5. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 34-35-36-37 MEB Yayınları
Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 5. Sınıf Fen Bilimleri Güneş, Dünya ve Ay’ın Birbirlerine Göre Hareketleri Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 34, 35, 36, 37
5. Sınıf Fen Bilimleri Güneş, Dünya ve Ay’ın Birbirlerine Göre Hareketleri Metni Etkinlik Cevapları
5. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 34-35-36-37
1. Güneş, Dünya ve Ay’ın hareketleri hakkında neler biliyorsunuz? Söyleyiniz.
Kısa Cevap : “Güneş, Dünya ve Ay’ın hareketleri hakkında neler biliyorsunuz? Söyleyiniz.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Güneş, Dünya ve Ay’ın hareketleri hakkında şu bilgileri biliyoruz:
Güneş’in Hareketleri
- Kendi Ekseni Etrafında Dönme: Güneş, kendi ekseni etrafında yaklaşık 25-35 günde bir döner. Ekvator bölgesi daha hızlı dönerken, kutup bölgeleri daha yavaş döner.
- Güneş Sistemi İle Birlikte Galaksi Çevresinde Dönme: Güneş, Güneş Sistemi ile birlikte Samanyolu Galaksisi’nin merkezine yaklaşık 225-250 milyon yılda bir tur atar.
Dünya’nın Hareketleri
- Kendi Ekseni Etrafında Dönme: Dünya, kendi ekseni etrafında yaklaşık 24 saatte bir döner. Bu hareket gece ve gündüzün oluşmasını sağlar.
- Güneş Etrafında Dönme: Dünya, Güneş etrafında yaklaşık 365.25 günde bir döner. Bu hareket, mevsimlerin oluşmasına neden olur.
- Eksen Eğikliği: Dünya’nın ekseni, yörünge düzlemine yaklaşık 23.5 derece eğiktir. Bu eğiklik, mevsimlerin oluşmasında önemli rol oynar.
Ay’ın Hareketleri
- Kendi Ekseni Etrafında Dönme: Ay, kendi ekseni etrafında yaklaşık 27.3 günde bir döner. Bu süre, Ay’ın Dünya etrafında bir tur atma süresiyle aynıdır (eşzamanlı dönme).
- Dünya Etrafında Dönme: Ay, Dünya etrafında yaklaşık 27.3 günde bir tur atar. Bu hareket, Ay’ın evrelerinin (yeni ay, dolunay, ilk dördün, son dördün) oluşmasına neden olur.
- Yörünge Eğikliği: Ay’ın yörüngesi, Dünya’nın yörüngesine göre yaklaşık 5 derece eğiktir. Bu nedenle her ay güneş tutulması veya ay tutulması olmaz.
Bu hareketler, Dünya’daki yaşamın birçok yönünü etkiler ve gökyüzü gözlemlerinde temel bilgiler olarak kabul edilir.
2. Dünya’dan baktığımızda Ay’ın hep aynı yüzünü görmemizin sebebi ne olabilir? Tartışınız.
Uzun Cevap :
Dünya’dan baktığımızda Ay’ın hep aynı yüzünü görmemizin sebebi, Ay’ın eşzamanlı (senkron) dönme hareketidir. Bu şu anlama gelir:
- Eşzamanlı Dönme: Ay, kendi ekseni etrafında dönme süresi ile Dünya etrafında dönme süresi aynıdır, yaklaşık 27.3 gün. Bu nedenle Ay, bir tam tur döndüğünde aynı zamanda Dünya etrafında da bir tam tur atmış olur. Bu hareket, Dünya’dan baktığımızda Ay’ın hep aynı yüzünün görünmesini sağlar.
- Yerçekimsel Kilitlenme: Bu durum, Dünya ve Ay arasındaki yerçekimsel etkileşimlerden kaynaklanır. Dünya’nın yerçekimi, Ay’ın dönme hızını zamanla yavaşlatarak Ay’ın dönme periyodunu Dünya etrafındaki yörünge periyoduna eşitlemiştir. Bu olaya yerçekimsel kilitlenme denir ve birçok doğal uydunun gezegenlerine hep aynı yüzünü göstermesine neden olur.
Bu iki ana faktör, Ay’ın Dünya’dan hep aynı yüzünün görünmesinin sebebidir.
5. Sınıf Fen Bilimleri MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 35 Cevapları
ETKİNLİK ZAMANI 1: Güneş, Dünya ve Ay Modeli
Araç ve Gereçler
– Farklı büyüklüklerde
3 strafor topu
– Farklı renkte boyalar
– Mukavva (35×50 cm)
– Raptiye
– Makas
– Cetvel
Amaç
Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareketlerini karşılaştırmak
Hazırlayınız
• Farklı büyüklüklerdeki 3 adet strafor topunu, Dünya, Güneş ve Ay modelini temsil edecek şekilde uygun renklere boyayınız.
• Mukavvadan 30×3 cm ve 15×3 cm uzunluğunda 2 şerit kesiniz.
• Şeritleri, birer uçlarından raptiye ile birleştiriniz.
• Dünya modelini, şeritlerin birleşim noktasına raptiyeyle tutturunuz.
• 30 cm’lik şeridin ucuna Güneş modelini, 15 cm’lik şeridin ucuna ise Ay modelini raptiyeyle tutturunuz.
• Güneş, Dünya ve Ay modeliniz hazır olduğunda arkadaşlarınıza model üzerinden sunum yapınız.
• Dünya modeline; kendi etrafında dönme hareketi, Güneş modeli etrafında ise dolanma hareketi yaptırınız.
• Ay modeline; Dünya modeli etrafında dolanma hareketi, kendi etrafında ise dönme hareketi yaptırınız.
• Modelinizi, bilim şenliğinde sunmak için saklayınız. Dilerseniz modelinizi okul dergisi ve genel ağ gibi ortamlarda paylaşabilirsiniz.
1. Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareketleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Cevap :
- Dünya: Kendi ekseni etrafında 24 saatte döner, Güneş etrafında 365.25 günde bir tur atar.
- Ay: Kendi ekseni ve Dünya etrafında 27.3 günde bir döner, hep aynı yüzü Dünya’ya dönük kalır.
- Güneş: Kendi ekseni etrafında yaklaşık 25-35 günde döner, Güneş Sistemi ile birlikte Samanyolu Galaksisi etrafında döner.
2. Güneş, Dünya ve Ay’ın kendi etrafında hangi yönde dönmesini sağladınız? Söyleyiniz.
Cevap :
- Güneş: Kendi ekseni etrafında batıdan doğuya doğru döner.
- Dünya: Kendi ekseni etrafında batıdan doğuya doğru döner.
- Ay: Kendi ekseni etrafında batıdan doğuya doğru döner.
5. Sınıf Fen Bilimleri MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 37 Cevapları
Soru : Görselde Güneş, Dünya ve Ay’ın hareketleri numaralar ile belirtilmiştir. Aşağıdaki yuvarlakların içine uygun numaraları yazınız.
Cevap :
a. (4) numaralı olayda Ay kendi etrafında döner.
b. (1) numaralı olayda Dünya, Güneş etrafında dolanır.
c. (1) numaralı olayda Dünya ile Ay birlikte güneş etrafında dolanır.
ç. (2) numaralı olayda Güneş kendi etrafında döner.
d. (3) numaralı olayda Dünya kendi etrafında döner.
e. (5) numaralı olayda Ay, Dünya etrafında dolanır.
Soru : Siz de Ay’da canlıların yaşayabilecekleri bir yaşam alanı tasarlayınız.
Kısa Cevap : “Siz de Ay’da canlıların yaşayabilecekleri bir yaşam alanı tasarlayınız.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Ay’da canlıların yaşayabileceği bir yaşam alanı tasarlamak için aşağıdaki temel unsurları dikkate almak gerekir:
1. Barınak
- Yeraltı Yerleşimleri: Ay yüzeyindeki radyasyon ve mikrometeoritlerden korunmak için yaşam alanları Ay yüzeyinin altında inşa edilmelidir.
- Modüler Yapılar: Her modül, yaşam, çalışma, bilimsel araştırma ve dinlenme gibi farklı işlevlere hizmet eder. Hava geçirmez ve basınçlı modüller kullanılmalıdır.
2. Hava ve Basınç
- Yaşam Destek Sistemleri: Oksijen üretimi için suyun elektrolizi kullanılabilir. Karbon dioksit filtreleme ve geri dönüşüm sistemleri kurulmalıdır.
- Basınçlı Odalar: Dünya atmosferine benzer bir basınç sağlanmalıdır (yaklaşık 1 atm).
3. Enerji Kaynağı
- Güneş Panelleri: Ay yüzeyine yerleştirilen geniş güneş panelleri ile enerji sağlanabilir.
- Nükleer Enerji: Kesintisiz enerji için küçük modüler nükleer reaktörler kullanılabilir.
4. Su ve Yiyecek
- Su Kaynağı: Ay’ın kutup bölgelerindeki buzlar eritilerek su elde edilebilir.
- Gıda Üretimi: Hidroponik ve aeroponik sistemler kullanılarak bitkisel gıda üretimi yapılabilir.
5. Atık Yönetimi
- Geri Dönüşüm Sistemleri: Atık suyun ve katı atıkların geri dönüştürülmesi için biyolojik ve kimyasal sistemler kurulmalıdır.
6. Radyasyon Koruması
- Radyasyon Kalkanları: Yeraltı yapılarının yanı sıra, yaşam alanlarının dış yüzeylerine radyasyonu emen ve yansıtan malzemeler eklenmelidir.
7. Sağlık ve Güvenlik
- Tıbbi Ekipmanlar: Acil durumlar ve rutin sağlık kontrolleri için tam donanımlı tıbbi üniteler kurulmalıdır.
- Güvenlik Protokolleri: Basınç kaybı, yangın ve diğer acil durumlar için sıkı güvenlik protokolleri ve eğitimler uygulanmalıdır.
8. İletişim
- Yerel ve Dünya İletişimi: Dünya ile sürekli iletişimi sağlamak için güçlü radyo ve lazer iletişim sistemleri kullanılmalıdır.
9. Psikolojik Destek
- Sosyal Alanlar: Astronotların psikolojik sağlığı için sosyal etkileşim alanları ve eğlence aktiviteleri sağlanmalıdır.
- Sanatsal ve Kültürel Etkinlikler: Sanat, spor ve diğer kültürel etkinlikler için özel alanlar ve ekipmanlar bulundurulmalıdır.
Bu unsurlar, Ay’da sürdürülebilir bir yaşam alanı tasarlamak için gereklidir ve teknolojik gelişmelerle birlikte bu hedefe ulaşmak mümkün olacaktır.
