4. Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Sayfa 40-41-42-43-44-45-46-47-48-49-50 MEB Yayınları
4. Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Millî Mücadele’miz Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50
4. Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Millî Mücadele’miz Metni Etkinlik Cevapları
4. Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Sayfa 40-41-42-43-44-45-46-47-48-49-50
1. Aşağıda bazı illerimizdeki Millî Mücadele kahramanları ile ilgili bilgiler verilmiştir. Bu bilgilere göre hangi Millî Mücadele kahramanımızdan söz edildiğini noktalı yelere yazınız.
Cevap :
1919’da İzmir’e ayak basan Yunan askerlerine karşı ilk kurşunu atmıştır. = Hasan Tahsin
Millî Mücadele Dönemi’ndeki kadın kahramanlarımızdan biridir. İnebolu’dan Kastamonu’ya kağnıyla cephane taşımıştır. = Şerife Bacı
19 Mayıs 1919 yılında Samsun’a çıkarak Millî Mücadele’yi başlatmış ve Türk milletine liderlik yapmıştır. = Mustafa Kemal Atatürk
Fransız askerlerinin Maraş’ı işgal etmesiyle bölgede büyük kahramanlıklar göstermiştir. = Sütçü İmam
Antep’i Fransız askerleri işgal ettiğinde, bölgede Kuvâ-yı Millîye komutanı olarak görev yapmıştır. = Şahin Bey
Millî Mücadele’de Doğu Cephesi komutanı olarak büyük kahramanlıklar göstermiştir. = Kazım Karabekir
4. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Çalışma Kitabı Sayfa 41 Cevapları
2. Aşağıda Millî Mücadele Dönemi’ndeki bazı önemli olaylar, numara verilerek kronolojik olarak sıralanmıştır. Buna göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Cevap :
• Yukarıdaki olayları ve tarihlerini kronolojik olarak sıralamak istiyorum. Boş kalan noktalı yerleri doldurmam için bana yardım eder misiniz?
Cevap :
- Mondros Ateşkes Anlaşması
- Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışı
- Büyük Millet Meclisinin açılışı
- Sakarya Meydan Muharebesi
- Başkomutanlık Meydan Muharebesi
- Mudanya Ateşkes Antlaşması
4. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Çalışma Kitabı Sayfa 42 Cevapları
3. Gökçe ile Ahmet, Millî Mücadele konusunda öğrendiklerini birbirlerine anlatıyorlar. Buna göre yan sayfadaki cümlelerden doğru olanlara “D”, yanlış olanlara “Y” yazınız. Yanlış ifadelerin altına doğrusunu yazınız.
Cevap :
(Doğru) GÖKÇE: Ahmet, öğrendiklerimiz benim çok ilgimi çekti. Osmanlı Devleti 1914 yılında 1. Dünya Savaşı’na girmiş. Ancak istediği sonucu alamamış. Bu sebepten 1918 yılında Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzalamış ve savaştan çekilmiş.
(Doğru) AHMET: Mondros Ateşkes Antlaşması savaşın bitmesi ile imzalanan bir belgeymiş Ayrıca bu antlaşma ile Osmanlı Devleti toprakları yabancı ülkeler tarafından işgal edilmiş.
(Doğru) GÖKÇE: Evet ne yazık ki! İşgal edilmiş yani yabancı ülkeler topraklarımızı ele geçirmiş. Bütün bunlardan sonra da Mustafa Kemal, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkarak Millî Mücadele’yi başlatmış.,
(Doğru) AHMET: Mustafa Kemal Samsun’a çıktıktan sonra da Havza Genelgesi’ni yayımlamış. Türk milletini, yabancı devletlerin topraklarımızı ele geçirmesini kınamaya çağırmış.
(Doğru) GÖKÇE: Bu durumun yanlış ve kötü olduğunu söylemeye çağırmış değil mi? Ardından Amasya Genelgesi’yle Millî Mücadele’nin neden ve nasıl yapılacağı, amacının ne olduğu belirtilmiş.
(Doğru) AHMET: Sonra Erzurum ve Sivas Kongresi düzenlenmiş. Böylece Türk milletinin Millî Mücadele’ye olan inancı artmış.
(Doğru) GÖKÇE: TBMM’nin açılmasıyla Millî Mücadele, tam bir halk hareketi hâlini almış. Kurtuluş Savaşı halkın temsilcilerinden oluşan bir meclis ile yürütülmüş.
(Doğru) AHMET: Düşmanın İzmir’e ayak basmasıyla ilk kurşunu Hasan Tahsin sıkmış. Türk milletinin Millî Mücadele’ye olan inancını ortaya koymuş. Antep’te Şahin Bey, Urfa’da Ali Saip Bey ve Maraş’ta Sütçü İmam halkı düşmana karşı örgütlemiş.
4. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Çalışma Kitabı Sayfa 43 Cevapları
(Yanlış ) Osmanlı Devleti, Mudanya Ateşkes Antlaşmasınla 1. Dünya Savaşı’ndan çekilmiştir.
(Doğru) Mustafa Kemal, 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a çıkmıştır.
(Yanlış ) Mustafa Kemal, Millî Mücadele yolunda halkın desteğini almamıştır.
(Doğru) Amasya Genelgesi’nden sonra Erzurum ve Sivas Kongreleri düzenlenmiştir.
(Doğru) Kurtuluş Savaşı Büyük Millet Meclisi tarafından yürütülmüştür.
(Doğru) Hasan Tahsin, Ali Saip Bey ve Sütçü İmam Millî Mücadele kahramanlarındandır.
4. Aşağıda boş bırakılan yerlere Millî Mücadele ile ilgili cepheleri ve Millî Mücadele’de yer alan kahramanlarımızın adlarını yazınız.
Cevap :
4. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Çalışma Kitabı Sayfa 44 Cevapları
5. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadeler kullanarak tamamlayınız.
Cevap :
- Türk Milleti Mustafa Kemal liderliğinde kurtuluş mücadelesini kazanmıştır.
- İşgal güçlerine direnmek için halkın kurduğu silahlı direniş güçlerine Kuvâ-yı Millîye denir.
- Mustafa Kemal Paşa, Sakarya Meydan Savaşı’nda Yunan ordusunu ağır bir yenilgiye uğratarak gazi ve mareşal rütbesi almıştır.
- Millî Mücadele’de Şerife Bacı ve Nene Hatun gibi kadın kahramanlarımız da vardır.
- Kazım Karabekir Paşa Doğu Cephesi’nde kısa sürede Ermenilerin geri çekilmesini sağlamıştır.
- 1. Dünya Savaşı sonrası imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması ile Anadolu işgal edilmiştir.
- 19 Mayıs 1919 tarihinde Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkmasıyla Millî Mücadele başlamıştır.
- Başkomutanlık Meydan Savaşı ve ile Büyük Taarruz Anadolu düşmanlardan temizlenmiştir.
- İsmet Paşa komutasındaki ordumuz Batı Cephesi’nde Yunan ordusuna ağır bir yenilgi yaşatmıştır.
4. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Çalışma Kitabı Sayfa 45 Cevapları
6. Aşağıdaki metni okuyunuz. Metne göre 5N, 1K sorularını cevaplayınız.
İSTİKLAL YOLU
Millî Mücadele, Türk milletinin kaderinin değiştiği bir dönemdir. Mustafa Kemal, askerlerin savunma için kullanacakları mühimmatların Ankara’ya ulaşmasını sağlamak için güvenli bir yol arıyordu. O sırada Anadolu’nun dışarıya açılabileceği en güvenli yer, Kastamonu’ya bağlı İnebolu Limanı’ydı. Mühimmatlar, bu limana gelecek ve Kastamonu üzerinden Ankara’ya gönderilecekti. Millî Mücadele’nin başarısı, bu limandan gelecek cephane ve malzemelere bağlıydı. Bu durumda İnebolu-Ankara arasındaki eski zamanlardan kalma kervan yolu hayati bir önem taşıyordu.
Genciyle, yaşlısıyla erkekler cephede savaşırken kadınların ve çocukların mühimmatı taşıması gerekiyordu. Bu kadın kahramanlardan biri olan Şerife Bacı, mühimmatları öküz arabası ile cepheye götürmek için canını ortaya koydu. 1921 yılının başlarında İnebolu’dan aldığı cephaneleri Kastamonu’ya götürmek için kundaktaki bebeğiyle yola çıktı. Kağnı ile ilerlerken yoğun kar yağışı ve tipiden dolayı yolunu kaybetti. Yine de mücadeleyi bırakmadı. Kağnı ile Kastamonu Kışlası’nın yakınına kadar cephaneyi getirdi ve o sırada donarak şehit oldu.
Cepheye silah ve erzak taşımakta kullanılan, İnebolu’dan başlayıp Küre, Seydiler, Kastamonu, Ilgaz, Çankırı, Çubuk ve Kalecik’ten Ankara’ya kadar uzanan bu tarihî yol 2018 yılında “İstiklal Yolu Tarihî Millî Parkı’’ olarak belirlenmiştir.
• Şerife Bacı kağnı ile ne taşıyormuş?
Cevap : Mühimmat
• Millî Mücadele döneminde kimler görev almış?
Cevap : Genciyle, yaşlısıyla erkekler cephede savaşırken kadınların ve çocuklar görev almış.
• Mühimmatlar ne zaman cepheye taşınıyormuş?
Cevap : 1921 yılının başlarında
• Cephane, nasıl ve hangi şartlar altında cepheye ulaştırılıyormuş?
Cevap : Yoğun kar yağışı ve tipiden dolayı zor şartlar altında.
• Silah ve erzakların nereden nereye taşınması gerekiyormuş?
Cevap : Ankara’dan Kastamonu’ya bağlı İnebolu Limanı’na.
• Şerife Bacı neden böyle bir görev üstlenmiştir?
Cevap : İçindeki vatan sevdası ve aşkından dolayı.
4. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Çalışma Kitabı Sayfa 46 Cevapları
MİLLÎ MÜCADELE DEFTERİ AÇILDI
Benim adım Halit, 4. sınıf öğrencisiyim. Bir de ikizim var, adı Metin. Gün içinde biz okulda oluruz, annemiz ve babamız da işe gider. O yüzden akşam olup da sofraya oturduğumuz zamanlar çok kıymetlidir. Günümüzün nasıl geçtiğini konuşuruz. Yaşadığımız ilginç olayları anlatırız. O gün okulda, Millî Mücadele ve kahramanlarını öğrenmiştik. İkizim Metin:
– Bugünkü dersi çok iyi dinledim. Çünkü çok ilgimi çekti. Şartlar zor olmasına rağmen Kurtuluş Savaşı’nı nasıl kazanabilmişiz, dedi. Bunun üzerine annem sofradan kalktı. Elinde bir defterle döndüğünde meraklı bakışlarla karşılaştı.
– Çocuklar, ben lisedeyken tıpkı sizin gibi Kurtuluş Savaşı yıllarını konuşmayı ve araştırmayı çok severdim. Atatürk ve Millî Mücadele ile ilgili topladığım haber ve fotoğraflardan bir defter hazırlamıştım. Birlikte inceleyelim mi, ne dersiniz? Annem sözünü bitiremeden Metin defteri almış, merakla sayfaları çevirmeye ve okumaya başlamıştı:
“Atatürk, 1919 yılının 19 Mayıs günü Samsun’a çıkarken arkasında güçlü bir ordu, elinde yeterli cephane yoktu. Hırçın Karadeniz’de ağır ağır ilerleyen Bandırma Vapuru’na binerken yalnızca büyük Türk milletine güveniyor ve inanıyordu. Yolun sonunda mücadele olacaktı. Mücadelenin sonunda ise bağımsızlık güneşinin doğacağından hiç şüphesi yoktu.“
Özenli bir el yazısıyla yazılmış bu satırlar, hepimizi özellikle de Metin’i heyecanlandırmıştı. Annem gülümseyerek sözlerine devam etti.
– Görüyorsunuz çocuklar, Atatürk Türk milletine çok güveniyordu. Bu güven boşuna değildi. Türk milleti kadını, erkeği, genci, yaşlısı hatta çocuk yaşta evlatlarıyla büyük bir mücadele verdi. Annem sözlerini bitirince defteri elime almış, okumaya ben devam etmiştim.
”Erkeklerimiz, düşmana karşı göğüs gererek hazır bulundular. Kadınlarımız ise karda kışta, yağmurda çamurda; zaman zaman kucağındaki yavrusuyla cephenin savaş gereçlerini taşıdılar. Erkekler savaşırken kadınlar tarlayı ekti, çift sürdü, ormandan odun getirdi, ürünleri pazara götürdü, aile ocaklarının dumanını tüttürdü.”
Bu sözler üzerine Metin, derste öğrendiğimiz kadın kahramanları anlattı. Babam söze başladı.
– Düşman askerlerimizi dağıtmış, silahlarımızı almıştı. Yıllarca savaşmaktan çok fakir düşmüştük. Ama esir olamazdık. Türk milleti birlik olmuştu. Elinde ne varsa onunla mücadele verdi. Elinden bir şey gelmeyen yaşlılar bile askerlere çorap, atkı ördü. Ekmek yaptı. Kendisi yemedi cepheye gönderdi. Düşman askerlerinin ise yemeği, kıyafeti, silahı her şeyi vardı. Babam biraz duraksadı, derin bir nefes alarak:
– Bizde ise iman ve inanç vardı, dedi gururla. Bir şeyi yapacağınıza inanırsanız çocuklar, sizi kimse yenemez! Dünya karşınızda olsa bile… Babam sözlerini bitirdiğinde bir süre sessizlik oldu. Duyduklarımızdan ve fotoğraflardan çok etkilenmiştik. Metin de ben de Millî Mücadele konusunu daha fazla okumaya ve araştırmaya karar verdik. Annem genç yaşlarda hevesle hazırladığı bu çalışmanın yıllar sonra işe yaramasından çok memnun görünüyordu.
4. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Çalışma Kitabı Sayfa 47 Cevapları
7. Yandaki metne göre soruları cevaplayınız.
• Halit ve Metin, Sosyal Bilgiler dersinde hangi konuyu öğrenmişlerdir?
Cevap : Millî Mücadele konusunu
• Millî Mücadele sırasında Mustafa Kemal Atatürk en çok kime güveniyormuş?
Cevap : Türk milletine çok güveniyormuş.
• Millî Mücadele sırasında kadınlar hangi görevleri üstlenmişler?
Cevap : Kadınlarımız ise karda kışta, yağmurda çamurda; zaman zaman kucağındaki yavrusuyla cephenin savaş gereçlerini taşımışlar.
• Millî Mücadele kahramanlarının hayat hikâyelerini dinlediğinizde neler hissediyorsunuz?
Cevap : Hem gurur, hem saygı duyuyorum. Yüreğim heyecanlanıyor. Kanım kaynıyor. Çünkü onlar olmasaydı biz de olamazdık.
4. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Çalışma Kitabı Sayfa 48 Cevapları
8. Aşağıdaki bulmacayı uygun ifadelerle doldurunuz.
Cevap : Bulmaca cevapları aşağıda yer almaktadır.
4. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Çalışma Kitabı Sayfa 49 Cevapları
Soldan Sağa
3. Urfa’nın işgalinden sonra şehrin ileri gelenleri ile bir millî teşkilat kurarak Fransızların Urfa’dan atılmasında önemli rol oynamıştır. = Ali Saip Bey
4. Maraş savunmasına katılıp şehrin kurtuluşuna önemli katkılarda bulunmuştur. = Sütçü İmam
5. İlk meclis hükümetinde millî savunma bakanlığı görevini yürütmüş ve TBMM tarafından mareşalliğe yükseltilmiştir. = Fevzi Çakmak
8. Kurtuluş Savaşı’nda Doğu Cephesi komutanıdır. = Kazım KARABEKİR
9. Ege’deki Yunan işgaline karşı Aydın’da ilk Kuvâ-yı Millîye teşkilatını kurarak silahlı mücadeleyi başlatmıştır. = Yörük Ali Efe
11. İzmir’in işgalini önlemek için eşi Halil Efe ile birlikte Batı Cephesi’nde düşmana karşı durmuştur. = Gördesli Makbule
12. Adana’yı işgal eden Fransız kuvvetlerine karşı savaşmış. Atılganca hareket ettiği için Tayyar unvanı kazanmıştır. = Rahmiye Hanım
Yukarıdan Aşağıya
1. İzmir’e 15 Mayıs 1919’da asker çıkaran Yunanlılara ilk kurşunu sıkmıştır. = Hasan Tahsin
2. İnebolu’dan Kastamonu’ya kağnıyla cephane taşırken şehit düşmüştür. = Şerife Bacı
6. Kilis-Antep kara yoluna savunma hattı kurarak Fransızların Antep’teki kuvvetlerine destek göndermelerini engellemiştir. = Şahin Bey
7. Millî Mücadele’yi başlatan önderimizdir. = Mustafa Kemal
10. Millî Mücadele Dönemi’nde Batı Cephesi komutanlığına getirilmiştir. = İsmet İnönü
Bir sonraki derse hazırlık
Soru : Bulunduğunuz çevreden ya da yakın çevrenizden Millî Mücadele’ye katılmış kimselerin olup olmadığını aile büyüklerinize sorunuz. Varsa bu kişiler ile ilgili dinlediğiniz bilgileri bir sonraki derste biyografi olarak defterinize yazınız.
Uzun Cevap :
Fevzi Çakmak = Mustafa Fevzi çakmak 2 Ocak 1876 tarihinde İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Fevzi çakmak Mustafa Kemal Atatürk’ten sonra 2 ve son mareşal olarak kabul edilmekle beraber İlk milli savunma bakanı ve Türk silahlı kuvvetlerinin cumhuriyet dönemindeki ilk genelkurmay başkanı olarak bilinmektedir.
Yörük Ali = Yörük Ali Efe 1895 tarihinde Sultanhisar’da dünyaya gelmiş olan Bursa kökenli bir efedir.
Türk Kurtuluş savaşı döneminde 16 Haziran 1916 tarihinde Malgaç baskını ile düşmanı ilk darbeyi vurmak suretiyle Aydın yöresine düşman kuvvetlerinin ilerlemesine dur demiştir.
Kara Fatma = Milli mücadele kahramanlarından bir tanesi olan Kara Fatma 1888 tarihinde Erzurum’da dünyaya gelmiş olan aslen Malatyalı olan Yusuf Ağa’nın kızı olarak bilinmektedir.
Kara Fatma’nın asıl adı Fatma Seher Erdem olarak bilinmektedir.
Milli mücadele döneminde düşmanlara karşı kahramanca mücadele etmiş önemli kadın kahramanlarımızdan bir tanesi olarak ifade edilebilir.
4. Sınıf Sosyal Bilgiler MEB Yayınları Çalışma Kitabı Sayfa 50 Cevapları
Aile tarihimizi öğrenmek için hangi kaynaklardan yararlanabiliriz?
Cevap :
- Fotoğraflar.
- Mektuplar.
- Diplomalar.
- Kimlikler.
- Koleksiyonlar.
- Belgeler.
Millî kültürümüzü yansıtan ögelere örnek veriniz.
Cevap :
- Gelenekler.
- Görenekler.
- Örf ve adetler.
- Kılık kıyafetler.
- Türküler.
- Dil.
- Yemek kültürü
- Bayram adetler
Geleneksel çocuk oyunlarına örnekler veriniz.
Cevap :
- Körebe.
- Arapsaçı
- Çelik çomak
- Kukalı saklambaç
- Bülbül kafeste
- Çatlak patlak
- Birdir bir
- İstop
Millî Mücadele’nin kazanılmasında önemli rol oynayan kahramanlarımıza örnekler veriniz.
Cevap :
- Şahin Bey
- Gördesli Makbule
- Sütçü İmam
- Satı Çırpan
- Fevzi Çakmak
- Nezahat Onbaşı
- Yörük Ali
- Kara Fatma