4. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 62-63-64-65-66-67 ATA Yayıncılık
İlkokul 4. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Kuvvet ve Kuvvetin Etkileri Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67
4. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Kuvvet ve Kuvvetin Etkileri Metni Etkinlik Cevapları
4. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 62-63-64-65-66-67
Soru : Görsellerden ve okuduklarımızdan Ayşe’nin gün içinde yaptıklarını öğrendik. Ayşe’nin gün içinde kuvvet uyguladığı durumlar nelerdir?
Cevap :
Ayşe’nin gün içinde kuvvet uyguladığı durumlar şunlar olabilir:
- Sabah kalkarken yataktan doğrulmak için kuvvet uygulaması.
- Kahvaltı yaparken bardağı kaldırmak veya ekmeği kesmek.
- Okula giderken kapıyı açmak ve kapatmak.
- Okulda kalemi tutarak yazı yazmak.
- Spor yaparken topa vurmak veya ip atlamak.
- Eve dönerken çantasını taşımak.
Soru : Başka hangi durumlarda kuvvet uygularız? Kuvvet uygulayarak cisimlerin yerini ve şekillerini değiştirebilir miyiz?
Cevap :
Başka hangi durumlarda kuvvet uygularız:
- Alışveriş yaparken poşetleri taşırken.
- Yemek yaparken malzemeleri karıştırırken veya keserken.
- Bir müzik aleti çalarken (piyano tuşlarına basmak, gitarın tellerine vurmak).
- Temizlik yaparken (süpürgeyi iterken, toz alırken).
- Taşıma sırasında ağır bir eşyayı kaldırırken veya iterken.
Kuvvet uygulayarak cisimlerin yerini ve ÅŸekillerini deÄŸiÅŸtirebilir miyiz?
- Evet, kuvvet uygulayarak cisimlerin yerini ve şekillerini değiştirebiliriz. Örneğin, bir kitabı raftan alıp masaya koymak cismi hareket ettirir (yerini değiştirir). Hamuru yoğurarak şekil vermek ise cismin şeklini değiştirir. Kuvvet, cisimlerin hareketini başlatabilir, durdurabilir veya yönünü değiştirebilir ve aynı zamanda cisimlerin üzerindeki deformasyonlara neden olabilir.
4. Sınıf Fen Bilimleri ATA Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 63 Cevapları
Deney Yapalım Kuvvetin EtkileriÂ
Nelere İhtiyacımız Var?
• Uzaktan kumandalı oyuncak araba
• 30 cm uzunluğunda cetvel
• Tebeşir
Nelere İhtiyacımız Var?
Düz bir zemine tebeşirle yaklaşık 3 metrelik bir doğru parçası çizelim. Doğru parçasının başlangıç noktasını tebeşirle işaretleyelim.
1. Aşama: Arabamızı başlangıç noktasına yerleştirelim. Uzaktan kumanda ile arabayı çalıştıralım ve
arabanın hareketini gözlemleyelim.
2. Aşama: Arabayı başlangıç noktasından tekrar
hareket ettirelim. Bir arkadaşımızdan hareket eden arabayı, arkasından hareket yönünde cetvelle itmesini isteyelim. Arabanın hareketini gözlemleyelim.
3. Aşama: Arabayı başlangıç noktasından hareket ettirelim. Bir arkadaşımızdan arabayı
ön tarafından, harekete ters yönde cetvelle itmesini isteyelim. Arabanın hareketini gözlemleyelim.
4. Aşama: Arabayı başlangıç noktasından tekrar hareket ettirelim. Bir arkadaşımızdan
arabayı, yan tarafından harekete dik şekilde cetvelle itmesini isteyelim. Arabanın hareketini gözlemleyelim.
Soru : • Deneyin 1. aşamasında arabanın hareketi nasıldır?
Cevap :
Araba sabit hızla ilerler.
Soru : • Deneyin 2. aşamasında arabanın hareketi nasıldır?
Cevap :
Arabanın hızı cetvelin kuvvetiyle artar.
Soru : • Deneyin 3. aşamasında arabanın hareketi nasıldır?
Cevap :
Arabanın hızı cetvelin uyguladığı kuvvet ile azalır.
Soru : • Deneyin 4. aşamasında arabanın hareketi nasıldır?
Cevap :
Cetvelin uyguladığı kuvvet ile yön değiştirir.
4. Sınıf Fen Bilimleri ATA Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 64 Cevapları
Soru : Yandaki görselde teneke kutunun şeklinin değişmesinin sebebi nedir?
Cevap :
Teneke kutuya kuvvet uygulandığı için şekli değişmiştir.
4. Sınıf Fen Bilimleri ATA Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 65 Cevapları
Soru : Çocuk kaykay sürerken abisi, kaykaya hareketi yönünde kuvvet uyguluyor. Peki, bu kuvvetin etkisi nasıldır?
Cevap :
Bu kuvvetin etkisi, kaykayın hızlanmasını sağlar. Abisi, kaykaya hareket yönünde bir kuvvet uyguladığında, kaykayın ivmesi artar ve dolayısıyla kaykay daha hızlı hareket eder.
Soru : Kuvvetin cisimler üzerinde hızlandırıcı, yavaşlatıcı ve yön değiştirici etkisi olduğunu öğrendik. Peki, kuvvetin cisimler üzerinde başka hangi etkileri vardır? Tahmin edelim.
Kısa Cevap : “Peki, kuvvetin cisimler üzerinde baÅŸka hangi etkileri vardır?” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Kuvvetin cisimler üzerindeki diğer etkileri şunlardır:
- Şekil Değiştirici Etki: Kuvvet, cisimlerin şeklini değiştirebilir. Örneğin, bir hamuru yoğurduğumuzda veya bir esnek yayı sıkıştırdığımızda, kuvvetin etkisiyle cisimlerin şekilleri değişir. Bu durum, elastik deformasyon ve plastik deformasyon olarak ikiye ayrılabilir. Elastik deformasyonda cisim, kuvvet kaldırıldığında eski haline dönerken, plastik deformasyonda kalıcı şekil değişikliği olur.
- Dönme Hareketi Oluşturucu Etki: Kuvvet, cisimlerde dönme hareketi de oluşturabilir. Bir kapı koluna kuvvet uyguladığımızda kapının menteşe etrafında dönmesi gibi, kuvvet uygulandığında cisimler bir eksen etrafında dönebilir. Bu etki, tork veya moment kavramıyla açıklanır. Tork, bir kuvvetin dönme etkisini ifade eder ve kuvvetin uygulama noktasının dönme eksenine uzaklığıyla doğru orantılıdır.
- Gerilme ve Sıkışma: Kuvvet, cisimlerde gerilme (çekme) veya sıkışma (basma) etkileri yaratabilir. Örneğin, bir ipi çektiğimizde ipte gerilme oluşur, bir kutuyu sıkıştırdığımızda ise kutuda basınç etkisi ortaya çıkar.
Bu etkiler, kuvvetin cisimler üzerindeki çeşitli değişimlere yol açabileceğini ve sadece hızlanma, yavaşlama veya yön değiştirme ile sınırlı olmadığını göstermektedir.
4. Sınıf Fen Bilimleri ATA Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 66 Cevapları
Deney Yapalım Kuvvetin Şekil Değiştirici Etkisi
Nelere İhtiyacımız Var?
• Küçük bir yay
• Paket lastiği
• Bakır tel
• Oyun hamuru
• Kâğıt
• Bulaşık süngeri
• Madenî para
• Metal kaşık
• Deney malzemelerini sırasıyla elimize alalım. Elimizdeki malzemeye sıkma, bükme, katlama, germe gibi kuvvetleri ayrı ayrı uygulayalım.
• Cisimlere aynı büyüklükte kuvvet uyguladığımızda ve kuvvet uygulamayı bıraktığımızda cisimlerdeki değişiklikleri gözlemleyelim.
Soru : • Gözlemlediğimiz değişikliklere göre sonuç bölümünde verilen tabloyu dolduralım.
Cevap :
Bu bölümü gözlemleriniz sonucunda doldurunuz.
4. Sınıf Fen Bilimleri ATA Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 67 Cevapları
Soru : Numaralandırılmış görsellerdeki durumlarda kuvvetin hangi etkisinin olduğunu belirleyelim. Ardından görsellerin numaralarını aşağıdaki uygun yerlere yazalım.
Cevap :
a) Kuvvetin hızlandırıcı etkisine örnektir : 2, 4
b) Kuvvetin yavaşlatıcı etkisine örnektir? : 3, 5
c) Kuvvetin şekil değiştirici etkisine örnektir? : 1, 7
ç) Kuvvetin yön değiştirici etkisine örnektir? : 8, 9
Kuvvetin cisimler üzerinde çeşitli etkileri vardır. İşte kısaca tahmin edebileceğin bazı etkiler:
Bu etkiler, kuvvetin cisimler üzerinde nasıl bir etki yapabileceğini gösterir.