5. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 28-29-30-31-32-33 MEB Yayınları
Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 5. Sınıf Fen Bilimleri Ay’ın Hareketleri ve Evreleri Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 28, 29, 30, 31, 32, 33
5. Sınıf Fen Bilimleri Ay’ın Hareketleri ve Evreleri Metni Etkinlik Cevapları
5. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 28-29-30-31-32-33
1. Dünya’nın uydusu olan “Ay” ile takvimdeki “ay” kavramı arasında nasıl bir ilişki vardır? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Uzun Cevap :
Dünya’nın uydusu olan “Ay” ile takvimdeki “ay” kavramı arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. Bu ilişki, astronomik gözlemler ve zamanın ölçülmesiyle ilgilidir. İşte bu iki kavram arasındaki temel bağlantılar:
- Ay’ın Evreleri ve Ay Takvimi:
- Ay, Dünya etrafında dönerken farklı evrelerden geçer: yeni ay, ilk dördün, dolunay ve son dördün. Bu evrelerin tamamlanması yaklaşık 29.5 gün sürer ve bu süre bir “sinodik ay” olarak adlandırılır.
- Ay’ın bu döngüsü, birçok eski uygarlık tarafından zamanın ölçülmesi için kullanılmıştır. Bu takvim sistemine “ay takvimi” denir. Ay takviminde bir ay, Ay’ın bir yeni aydan bir sonraki yeni aya kadar geçen süresi kadardır.
- Ay Takvimi ve Yıl:
- Ay takvimine dayalı takvimler, 12 veya 13 aylık bir yıl kullanır. 12 ayın her biri yaklaşık 29.5 gün olduğundan, ay takvimine dayalı bir yıl yaklaşık 354 gündür. Bu, güneş yılından (365.25 gün) yaklaşık 11 gün daha kısadır. Bu fark, bazı kültürlerde ek ayların eklenmesiyle düzeltilir.
- Lunar ve Solar Takvimler:
- Ay takvimleri (örneğin, İslam takvimi) Ay’ın evrelerine dayanır ve güneş yılıyla senkronize değildir.
- Güneş takvimleri (örneğin, Gregoryen takvimi) Güneş’in hareketlerine dayanır ve mevsimleri doğru bir şekilde yansıtmak için tasarlanmıştır.
- Bazı takvimler, hem Ay’ın hem de Güneş’in döngülerini dikkate alarak oluşturulmuştur (örneğin, Çin takvimi).
- Günümüz Takvimindeki “Ay” Kavramı:
- Modern Gregoryen takviminde bir “ay”, yaklaşık olarak Ay’ın bir tam döngüsüne (sinodik ay) karşılık gelir, ancak bu takvim güneş yılına göre düzenlenmiştir. Ayların uzunluğu 28 ila 31 gün arasında değişir.
- Bu yüzden, takvimdeki “ay” kavramı, Ay’ın doğal döngülerine dayanan eski zaman ölçümlerinden türemiştir, ancak günümüzde güneş takvimine uyarlanmıştır.
Sonuç olarak, Dünya’nın uydusu olan Ay’ın döngüleri, takvimlerdeki “ay” kavramının temelini oluşturur. Ay’ın evrelerinin gözlemlenmesiyle başlayan bu zaman ölçme yöntemi, çeşitli kültürlerde ve takvim sistemlerinde farklı şekillerde evrilmiştir.
2. Ay, Dünya’dan bakıldığında neden farklı şekillerde görünür? Açıklayınız.
Kısa Cevap : “Ay, Dünya’dan bakıldığında neden farklı şekillerde görünür? Açıklayınız.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Ay, Dünya’dan bakıldığında farklı şekillerde görünür çünkü Ay’ın Güneş’ten aldığı ışığın yeryüzünden görülen kısmı, Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngesi boyunca değişir. Bu değişimler “Ay’ın evreleri” olarak adlandırılır. İşte bu evrelerin nedeni:
- Ay’ın Yörüngesi: Ay, Dünya etrafında yaklaşık 29.5 günde bir tur atar (sinodik ay).
- Güneş Işığı: Ay, Güneş’ten gelen ışığı yansıtarak görünür hale gelir. Ay’ın yarısı her zaman Güneş tarafından aydınlatılır, ancak Dünya’dan bakıldığında bu aydınlık kısmın ne kadarının görüldüğü değişir.
- Göreceli Konumlar: Ay, Dünya ve Güneş’in göreceli konumlarına bağlı olarak, Ay’ın aydınlık yüzeyinin farklı miktarları Dünya’dan görülür.
Ay’ın Evreleri:
- Yeni Ay: Ay, Güneş ile Dünya arasında olduğunda, Güneş’e bakan yüzü aydınlanır ve karanlık yüzü Dünya’ya bakar. Bu yüzden Ay görünmez.
- İlk Dördün: Ay, Dünya etrafındaki yolculuğunun dörtte birini tamamladığında, yarısı aydınlanır ve yarım daire şeklinde görünür.
- Dolunay: Ay, Dünya’nın karşı tarafında, Güneş’in tam karşısında olduğunda, tüm aydınlık yüzeyi Dünya’dan görülür ve Ay tam daire şeklinde görünür.
- Son Dördün: Ay, yörüngesinin üçte birini tamamladığında, yine yarısı aydınlanır ve diğer yarım daire görünür.
Bu döngü, sürekli tekrarlandığı için Ay, Dünya’dan bakıldığında farklı şekillerde görünür.
5. Sınıf Fen Bilimleri MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 32 Cevapları
ETKİNLİK ZAMANI 1: Ay’ın Evreleri
Araç ve Gereçler
– Pinpon topları
– Fon kartonu
– Kalem
– Siyah tahta kalemi
– Yapıştırıcı
Amaç
Ay’ın evrelerini gösteren model tasarlamak
Hazırlayınız
• Sınıf arkadaşlarınızla ikişerli gruplar oluşturunuz.
• Pinpon toplarını, Ay’ın evrelerine uygun olacak şekilde siyah tahta kalemiyle boyayınız.
• Boyadığınız topları, fon kartonuna yapıştırınız. (Aşağıdaki görselden yararlanabilirsiniz.)
• Evrelerin altlarına adlarını yazınız.
• Hazırladığınız modeli arkadaşlarınıza sununuz.
1. Hazırladığınız modelden yararlanarak Ay’ın evrelerini arkadaşlarınıza söyleyiniz.
Cevap :
Hazırladığınız modelden yararlanarak Ay’ın evreleriyle ilgili ; pinpon toplarını göstererek Ay’ın farklı dönemlerde nasıl göründüğünü ve evrelerini ifade edebiliri. Örneğin, dolunay, ilk dördün, yeni ay ve son dördün gibi ayın evreleri söylenebilir.
2. Ay’ın evrelerini göstermek için yukarıda verilen araç ve gereçlerden başka hangi araç ve gereçler kullanılabilir? Yazınız.
Cevap :
- Farklı büyüklükte daireler
- Farklı renkte daire parçaları
- Ay şeklinde kesilmiş kağıtlar
- Ay resimleri
- Ay modeli
- Ay’ın görüntüsünü yansıtan camlar/aksamlar
- Bilgisayar ortamında animasyon
5. Sınıf Fen Bilimleri MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 33 Cevapları
Soru : Aşağıda Ay’ın evreleri ve bu evrelere ait görseller verilmiştir. Bunları ok işareti ile eşleştiriniz.
Cevap :
Soru : Aşağıda Ay’ın hareketleri ve evreleriyle ilgili bazı ifadeler verilmiştir. Bu ifadelerin doğru veya yanlış olduğunu belirleyiniz. Belirlediğiniz alandaki harfi örnekteki gibi yuvarlak içine alınız ve bu harfleri şifre bölümüne yazarak şifreyi bulunuz.
Cevap :
