5. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 68-69-70-71-72-73-74 SDR Dikey Yayıncılık
Ortaokul 5. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Cisme Etki Eden Sürtünme Kuvveti Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74
5. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Cisme Etki Eden Sürtünme Kuvveti Metni Etkinlik Cevapları
5. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 68-69-70-71-72-73-74
5. Sınıf Fen Bilimleri SDR Dikey Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 68 Cevapları
Soru : Kışın araç lastiklerine zincir takılmasının nedeni nedir?
Kısa Cevap : “Kışın araç lastiklerine zincir takılmasının nedeni nedir?” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Kışın araç lastiklerine zincir takılmasının başlıca nedenleri ve detaylı açıklaması:
- Artan Sürtünme ve Tutuş:
- Kar ve buzla kaplı yollarda, standart lastiklerin yol tutuşu ciddi şekilde azalır. Lastik zincirleri, lastiğin yüzeyine eklenen metal halkalar veya tellerden oluşur. Bu halkalar, buz ve kar üzerinde ekstra sürtünme sağlayarak lastiklerin yola daha iyi tutunmasını sağlar.
- Güvenli Frenleme:
- Zincirler, lastiklerin yolda kaymasını önleyerek daha güvenli frenleme sağlar. Bu, özellikle ani duruşlar veya yokuş aşağı inişlerde aracın kontrolünü korumasına yardımcı olur.
- Daha Ä°yi Manevra Kabiliyeti:
- Zincirler, aracın kar ve buz üzerinde daha iyi yönlendirilmesini sağlar. Virajlarda veya ani manevralarda, zincirler sayesinde lastiklerin yola tutunma kapasitesi artar, bu da aracın savrulmasını veya kaymasını engeller.
- Yokuş Çıkma ve İnişlerde Yardımcı Olma:
- Kar ve buzla kaplı yokuşlarda araçların hareket etmesi zorlaşır. Zincirler, özellikle yokuş yukarı çıkarken veya yokuş aşağı inerken lastiklerin kaymasını önleyerek aracın yol almasını kolaylaştırır.
- Acil Durumlarda Kullanım:
- Zincirler, yoğun kar yağışı veya buzlanma gibi acil durumlarda lastiklerin yol tutuşunu artırarak güvenli bir sürüş sağlar. Bu tür durumlarda, zincirlerin kullanımı zorunlu hale gelebilir.
Bu nedenlerle, kışın zorlu hava koşullarında lastik zincirleri kullanmak, araçların güvenli bir şekilde yol almasını sağlayarak kazaların önüne geçilmesine yardımcı olur.
5. Sınıf Fen Bilimleri SDR Dikey Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 69 Cevapları
Elimize bir cisim alalım. Bu cisme, farklı zeminlerde kuvvet uygulayarak cismi hareket ettirmeye çalışalım.
Soru : Farklı zeminlerde cismi harekete geçirmek için uyguladığımız kuvvette bir değişiklik oldu mu?
Cevap :
Evet, farklı zeminlerde cismi harekete geçirmek için uyguladığımız kuvvette bir değişiklik olur. Bunun nedeni, farklı zeminlerin farklı sürtünme kuvvetlerine sahip olmasıdır. Sürtünme kuvveti, cismin zeminle temas eden yüzeyinin ve zeminin özelliklerine bağlı olarak değişir. Örneğin, pürüzsüz bir zeminde sürtünme kuvveti daha düşük olabilirken, pürüzlü veya yumuşak bir zeminde (örneğin, halı veya kum) sürtünme kuvveti daha yüksek olabilir. Bu durumda, cismi harekete geçirmek için gereken kuvvet de zeminin sürtünme katsayısına bağlı olarak değişir.
Kısaca özetlemek gerekirse:
- Pürüzsüz ve sert bir zeminde (örneğin, buz veya cilalı tahta) cismi harekete geçirmek için daha az kuvvet gerekir.
- Pürüzlü ve yumuşak bir zeminde (örneğin, halı veya kum) cismi harekete geçirmek için daha fazla kuvvet gerekir.
Bu nedenle, cismi farklı zeminlerde harekete geçirmek için uygulanan kuvvet farklılık gösterir.
Soru : Aşağıda verilen görsellerdeki zeminlerin hangisinde yürümek daha zordur? Neden?
Cevap :
Görsel 3.13: Pürüzlü yüzeyde yürümek daha zordur çünkü pürüzlü yüzeylerde cisimlerin hareketleri oldukça zordur.
5. Sınıf Fen Bilimleri SDR Dikey Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 71 Cevapları
Etkinlik Farklı YüzeylerÂ
Gerekli Malzemeler
Yağlı kâğıt
A4 kâğıdı
Kalem
Etkinliğin Yapılışı Gerekli Malzemeler
Kalem ile önce A’ kâğıdı üzerine birşeyler yazalım.
Daha sonra, yağlı kâğıt üzerine aynı yazıları yazmaya çalışalım.
Soru : Hangi kâğıda yazı yazarkan zorlandık? Neden?
Cevap :
Yağlı kağıt üzerine yazı yazarken zorlandık. Yazının kayması veya belirsiz olması sebeplerinden dolayı zorlandık.
5. Sınıf Fen Bilimleri SDR Dikey Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 72 Cevapları
Soru : Gemilerin (Görsel 3.23) ve uçakların (Görsel 3.24) burunlarının sivri olduğunu biliyorsunuz. Peki, neden bu araçların burunları sivridir? Yüzeylerin cisimlere sürtünme kuvveti uyguladığı gibi hava ve su da cisimlere sürtünme kuvveti uygular.
Cevap :
Gemi ve uçakların uç kısımlarının sivri yapılmasının sebebi de suyun ve havanın cisimlere uyguladığı sürtünme kuvvetini azaltmaktır.
5. Sınıf Fen Bilimleri SDR Dikey Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 73 Cevapları
Soru : Yüksekten atlayan paraşütlü bir kişi ile paraşütsüz bir kişi aynı süratle mi yere düşer? Tartışalım.
Cevap :
Hayır, yüksekten atlayan paraşütlü bir kişi ile paraşütsüz bir kişi aynı süratle yere düşmez. Bunun nedeni, iki kişi arasındaki hava direncinin farklı olmasıdır.
- Paraşütsüz Kişi:
- Hava direnci başlangıçta düşük olduğu için hızlanarak serbest düşüş yapar.
- Hız arttıkça hava direnci de artar ve belirli bir süre sonra terminal hıza (sabit hız) ulaşır.
- Paraşütsüz bir kişinin terminal hızı oldukça yüksektir, genellikle 200 km/s civarında.
- Paraşütlü Kişi:
- Paraşüt açıldığında, yüzey alanı artar ve hava direnci dramatik şekilde yükselir.
- Artan hava direnci, serbest düşüş hızını büyük ölçüde azaltır.
- Paraşütlü kişinin terminal hızı çok daha düşüktür, genellikle 15-25 km/s civarında.
Bu nedenle, paraşütlü bir kişi çok daha düşük bir hızla yere düşerken, paraşütsüz bir kişi çok daha yüksek bir hızla yere düşer. Sonuç olarak, iki kişi aynı hızla yere düşmez.
5. Sınıf Fen Bilimleri SDR Dikey Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 74 Cevapları
Soru : Günlük yaşamda sürtünme kuvvetini artırmaya veya azaltmaya yönelik yeni fikirler üretelim. Ürettiğimiz fikirleri aşağıda verilen alana yazalım.
Uzun Cevap :
Maddeler Halinde Günlük yaşamda sürtünme kuvvetini artırmaya veya azaltmaya yönelik daha detaylı ve kapsamlı fikirler aşağıdaki gibidir:
- Ayakkabı Tabanları:
- Mikro Dokulu Malzemeler: Ayakkabı tabanlarına, özellikle spor ayakkabılarında kullanılmak üzere mikro dokulu malzemeler eklenerek kaygan zeminlerde daha iyi tutuş sağlanabilir. Bu, yağmurlu veya karlı havalarda yürümeyi daha güvenli hale getirir.
- Çıkarılabilir Tabanlıklar: Değiştirilebilir tabanlıklar tasarlanarak farklı zemin koşullarına uygun tabanlıklar kullanılabilir. Örneğin, buzlu zeminler için metal çivili tabanlıklar.
- Otomobil Lastikleri:
- Hidrofobik Kaplamalar: Lastiklerin yüzeyine suyu iten hidrofobik kaplamalar uygulanarak yağmurlu havalarda suyun lastiklerin altından daha hızlı akması sağlanabilir. Bu, aquaplaning riskini azaltarak sürüş güvenliğini artırır.
- Akıllı Lastikler: İçine yerleştirilen sensörlerle lastiklerin yüzey koşullarını algılayarak anında basınç ve sıcaklık ayarlarını yapabilen lastikler geliştirilebilir.
- Yüzey Kaplamaları:
- Çok Amaçlı Kaplamalar: Mutfak tezgahı, masa gibi yüzeylere, kullanıcı ihtiyacına göre sürtünmeyi artıran veya azaltan kaplamalar yapılabilir. Örneğin, yemek yaparken malzemelerin kaymasını engelleyen, fakat temizlik sırasında kolayca kaydırmayı sağlayan kaplamalar.
- Nanoteknoloji Uygulamaları: Nanoteknoloji kullanılarak yüzeylerin mikroskobik düzeyde pürüzsüz veya pürüzlü hale getirilmesi sağlanabilir. Bu, özellikle endüstriyel uygulamalarda kullanılabilir.
- Bisiklet Frenleri:
- Özel Alaşımlar: Fren balatalarına eklenen özel alaşımlar sayesinde yüksek sürtünme kuvveti elde edilerek daha güvenli frenleme sağlanabilir. Özellikle yarış bisikletlerinde bu tür teknolojiler hız ve güvenlik açısından büyük avantaj sağlar.
- Manyetik Frenler: Elektrikli bisikletlerde manyetik fren sistemleri kullanılarak sürtünme kuvveti artırılabilir. Bu sistemler, mekanik sürtünmeye ihtiyaç duymadan güçlü bir frenleme sağlar.
- Kayak Ekipmanları:
- Sürtünme Azaltıcı Balmumları: Kayakların altına sürtünmeyi azaltan ve hızlanmayı sağlayan özel balmumları geliştirilebilir. Bu balmumlar, farklı kar türlerine ve sıcaklıklara göre optimize edilebilir.
- Adaptif Kayak Tabanları: Kayak tabanlarına yerleştirilen ısıtıcı sistemler sayesinde karın türüne ve sıcaklığına göre taban yüzeyi anında ayarlanabilir.
Bu fikirler, günlük yaşamda sürtünme kuvvetini etkili bir şekilde yöneterek hem güvenliği artırabilir hem de performansı iyileştirebilir.