur, bu da yıldızların yanıp sönüyor gibi görünmesine yol açar. Bu olaya “scintillation” ya da “twinkling” denir.
- Gezegenler ve Sabit Parlaklık:
- Gezegenler, yıldızlar gibi kendi ışıklarını üretmezler; Güneş’ten aldıkları ışığı yansıtırlar. Ancak gezegenler, yıldızlara kıyasla Dünya’ya çok daha yakındır. Bu nedenle, gökyüzünde bir disk gibi görünürler ve bu diskin ışığı atmosferik türbülans nedeniyle daha az kırılır. Bu nedenle, gezegenlerin ışıkları daha sabit ve daha az yanıp söner görünür.
Bu durumu özetlemek gerekirse:
- Yanıp sönen ışıklar: Büyük olasılıkla yıldızlardır. Yıldızların ışıkları atmosferik türbülans nedeniyle kırılır ve yanıp söner gibi görünür.
- Sabit ışıklar: Büyük olasılıkla gezegenlerdir. Gezegenlerin ışıkları, Dünya’ya daha yakın olmaları nedeniyle daha az etkilenir ve sabit görünür.
Bu gözlemi yaparken, ışık kaynaklarının pozisyonlarına da dikkat etmek faydalı olabilir. Gezegenler genellikle Zodyak kuşağı boyunca, yani ekliptik düzlemde yer alırlar ve hareket eder gibi görünebilirlerken, yıldızlar sabit konumda kalır.
Our Score