5. Sınıf Türkçe Kitabı Anıttepe Yayıncılık Sayfa 118-123-124-125-126
5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Boğaç Han Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126
5. Sınıf Türkçe Kitabı Boğaç Han Metni Etkinlik Cevapları
5. Sınıf Türkçe Kitabı Sayfa 118-123-124-125-126
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
1. İsminizin size nasıl verildiği hakkında öğrendiklerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap :
İsmim annem hamilelik zamanlarındayken konuşulmaya başlanmış. Babam annem ve diğer akraba ve ailemin arkadaşları benim ismim hakkında kendi düşüncelerini söylemişler. Daha sonra annem ve babam aralarında konuşup uzun uzun düşündükten sonra biraz da kararsızlıkla benim ismime karar vermişler. Ancak ismimi verdikten sonra çok yakıştırmış ve bu duruma zamanla alışmışlardır.
2. Türk kültüründe isim verme geleneği ve Dede Korkut Hikâyeleri hakkında neler öğrendiniz? Anlatınız.
Cevap :
Türk kültüründe yeni doğan bebeklere verilen ismin anlamlı olmasına dikkat edilirmiş. İsmin kişinin yaşantısına etki edeceğine inanılırdı. İslamiyetin kabulünün öncesi ve sonrasında çok fazla bir değişiklik olmamıştır. Bebeğe isim verilmeden önce yaşamı temiz ve uzun olsun beyaz bir keçeye sarılır evin eşiğinden 3, 7 veya 9 kere geçirilirdi. Bu işlemden sonra karar verilen ismi konulurdu.
Dede Korkut hikayelerinde ise yeni doğan bebeğe ailesi geçici bir isim koyardı. Kalıcı ismi ise av veya savaşta gösterdiği kahramanlıktan sonra ulaşan çocuğa ismini Korkut Ata tarafından verilmekteydi. Boğa ile güreşini kazanan çocuğa ‘Boğaçhan’ adının verilmesi ya da yağmacıların elinden tüccar mallarını kurtaran çocuğa ‘Bamsı Beyrek’ denilmesi gibi isimler bu şekilde kahramanlık sonucunda kesinleşirdi.
5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 123 Soruları ve Cevapları
1. ETKİNLİK
Soru : Okuma sırasında aşağıdaki soruların cevaplarını tahmin ediniz.
Soru : Sizce boğayı neden meydana getirmiş olabilirler?
Cevap :
Bence boğayı meydana deveyle güreştirip eğlenmek için getirmiş olabilirler.
Soru : Dirse Han’ın oğlu boğadan kurtulmak için ne yapmış olabilir?
Cevap :
Dirse Han’ın oğlu boğadan kurtulmak için birden çekilip hızlı hareketlerle boğadan kurtulmuş olabilir.
2. ETKİNLİK
Soru : Okuduğunuz metinde geçen anlamını bilmediğiniz kelimeleri aşağıya yazınız. Bu kelimelerin anlamlarını metinden yola çıkarak tahmin ediniz. Sonra bu kelimelerin anlamlarını sözlükten bularak tahmininizi kontrol ediniz. Anlamını öğrendiğiniz bu kelimeleri birer cümlede kullanınız.
Cevap :
Kudretli Kelimesi
Sözlük anlamı: Gücü olan, güçlü.
Cümlem:
- Bu işi yapmaya çok kudretli biri lazım.
- Yaşlı olsa da güçlü kudretli bir adamdı.
Kabile Kelimesi
Sözlük anlamı: Ortak bir atadan türediklerine inanılan toplumsal ve ekonomik ilişkilerinde anaerkil, ataerkil anlayışı uygulayan geleneksel topluluk, boy.
Cümlem:
- Eskiden şehirlerde kabileler şeklinde gruplar halinde bulurlardı.
- Kabileler arası savaşlar revaçtaydı.
Savulmak Kelimesi
Sözlük anlamı: Bir şeyden çekinerek bulunduğu yerden uzaklaşmak
Cümlem:
- Birden bire öte yana savuldu.
Hünerli Kelimesi
Sözlük anlamı: Becerikli, yetenek sahibi kimse
Cümlem:
- Benim annem çok hünerli bir kadındır.
- Babamın hünerli ellere bir çok mesleği yapabilir.
3. ETKİNLİK
Soru : “Boğaç Han” adlı metni olay, yer, şahıs kadrosu ve zaman bakımından inceleyiniz.
Cevap :
Yer: Meydan
Zaman: Geçmiş Zamanlar
Şahıs ve varlık kadrosu: Dede Korkut, Bayındır Han, Oğuz Beyleri, Dirse Han, Dirse Han’ın oğlu, çocuklar , boğa ve deve.
Olay: Dirse Han’ın oğlunun meydanda boğayı yenmesi sonucu Dede Korkut’un Dirse Han’ın oğluna isim vermesi.
5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 124 Soruları ve Cevapları
4. ETKİNLİK
Soru : Aşağıdaki soruları okuduğunuz metne göre cevaplayınız.
1) Dirse Han’ın oğlu ve arkadaşları meydanda hangi oyunu oynuyorlardı?
Cevap :
Dirse Han’ın oğlu ve arkadaşları meydanda aşık oyunu oynuyorlardı.
2) Dirse Han’ın oğlu, boğayı yenmek için ne yapmıştır?
Cevap :
Dirse Han’ın oğlu, boğayı yenmek için ,boğayı alnından ittirirken birden çekilip boğayı yere düşürmüştür.
3) Dirse Han’ın oğluna kim isim vermiştir? Verdiği isim nedir?
Cevap :
Dirse Han’ın oğluna Dede Korkut isim vermiştir. Verdiği isim Boğaçhan’ dır.
4) Dede Korkut, Dirse Han’dan oğluna neler vermesini istemiştir?
Cevap :
Dede Korkut, Dirse Han’dan oğluna ;beylik, taht, at, on bin koyun, deve, otağ, cübbe elbise vermesini istemiştir.
5) Okuduğunuz metinde Türklerin hangi gelenekleri yer almaktadır?
Cevap :
Okuduğum metinde Türklerin isim verme, savaşma ve beylik gibi kahramanlık gelenekleri yer almaktadır.
5. ETKİNLİK
Soru : Okuduğunuz metindeki olayı siz anlatsaydınız nasıl kurgulardınız?
Cevap :
Kahramanlar : Dirse Han, Dirse Han’ ın eşi, Dede Korkut , Boğaçhan ve kadınlar ve çocuklar.
Olayın Geçtiği Yer: Pınarbaşı
Olay:
Hava kararmak üzereyken o artık halk yavaş yavaş hanelerine çekiliyor ve yarım bırakılan işleri tamamlamaya çalışıyorlardı.
Kadınlar pınardan akşam için ihtiyaç duyacakları son suları doldururken çocuklar pınarbaşında eğleniyorlardı.
Birden bire üzerlerine koşmakta olan boğayı görünce kadınlar ve çocuklar ne yapacaklarını bilemeden etrafa kaçışmaya başladılar. Bunu gören Dirse Han’ın oğlu boğanın arkasından üzerine doğru zıplayarak gözlerini kapattı, boynuzların tuttu ve boğa yere düşürdü düşürdü.
Barışmalara gelen erkekler boğayı etkisiz hale getirdiler. Bu genç oğlanın yapmış olduğu kahramanlık sayesinde hiçbir kimse zarar görmeden kurtulmuş ve dede korkut bu kahraman gence boğaçhan ismini vermiştir.
Dirse Han oğlu İle gurur duymuş bundan sonra bu şanla ismi yaşamıştır.
6. ETKİNLİK
Soru : Bir gazeteci olduğunuzu düşününüz. Dede Korkut ile röportaj yapmak için sorular oluşturunuz. Dede Korkut’un vermiş olabileceği cevapları araştırma sonuçlarınızdan yararlanarak arkadaşlarınıza sununuz.
Soru : Size neden Dede Korkut denmiştir?
Cevap :
“Dede Korkut” ifadesindeki “dede” sözü ise Çinlilerin “dudu” sözünün Oğuz Türkçe’sine çevirilişidir. Ağa manasında olan bu söz konumum sebebiyle verilmiştir.
Soru : Soyunuz nereden gelmektedir?
Cevap : Soyumuz Oğuzların Kayı boyundan gelmektedir.
Soru : Dede Korkut neden bu kadar değerlidir?
Cevap : Bilge olduğum ,Türk gelenek ve göreneklerini iyi bildiğim akıllı ve deneyimli olduğum için insanlar bana bu kadar değer verirlerdi..
Soru : Hangi meslekle uğraşıyorsunuz?
Cevap : Ben Oğuz hükümdarlarına vezirlik yapıyorum.
5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 125 Soruları ve Cevapları
7. ETKİNLİK
Soru : Kırgız Türklerinin Manas Destanı’ndan alınan aşağıdaki bölümü okuyunuz.
MANAS
Cakıp; her kabilenin başta gelenlerini, yakınlarını, bilgili ak sakalları özellikle ziyafet sofrasında alıkoymuş her birine elbise giydirdi. Çocuğunu sağ eteğine koyarak hanımını peşine takıp ortaya çıktı. “Sevgili kardeşlerim! Tanrı’mın verdiği oğluma ad veriniz.” Cakıp, diz üzerine oturup dileği için dua etti. Çocuktan çıkan ışığa bakıp ona layık bir ad bulamayan halk şaşırıp kaldı. Ah, Tanrım! Tam bu sırada beyaz çadıra yırtık deri elbise giyen, elinde beyaz asa tutan, beline çakmak taşı bağlayan, ayağına çarık saran bembeyaz sakallı, ak külahlı derviş içeri girdi. “Millet!” dedi yüzü ışıldayan derviş, şaşkın oturanlara bakarak “Müsaade ederseniz nur yüzlü çocuğun adını ben vereyim.” Onlar da “Olsun, ağzından çıkan kutlu olsun, çocuğun adını sen ver ihtiyar.” dediler. Söylemek benden söz Tanrı’dan. Çocuğun adı Manas olsun. Ulu adına layık bahadır olsun. Beladan uzak dursun.” dedi.
Manas Destanı
a) Bu paragrafta Kırgız Türklerinin hangi geleneğinden bahsedilmiştir?
Cevap : İsim verme geleneğinden bahsedilmiştir.
b) Boğaç Han’a isim verilme yöntemiyle Manas’a isim verilme yöntemi aynı mıdır?
Cevap : Aynı değildir.
c) Kültürel farkındalık oluşturma amacıyla farklı kültürler hakkında bilgi sahibi olmak neden önemlidir?
Cevap :
Uzun cevap :Ülkemizde neredeyse her çeşit her şehirde birbirinden farklı kültürler ve inanışlar bulunmaktadır. Kültürel farklılıklar hakkında bilgi sahibi olmak görülmüş olan bu davranışları yadırgamamaya sebebini anlamaya ve kültürel bilgi zenginliği elde etmeye sebep olacaktır.
kür türü reel farklılıklar hakkında bilgi sahibi olmayan kişiler kendi bulundukları şehirden farklı bir şehire gittiklerinde veya bulundukları şehirde farklı kültürel özelliklere sahip insanlar gördüklerinde bunlara mana veremez ya da yadırgama yoluna gidebilir. Ancak bilmelidir ki bu farklılıklar bizi halk yapan ve zengin bir geçmişimiz olmasından kaynaklanmaktadır.
Bu yüzden farklı kültürel özellikleri bilmek çok kıymetli ve gereklidir.
8. ETKİNLİK
Soru : Kısa çizginin kullanım alanları ve bunlara örnek cümleler verilmiştir. Kısa çizginin kullanım alanlarıyla örnek cümleleri eşleştiriniz.
5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 126 Soruları ve Cevapları
9. ETKİNLİK
Soru : Türklerde isim verme geleneklerini dikkate alarak kendinize bir isim veriniz. Bu ismin size verilmesine neden olan olayı kurgulayarak bir hikâye yazınız.
Cevap :
Ben çocukken yerinde duramayan dağlara çıkıp ovaları gözleyen ve erimeden işlerin arasından fırsat bulup ormanlara kaçıp oraları inceleyen ve hayvanlarla vakit geçiren biriydim.
Yine ovaları, dağları, bunların nasıl oluştuğunu incelerken bir karartının bizden tarafa geldiğini gördüm. Çok hızlı olduğum için kestirme yollardan hemen ailemin yanına dönerek bunu haber verdim. Meğer gelen bu insanlar çadırlarımızı basmaya gelen haramilermiş. Bunun için Dede Korkut bana “Yağıgeldi” (düşmangeldi) ismini verdi
BİR SONRAKİ DERSE HAZIRLIK
Soru : Aşağıdaki tarihî şahsiyetlerden birini seçiniz. Seçtiğiniz kişiyi tanıtan bir konuşma hazırlayınız.
Cevap : Fatih Sultan Mehmet’i tanıtan bir konuşma hazırlayınız.
Fatih Sultan Mehmet, 30 Mart 1432 tarihinde Edirne’de doğdu. Tam adı Mehmet Bin Murat’tır. Babası Koca Murat lakabıyla da bilinen 2. Murat, annesi ise Hüma Hatun’dur.
İlk kez tahta çıktığında 12 yaşındaydı. 21 yaşında İstanbul’u fethetti .
Çocuklarının isimleri; Cem Sultan, 2. Bayezid, Şehzade Mustafa, Gevherhan Sultan
Fatih Sultan Mehmet, 1481 yılında Arnavutluk’u fethetmek için Otranto Seferine çıktı. Fakat yolculuğun başında hastalandı 3 Mayıs 1481 tarihinde, henüz 49 yaşındayken Gut hastalığı öldü.Fatih Cami ‘ne defnedildi.
Cevap : Nasrettin Hoca’yı tanıtan bir konuşma hazırlayınız.
Nasreddin Hoca 1208 senesinde Hortu Köyü’nde doğmuştur.
Babası Hortu köyü imamı Abdullah Efendi, annesi aynı köyden Sıdıka Hatun’dur. Sivrihisar’da medrese öğrenimi gören Nasreddin, babasının ölümü üzerine Hortu’ya dönerek köy imamı oldu. Medresede ders okuttu ve kadılık görevinde bulundu. 1284 yılında Akşehir’de vefat etti.
Cevap : Piri Reis’i tanıtan bir konuşma hazırlayınız.
Piri Reis 1465-70′ te doğmuştur. Ölümü 1554, Kahire’ de gerçekleşti.
denizciliğe amcası Kemal Reis’in yanında başladı; 1487-1493 ‘ te aktif olarak çalıştı.
Piri Reis, Osmanlı Donanması’ nın Venedik Donanması’na karşı sağlamaya çalıştığı deniz kontrolü mücadelesinde Osmanlı donanmasında gemi komutanı olarak yer aldı.
Amerika’ yı gösteren Dünya haritaları ve Kitab-ı Bahriye adlı denizcilik kitabıyla tanınmıştır.
1554’te öldü.
Türkçe ders kitabımızda yer alan bilgi ve cevaplara baktığımız zaman özellikle anlamını bilmediğimiz kelimelerin anlamını öğrendiğimiz zaman okumuş olduğumuz şiirleri okumuş olduğumuz yazıları daha iyi bir şekilde anladığımızı görebiliriz örneğin bir Türkçe metnini okuduğumuz zaman anlamını bilmediğimiz bir kelimenin altını çizerek anlamını daha iyi bir şekilde öğrenmek için sözlüğe bakabilir veya bu sayfadaki bilgi ve cevaplardan faydalanarak yapabiliriz.