8. Sınıf Din Kültürü Anka Yayınevi Kitabı Sayfa 29-30
8. Sınıf Din Kültürü Kitabı 1. Ünite Değerlendirme Çalışmaları Cevapları Sayfa 29, 30
1. Ünite Değerlendirme Çalışmaları Cevapları
8. Sınıf Din Kültürü Kitabı Anka Yayınevi Sayfa 29-30
A. Aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplandırınız.
1. Evrendeki her şeyin bir ölçüye göre yaratıldığını örnek vererek açıklayınız.
Uzun Cevap :
Evrendeki Ölçü İle İlgili Ayetler
“ Biz her şeyi bir ölçüye göre yarattık” (Kamer suresi, ayet 49)
“Güneşi ışıklı, ayı da parlak kılan, yılların sayısını ve hesabını bilmeniz için aya evreler koyan Allah’tır Allah, bunları boş yere yaratmamıştır O, ayetlerini düşünen bir toplum için ayrıntılı olarak açıklıyor” (Yunus suresi, 5)
“Yeryüzünde birbirine komşu toprak parçaları, üzüm bağları, ekin tarlaları, hurma ağaçları vardır. Bütün bunlar bir suyla sulanır. Ama tatları birbirinden farklıdır. Bunlarda aklını kullanan kimseler için (Allah’ın varlığını gösteren deliller vardır”(Ra’d suresi ayet 4)
“ Gökyüzünü de korunmuş tavan yaptık” (Enbiya suresi, ayet 32)
“Göklerin ve yerin sırrı Allah’a aittir”(Şura suresi ayet 12)
Göklerin ve yerin mülkü O’nundur; çocuk edinmemiştir. O’na mülkünde ortak yoktur, her şeyi yaratmış, ona bir düzen vermiş, onu belli bir ölçüyle takdir etmiştir. (25 Furkan Suresi, 2)
“ Hayvanları da o yaratmıştır. Onlarda sizi ısıtacak şeyler ve bir çok faydalar vardır. Onların etlerinden yersiniz; akşamleyin getirip sabahleyin salarken onlarda sizin için bir zevk (güzellik) vardır.” ( Nahl, 5-6 )
“ Bakmazlar mı yağmur yüklü bulutlara, ve görmezler mi nasıl yaratılmış onlar? Ve bakmazlar mı göğe, nasıl yükseltilmiş? Ve dağlara nasıl sağlamca dikilmiş? Ve toprağa nasıl yayılmış? ” ( Ğaşiye, 17-20 )
“ Biz yakın göğü, bir süsle, yıldızlarla süsledik” ( Saffat, 6 ) denilir. Başka bir ayette ise vurgulu bir biçimde “ Andolsun, biz gökte bir takım burçlar yarattık ve seyredenler için onu süsledik.” ( Hicr, 16 )
“ O Allah ki, yarattığı her şeyi güzel yapmıştır…” ( Secde, 7 )
Evrendeki her şeyin bir ölçüye göre yaratıldığına örnekler
- Mevsimlerin ard arda ve düzenli bir şekilde olması
- Dünyanın konumuz sayesinde ısının dengelenmesi
- Gece ve gündüzün ard arda gelmesi
- Suyun buharlaşarak bulutları oluşturup Yağmur olarak yağı yeryüzüne gelmesi şeklinde olan su döngüsü
- Yeryüzünde döngü halinde olan canlıların birbirleriyle beslenmesi
- Ay ile Dünya arasındaki olan mesafenin uygunluğu
- Dünyanın etrafında olan tabakaların kalınlığının
- Sabah güneşin doğarak akşam yine her gün olduğu gibi batması
- Güneşin doğudan doğup batıdan batması
- Gezegenlerin güneş sistemi etrafında düzenli bir şekilde dönmesi ve sıralarını takip etmesi
- Oksijen ve karbondioksit döngüsü
- İnsan vücudundaki organların kendine düşen görevleri yapması
2. Sünnetullah kavramı ne anlama gelir? Bilgi veriniz.
Kısa Cevap : “Sünnetullah kavramı ne anlama gelir? Bilgi veriniz.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Sünnet sözlükte “yol” manasına gelmektedir.
Sünnetullah Allah’ın sünneti demektir ki bununla allahü Teala’nın yeryüzüne koymuş olduğu düzen kastedilir.
Gece ve gündüzün art arda gelişi, Güneş sisteminde olan gezegenlerin belirli bir düzen içerisinde hareket etmesi dünyadaki ve gezegendeki bütün döngüler sünnetullah yani Allah’ın emretmiş olduğu ölçü ve düzen neticesinde olmaktadır.
Sünnetullah ile ilgili ayetler
- Şüphesiz ki sizden önce (Allah’ın iyi ve kötü toplumlara uyguladığı değişmez) yasaları geçti (yaşandı ve bitti). Yeryüzünde gezip dolaşın ve yalanlayanların akıbetinin nasıl olduğuna bir bakın. (3/Âl-i İmran 137)
- (Bu) senden önce yolladığımız resûllerimiz için (belirlediğimiz bir) sünnettir/yasadır. Sen sünnetimizde bir değişiklik bulamazsın. (17/İsrâ 77)
- Sünnet; izlenen yol, takip edilen metot, tekrar eden âdet gibi anlamlara gelir. Sünnetullah, Allah’ın (cc) değişmez yasalarıdır. Allah’ın (cc) toplum ve bireyler için belirlediği, her zaman geçerli olan, sonuçları belirleyecek sebepler bir araya geldiğinde mutlaka vuku bulan akıbettir.
- Azabımızı gördüklerinde iman etmeleri onlara hiçbir fayda sağlamadı. (Bu,) Allah’ın geçmiş toplumlar hakkındaki değişmez yasasıdır. İşte orada (Allah’ın sünneti gerçekleştiğinde) kâfirler hüsrana uğradılar. (40/Mü’min (Ğafir) 85)
- (Bu,) Allah’ın (kâfirler hakkındaki) süregelen sünnetidir/değişmez yasasıdır. Sen, Allah’ın sünnetinde/yasasında bir değişiklik bulamazsın. (48/Fetih 23)
- Allah’ın kendisine farz kıldığı şeylerde, Nebi üzerine bir günah yoktur. (Bu,) daha önceki ümmetlerde de Allah’ın geçerli olan sünnetidir/yasasıdır. Allah’ın emri belirlenmiş bir kaderdir. (33/Ahzâb 38)
- (Bu,) önceden yaşamış olanlar hakkında Allah’ın sünnetidir/yasasıdır. Sen, Sünnetullah’ta hiçbir değişiklik bulamazsın. (33/Ahzâb 62)
- Yeryüzünde büyüklenerek ve kötü tuzaklar kurarak (uyarıcıya karşı geldiler). Oysa kötü düzen, sahibinden başkasını kuşatmaz. Öncekilerin sünnetinden başkasını mı bekliyorlar? Sen, Allah’ın sünnetinde bir değişiklik bulamazsın. Sen, Allah’ın sünnetinde bir sapma da bulamazsın. (35/Fâtır 43)
3. Allah (c.c.) tarafından belirlenen evrensel yasaların ortak özellikleri nelerdir? Yazınız.
Uzun Cevap :
Allah Teala tarafından belirlenen evrensel yasaların ortak özelliklerinden bir tanesi Evren ile ilgili olmalarıdır.
Kurmuş olan bu evrensel yasalar canlı ve cansız bütün varlıklarda görülmekte ve duanın işleyişini sağlamaktadır
Allahu Teala tarafından konulan belirlenen evrensel yasaların ortak özelliklerinden bir tanesi de evrensel olması yani herkesi ilgilendirmesidir.
Kurulmuş olan yasalara baktığımız zaman gerek gece ve gündüzün art arda gelişi gerek iklimler gerek dünyanın bulunmuş olduğu nokta gerek insan vücudundaki muhteşem düzenler bütün insanları ve canlılığı etkilemekte ve ilgilendirmektedir.
Çünkü yaşayışımız ve sağlıklı bir şekilde hayata devam etmemiz buna bağlıdır.
Allah Teala tarafından belirlenen evrensel yasaların ortak özelliklerinden bir tanesi de bilim tarafından kabul edilmeleridir. Gece ve gündüz insan vücudundaki bazı sistemler veya evrendeki döngüler hepsi bilim tarafından incelenmekte ve incelenenlerde muhteşem bir düzen görülmektedir.
Deney ve gözlemlerle ispat edilmişlerdir.
4. Özgürlükle sorumluluk arasında nasıl bir ilişki vardır? Açıklayınız.
Kısa Cevap : “Özgürlükle sorumluluk arasında nasıl bir ilişki vardır? Açıklayınız.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Özgürlük, insanların kendi iradesiyle istemiş oldukları şeyleri yapmasıdır.
Sorumluluk, insanların yapmak zorunda oldukları ve yapmadıkları zaman sıkıntıya düştükleri şeylerdir
İnsanlar sorumluluklarını yerine getirmedikleri zaman ceza alır özgürlükte ise bir işin yapılmaması cezayı gerektirmez.
Özgürlük ve sorumluluk arasında doğrudan bir ilişki vardır.
İnsanlar özgür bir şekilde yaşamadan ve kendi özgürlükleri olmadan sorumluluklarını gerektiği gibi yerine getiremezler. Kısıtlanmış veya hakları ihlal edilmiş olan insanlar özgürlüklerini yaşayamadıkları gibi kendilerine düşen sorumlulukları da kısıtlamalar sebebiyle tam olarak yerine getiremezler
Diğer bir yönden baktığımız zaman ise insanlar özgürlük sahibidir ancak başkalarının özgürlüklerine veya sorumluluklarına işi dayandırmaya hakları yoktur.
Bunun için insanlar sorumluluklarını yerine getirmekle mecbur ve hükümlü olmakla beraber özgürdürler ve özgürlüğü bu şekilde anlamalıdırlar.
Yoksa bir insanın kendisinde Özgür olarak ifade ederek bakmakla yükümlü olmuş olduğu kişilere bakmaması veya kendisine düşen görevleri yerine getirmemesi, işe gitmemesi gibi durumlar özgürlük değil bilakis sorumsuzluk ve haksızlıktır.
Özgürlüğü bunun için doğru anlamalı özgürlük ve sorumluluk arasındaki dengeyi her insan sağlıklı bir şekilde kurmalıdır.
5. Emek ve rızık kavramının kaderle ilişkisi nedir? Belirtiniz.
Kısa Cevap : “Emek ve rızık kavramının kaderle ilişkisi nedir? Belirtiniz.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Kader Allahu Teala’nın insanların nasıl bir tutum sergileyeceklerini bildiği için ezeli ilmiyle takdir etmiş olduğu ve bilmiş olduğu şeylerdir.
Allah’ın emri ve peygamberin göstermiş olduğu sünnet doğrultusunda insanlar rızıklarını helal yoldan kazanmak ve tercihlerin konusunda sorumluluk sahibi oldukları için helal ve temiz kazanca dikkat etmek ve bu sebeple emek göstermek gereklidir.
Elimizden geleni yaptıktan sonra Allah’ı tevekkül etmeliyiz.
Kimi insanlar kendi çabaları ve gayretleri olmadan zengin bir aileden doğmak veya kendilerine miras kalması gibi durumlarla Zengin olabilir çalışmadan rızık sahibi olabilirler.
Kimi insanlar da çalıştıkça balıkları halde yapmış oldukları bazı hatalar sebebiyle rızıklarını kaybedebilir emeklerinin karşılığını almamış olabilirler.
Hangi durumda olursa olsun insan imtihanında olduğunu unutmamalı ve Allahu Teala emrettiği için rızık konusunda ve rızkı helal yoldan temin etme konusunda emek sarf etmeli ve bu yemek sonucunda Allahu teala’ya tevekkül etmelidir.
6. Kader ve tevekkül kavramları arasında nasıl bir ilişki vardır? Söyleyiniz.
Kısa Cevap : “Kader ve tevekkül kavramları arasında nasıl bir ilişki vardır? Söyleyiniz.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Hayatta bazen doğum ve ölüm gibi kaderle meydana gelen şeyler bazense kendi tercihlerimiz sonucunda iyi ve kötü şeylerle karşılaşırız.
Bir çocuğun hangi anne babadan doğacağı biri sana ne kadar yaşayacağı veya tedbirler alsa dahi başına gelecek bazı olaylar kaderdir
Ancak Allahu Teala hazretleri kuluna karşı o kadar çok merhametlidir ki başına gelen şeyler ister Kader olsun ister kendi yapmış olduğu bir hata sonucunda olsun Kulu iyiliklere karşı şükreder kötülüklere karşı sabrederse büyük mükafatlarla mükafatlandırır ve olan işleri en hayırlı şekilde yaratır.
Bütün insanlar hayatları boyunca hayatların iyi şekilde yönlenmesini ve başlarına her zaman iyi şeyler gelmesini talep ederler
Ancak bu hayatın akışına terstir. Hayatımızda bazen iyi şeyler olduğu gibi bazen de olumsuz şeyler olur ve canımız sıkılır ki bunlar bizi hayata karşı daha dirençli yapar ve tedbirler alarak daha sağlam adımlar atmamıza yardımcı olur.
İşte tevekkül tam olarak böyle durumlarda elimizden geleni yapıp Kader konusunda ve sonuç konusunda Allah’a bırakmak olarak karşımıza çıkar.
İnsanlar ister bir sınav ister bir sağlık isterse de başka bir durum olsun ellerinden geleni yaptıktan sonra tevekkül ederek sonucu Allah’a bırakıp teslim olmalıdırlar.
7. Ayete’l-Kürsi’nin okunuşunu yazınız.
Cevap :
Bismillâhirrahmânirrahîm
- Allahü lâ ilâhe illâ hüvel hayyül kayyûm.
- Lâ te’huzühû sinetün velâ nevm.
- Lehû mâ fissemâvâti vemâ fil ard.
- Men zellezî yeşfeu indehû illâ bi iznih.
- Yâ’lemü mâ beyne eydîhim vemâ halfehüm.
- Velâ yuhîtûne bişey’in min ilmihî illâ bimâ şâe.
- Vesia kürsiyyühüs semâvâti vel ard.
- Velâ yeûdühû hıfzuhümâ vehüvel aliyyül azîm.
8. Ayete’l-Kürsi’de Yüce Allah’ın (c.c.) hangi sıfat ve özellikleri dile getirilmektedir? Söyleyiniz.
Uzun Cevap :
El Hayy: Allah, daima diri olandır. Her şeye hayat verendir. O, başlangıcı ve sonu olmayandır. Allah, gerçek hayat sahibidir.
El Kayyum: Her şeyin varlık kazanması ve varlığını devam ettirmesi ancak Allah’ın yaratması iledir. Herşey ona bağlı ve O’ nunla kaimdir
El Aliyy: Allah Teâlâ, insan ların düşünemeyeceği kadar büyük ve uludur. Yücelik ve üstünlük bakımından en ulu ve yücedir.
El Azim: O, hiç bir şekilde âciz bırakılmaz ve hiçbir varlık onu idrak edemez.
Muhalefetül lil Havadis: Allahu Teala dışında herşey sonradan yaratılmıştır. O yaratmış olduğu hiçbir şeye benzemez. Bütün üstün sıfatlar Allah Teala’ dır.
İlim: Allah’ın kainattaki her şeyden haberdar olması bilmesi demektir. İnsanlarda birşeyleri bilselerde sonradan öğrenirler ve ilimleri sınırlıdır. Olan şeyleri bilir ve öğrenebilirler. Allah Teala ise olup olmayan herşeyi bilir ve bilmesi için bir öğreticiye ihtiyaç duymaz.
Basar: Diğer canlıların görmesi, göz organının ve ışığın bulunması, arada görmeyi önleyen bir engelin olmaması gibi şartlara bağlıdır. Allah’ın görmek için böyle bir şeye ihtiyacı yoktur. Herşeyi hiçbir çaba olmadan görebilir.
Semi : Allah Teala haşa bir aracı ve çaba sarfetmeksizin herşeyi işitebilir.
Ayetler
El Hayy ve El Kayyum Sıfatının Geçtiği Ayetler
“Ölümsüz ve daima diri olan Allah’a güvenip dayan.” (Furkan Suresi, 58. Ayet Meali)
“Daimî bir hayat sahibi ancak O´dur. O´ndan başka ilâh yoktur. Onun için dini halis kılarak O´na, hep O´na yalvarın. Hamd, âlemlerin Rabbi olan Allah´a mahsustur.” (Mümin Suresi, 65. Ayet Meali)
“Allah, O’ndan başka tanrı yoktur; diridir, her şeyin varlığı O’na bağlı ve dayalıdır. Ne uykusu gelir ne de uyur. Göklerde ve yerde ne varsa hepsi O’nundur.” (Bakara Suresi, 255. Ayet Meali)
“Allah; O’ndan başka asla ilâh yoktur, hay ve kayyumdur.” (Al-i İmran Suresi, 2. Ayet Meali)
“Ey iman edenler! Peygamber sizi, size hayat verecek şeylere davet ettiği zaman, Allah’a ve Resul’e icabet edin. Ve bilin ki Allah, kişi ile kalbi arasına girer. Ve siz kesinkes O’nun huzurunda toplanacaksınız.” (Enfal Suresi, 24. Ayet Meali)
“Sen, o ölümsüz ve daima diri olana (Allah’a) tevekkül et. Furkan Suresi
“O, diridir. O’ndan başka hiçbir ilâh yoktur. O hâlde sadece Allah’a itaat ederek (samimi olarak) O’na ibadet edin.” Mümin suresi 65. ayet
El Aliyy Sıfatının Geçtiği Ayetler
“Şüphesiz Allah çok yücedir, çok büyüktür.” (Nisa Suresi : 34. Ayet Meali)
“De ki: “Ey mülkün sahibi olan Allah’ım! Sen mülkü dilediğini verirsin. Dilediğinde de mülkü çeker alırsın. Dilediğini aziz, dilediğini zelil edersin. Hayır senin elindedir. Şüphesiz sen her şeye hakkıyla gücü yetensin.” (Al-i İmran, 26. Ayet Meali)
“Yüce Rabbinin adını tespih et.” (A’la Suresi , 1. Ayet Meali)
El Azim Sıfatının Geçtiği Ayetler
“…O, çok yüce, çok büyüktür.” (Bakara Suresi : 255. Ayet Meali)
“Göklerde ve yerde olanlar O’nundur, O Aliy’dir, O Azimdir.” (Şura,4. Ayet Meali)
İlim Sıfatının Geçtiği Ayetler
De ki: “İçinizdekini gizleseniz de açığa vursanız da Allah onu bilir. O, göklerde ve yerde olan her şeyi bilir. Allah’ın her şeye gücü yeter. (Al-i İmran suresi, 29. Ayet)
Allah’ın size olan nimetlerini ve “İşittik ve itaat ettik!” diyerek verdiğiniz kesin ve bağlayıcı sözü hiç hatırınızdan çıkarmayın. Allah’a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz Allah, sînelerde gizli tutulan bütün sırları hakkiyle bilir. (Maide suresi, 7. Ayet)
Peygamberin vazîfesi sadece tebliğ etmektir. Allah açığa vurduğunuz şeyleri de, gizlediğiniz şeyleri de bilir. (Maide suresi, 99. Ayet)
O, göklerde ve yerde ibâdete lâyık tek Allah’tır. O sizin gizlinizi de açığa vurduğunuzu da bilir; yine hayır veya şer ne kazandığınızı da bilir. (Enam suresi, 3. Ayet)
llah, sizin gizlice yaptıklarınızı da bilir, açıkça yaptıklarınızı da. (Nahl suresi, 19. Ayet)
Şüphe yok ki Allah onların gizlediklerini de açığa vurduklarını da kesinlikle bilir. O, büyüklenip duran kimseleri asla sevmez. (Nahl suresi, 23. Ayet)
Sen sözü açıktan söylemiş olsan da gizli söylemiş olsan da Allah için birdir; çünkü O gizliyi de, gizlinin gizlisini de bilir. (Taha suresi, 7. Ayet)
Şüphesiz sizin ilâhınız ancak Allah’tır. O’ndan başka hiçbir ilâh yoktur. O’nun ilmi her şeyi kuşatmıştır. (Taha suresi, 98. Ayet)
Semi ‘ ve Basar Sıfatının Geçtiği Ayetler
“Allah her şeyi işitendir ve görendir.”
“Gerçekten O, her şeyi işiten, her şeyi bilendir.”
B. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru seçeneğini işaretleyiniz.
1. Yüce Allah’ın (c.c.) kâinatta belirlemiş olduğu evrensel ve değişmez kanunlara ne ad verilir?
A. Sünnetullah B. Farz C. Kaza D. Tevekkül
2. Yüce Allah’ın (c.c.) sonsuz ve sınırsız iradesine ne denir?
A. Büyük irade B. Külli irade
C. Cüzi irade D. Takdir-i İlahi
3. Aşağıdakilerden hangisi İslam’ın tevekkül anlayışıyla bağdaşmaz?
A. Öğrencinin sınava girmeden önce ders çalışması
B. Çiftçinin tarlasını zamanında ekmesi, sulaması, gübrelemesi
C. Yolculuğa çıkan insanın yolculuktan önce aracının bakımını yaptırması
D. İnsanın çalışmadan, Allah’tan (c.c.) bol rızık istemesi
4. “Yeryüzünde bulunan her canlı yok olacak. Ancak azamet ve ikram sahibi Rabb’inin zatı baki kalacak.” (Rahmân suresi, 26-27. ayetler.)
Yukarıdaki ayetler, aşağıdaki kavramlardan hangisiyle doğrudan ilgilidir?
A. Namaz ve oruç B. Ecel ve ömür
C. Başarı ve başarısızlık D. Tevekkül ve çalışma
5. Allah (c.c.) tarafından Hz. Musa (a.s.) ile beraber peygamber olarak gönderilen ve onun kardeşi olan kişi kimdir?
A. Hz. Şuayb (a.s.) B. Hz. İsa (a.s.)
C. Hz. Davud (a.s.) D. Hz. Harun (a.s.)
8. Sınıf Din Kültürü Kitabı Anka Kuşu Yayınevi Sayfa 30 Cevapları
C. Aşağıdaki bilgilerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.
Cevap :
- ( Doğru ) Her şeyin bir ölçüye göre yaratıldığına dair doğadan ve çevremizden pek çok örnek gösterebiliriz.
- ( Yanlış ) Allah (c.c.) tarafından önceden belirlenen olayların, zamanı geldiğinde gerçekleşmesine kader denir.
- ( Yanlış ) Isınan metallerin genleşmesi, biyolojik yasalarla ilgili bir durumu ifade eder.
- ( Doğru ) Fiziksel yasalar her zaman ve her yerde geçerlidir. Bunlarda yanılma ihtimali çok düşüktür.
- ( Doğru ) Toplumda meydana gelen olaylar neden-sonuç ilişkisi içinde gerçekleşir.
- ( Doğru ) İnsan, hasta olduğunda Allah’ın (c.c.) her hastalık için şifa yarattığını bilmeli ve tedavi olmalıdır.
- ( Doğru ) Yüce Allah’ın kürsüsü, gücü, kuvveti, kudreti her şeyi kapsar.
- ( Doğru ) Hz. Musa’ya (a.s.) Tur Dağı’nda ilahi emirleri içeren levhalar verilmiştir.
Ç. Aşağıdaki bulmacada, işlediğiniz ünitede geçen bazı isim ve kavramlar gizlenmiştir. Bunları bulup işaretleyiniz.
Cevap :
