5. Sınıf Türkçe Kitabı Anıttepe Yayıncılık Sayfa 23-25-26-27
5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Anadolu’da Konukseverlik Gelenekseldir Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 23, 24, 25, 26, 27
5. Sınıf Türkçe Kitabı Anadolu’da Konukseverlik Gelenekseldir Metni Etkinlik Cevapları
5. Sınıf Türkçe Kitabı Sayfa 23-25-26-27
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
1. “Misafir on kısmetle gelir; birini yer, dokuzunu bırakır.” atasözünü açıklayınız.
Cevap :
Bu atasözünde misafirin gelmesi bereketi çağırdı ve evde misafirin olmasıyla beraber her şeyin bereketlendiği ifade edilmektedir. Bereket gözde görünmese de bir şeyin çoğalması olarak açıklanabilir. Bazen herkesi yetmeyecek kadar az olan bir şeyi herkese yetmesi gibi paylaştıkça artan şeyler olur. Bu gerçekten hayret verici bir durumdur.
Türk kültüründe de misafir çok sevilir ve ona ikram seve seve yapılır. Çünkü insanlar bununla sevap kazanacağını düşünürler ve gerçekten de misafirin getirdiği bereketli evlerinde rahat rahat yemek yerken bir yandan da bereketi hissederler.
Bu atasözü de tam olarak bu bereketi ifade etmektedir.
2. “Tanrı misafiri” sözünün size çağrıştırdıklarını söyleyiniz.
Cevap :
“Tanrı misafiri ” sözü bana eve konuk olarak gelen kişileri çalıştırmaktadır. Genellikle bu ifade çok kapı veya beklenmeyen kişiler için kullanılsa da Türk toplumunda misafir baş üstünde tutulmuş ve gelen kişinin Allah ‘ın rızkı , bereketi ile geldiği düşünülerek Gerek örfi olarak gerekse de sevap kazanmak için başüstünde tutulmuştur. Bu yüzden bir saygı ifadesi olarak misafirlere Tanrı misafiri denilmiştir.
3. Türk kültüründe misafirin önemini ve misafirliğin sosyal hayattaki yerini belirten konuşmanızı arkadaşlarınıza sununuz.
Cevap :
Türk kültüründe misafirin önemi çok büyüktür. Ülkemizin her yerinde ve diğer devletlerde Türkler misafirperverlikleri ile ve cömertlikleri ile tanınırlar. Hangi şehre giderseniz gidin insanların seni sevgiyle Kucakladıklarını ve kendileri gelen misafirlerin ne kadar güzel ağırladıklarını göreceksiniz. Sıcak samimi bir yüz ,içten bir sohbet ,hoşgeldinler, güle güleler ,ikramlar ve tatlı konuşmalarla misafirler el üstünde tutulmakta ve gidene kadar kendisiyle ilgilenilmektedir. Bir misafir misafirliğe gittiği zaman hoşça karşılandığını bilir ve o gönül huzuruyla misafir olmaktan keyif alır. Kültüründe misafire yedirmek ve aç olmasa bile evde olandan ve en güzelinden ikram etmek Türk’ün türünün en büyük adetlerindendir.
5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 25 Soruları ve Cevapları
1. ETKİNLİK
Soru : Metinde önemli gördüğünüz yerleri defterinize not ediniz.
Cevap :
- Türklerin konukseverlikleri çok eski zamanlardan beri vardır.
- Konuğa ikramda bulunmak, insan sevgisinin başında gelir.
- Ahiler gelen konukları ağırlamak için birbirleriyle yarış ederlerdi.
- Arap Seyyahı İbni Batuta kitabında Türklerin konukseverliğine hayranlığını işlemiştir.
2. ETKİNLİK
Soru : Okuduğunuz metinde geçen aşağıdaki kelimelerin anlamlarını sözlükten bulunuz. Öğrendiğiniz anlamıyla bu kelimeleri birer cümlede kullanınız. Anlamını bilmediğiniz diğer kelimeleri ve anlamlarını kendi sözlüğünüze not ediniz.
Geleneksel Kelimesi
Kelime Anlamı: Geleneğe dayanan, gelenekle ilgili olan, kökleşik, ananevi
Örnek Cümlem: Geleneksel yemekler her yöreye göre değişiklik gösterir.
Geleneksel düğün törenlerinde gelinler gelinlik damatlarsa damatlık giyerler.
Geleneksel lezzetler hemen herkesçe bilinen ve kabul görünen tatlardır.
halıda geleneksel motifleri de yer verilmiş ayrı bir sanat eseri dönüşmüş.
Ahilik Kelimesi
Kelime Anlamı: Kökleri eski Türk törelerine dayanan ve Anadolu’da yüksek bir gelişim gösteren esnaf, zanaatçı, çiftçi vb. bütün çalışma kollarını içine alan ocak
Örnek Cümlem: Ahilik sistemi uzun yıllar kullanılmıştır.
Ahilik sisteminin bir başka şekli şuan Türkiye’de devam etmektedir.
Telaş Kelimesi
Kelime Anlamı: Herhangi bir sebeple acelecilik
Örnek Cümlem: Bu kadar telaş etmeni gerektirecek bir şey yok.
Telaşa kapılmadan söyleyeceklerini söyleyebilirsin.
Seni bu kadar telaşlandırdım için özür dilerim.
Bu kadar telaş yapmamalısın ,rahat olmalısın.
3. ETKİNLİK
Soru : Aşağıdaki görseli inceleyiniz. Görselin size çağrıştırdıklarını yorumlayınız.
Cevap :
Bu görselde misafirliğe gelmiş kişiler ve oynayan çocuklar görmekteyim. Bu görsel bana misafirlik beraberlik ve samimi duygular çağrıştırıyor. Misafirliğe gittiğiniz zaman gerçekten çok iyi ayarlanıyor ve çokz lezzetli yemekler yiyoruz. Gittiğimiz yerlerde çok güler yüzle karşılanıyor orada bulunan çocuklarla oyun imkanı elde edebiliyoruz. Biri bize geldiği zaman da aynı şekilde ailem onlara güler yüz ve hürmetle karşılık veriyorlar. Bu yüzden bence misafirlikler çok eğlenceli oluyor.
4. ETKİNLİK
Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Konukseverlik hakkında neler biliyordunuz?
Cevap :
Konukseverlik hakkında bildiğim misafirleri ağırlamak onlara güler gül göstermek onlara ikram etmek onlar için hazırlık yapmaktır.
Bütün Türklerde olduğu gibi bizim evimizde de misafir çok sevilir ve geleceği zaman ona güzel hazırlıklar yapılır. Ailem bazen birkaç çeşit yemek bazen birkaç çeşit pasta yaparak misafirini güler yüzle karşılar onu en güzel ve en temiz yere buyur eder.
Misafir geldiği zaman eğer haberli geliyorsa o gelmeden önce ev temizlenir beni tatili toplu bir şekilde karşılanmaya çalışılır.
Ailem misafirin bereket getirdiğini ve misafiri yedirilen şeyden dolayı eksiklik olmayacağını söylerler. Ayrıca konukseverlik bizim dinimizde de çok önemli görülmüş ve böylece nesilden nesile sevgiyle aktarılmıştır.
2. Metni okuduktan sonra konukseverlik hakkında neler öğrendiniz?
Cevap :
Metni okuduktan sonra konukseverliğin eski dönemlerde ahilik anlayışına kadar dayandığını öğrendik. Ahiliklerin konu ağlayabilmek için birbirleriyle yarış ettiklerini de öğrenince çok hayret ettim.
3. Metne göre konukları sevmenin ve onlara ikramda bulunmanın nedeni nedir?
Cevap :
Metne göre konukları sevmenin ve onlarda ikramda bulunmanın nedeni yüce Allahutealanın sevgisine dayanan insanlarda olan insana ve canlıya olan sevgidir.
5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 26 Soruları ve Cevapları
5. ETKİNLİK
Soru : Okuduğunuz metnin konusunu ve ana fikrini yazınız. Metni okurken aldığınız notlardan yararlanabilirsiniz.
Metinde ne anlatılıyor?
Cevap :
Metin’de eski çağlardan itibaren Türklerde olan konukseverlik anlatılıyor.
Metinden çıkarılan sonuç nedir?
Cevap :
Metinden çıkarılabilecek olan sonuç misafir sevgisinin insan sevgisini onu da Allahu Tealanın sevgisine dayandığı ve konukseverliğin önemli bir gelenek olduğudur.
6. ETKİNLİK
Soru : Aşağıdaki metni okuyunuz.
Türk Konukseverliğine Tarihsel Bir Örnek: Köy Odaları
Yakın zamana kadar köylerde yaşamış veya hâlen yaşamakta olan kişilerin anılarında dün gibi yaşayan köy odaları geleneği, Türk konukseverliğinin en iyi örnekleri arasındadır.
Köylerdeki köy odalarının konukları, bir yerden bir yere gitmekte olan yolcular olduğu kadar, köye ticaret amacı ile gelen veya zanaat sahibi insanlar da olabilmekteydi. Çerçiler, testi bardak satanlar, ürettiği malı değiş yoluyla veya para ile ticaret yapanlar, halatçılar, gezici kalaycılar, orakçılar vb. olmak üzere köye bir nedenle gelenler istediği kadar bu köy odalarında konuk olarak kalabiliyorlardı.
Anadolu’nun birçok köyünde neredeyse her sülalenin köy odası vardı. Bu köy odaları ya o sülalelerin ya da önde gelen büyüğünün adıyla anılıyordu. Gelen konukların ihtiyaçları da bu sülalelere mensup aileler tarafından karşılanıyordu. Bu hizmetlerin kesinlikle maddi bir karşılığı yoktu.
Mümtaz BAŞKAYA www.baae.meb.gov.tr
a) Bu metin hangi siteden alınmıştır?
Cevap :
Bu metin sitesinden alınmıştır.
b) Araştırmalarınızı yaparken hangi internet sitelerinden yararlanıyorsunuz?
Cevap :
Araştırmalarımı yaparken çok farklı sitelere uğrasam da resmi olan sitelere daha çok güveniyor ve onlardan aldığım bilgiler daha doğru oluyor.
Ödevlerimi yaparken ise forumsinifkitabi.comdan yaralandığım zaman derslerim çok iyi oluyor.
c) Her internet sitesinde yer alan bilgilere güvenebilir misiniz? Açıklayınız.
Cevap :
Bence her internet sitesinden alınan bilgilere güven olmaz. İnternet siteleri herkesin açabileceği siteler olduğu için açan kişiyi tanımadığımız için içerisinde olan bilgilerde her zaman güvenilir olmayabilir. Bunun için araştırma yaptığımız zaman kim olduğu bilinen kişilerin yazılarını ve resmi olan sitelere başvurulmalı öğretmenlerimizin ve büyüklerimizin tavsiye etmiş olduğu sitelerde bilgi açısından tercih edilebilir niteliktedir. Onun için internet sitelerinde yer alan bütün bilgilere güvenmek yanlış olacaktır.
ç) Girdiğiniz sitelerin güvenirliğini sorguluyor musunuz? Neden?
Cevap :
Oyun için girdiğim sitelerin güvenilirliğini sorgulamasam da çoğu sitenin güvenirliğini sorguluyorum ve büyüklerimin izin verdikleri yerlerden araştırma yapmak ve oyun oynamak gibi ihtiyaçlarımı karşılıyorum. Güvenilir olmayan sitelerden oyun oyunıldı ve yüklenildi zaman bile bilgisayarın bazen virüs kapabiliyor. Onun için bilgi edinmek gibi önemli bir iş yaparken en doğru olan kaynaklara ulaşmaya çalışıyorum.
d) İnternet sitelerinin güvenirliğini nasıl anlarız?
Cevap :
İnternet sitelerinin güvenilirliğini resmi olmalarından aile büyükleri ve öğretmenlerimiz gibi bilgi sahibi olan liklerden ve “https://“ bağlantısı olmasından anlıyorum. Böylece bütün sitelere girmemiş ve yanlışlık yapmaktan kurtulmuş oluyorum.
5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 27 Soruları ve Cevapları
7. ETKİNLİK
a) Metinden alınan cümlelerde altı çizili kelimelerin anlam özelliğini (gerçek, mecaz) yazınız.
• Anadolu’daki konukseverlik gelenek ve göreneğinin temelinde eski Ahi gelenekleri yatmaktadır. .
• Anadolu; yemeğini konuğuna yedirmekten, konuğunu memnun etmekten zevk alır.
Cevap :
• Anadolu’daki konukseverlik gelenek ve göreneğinin temelinde eski Ahi gelenekleri yatmaktadır. MECAZ
• Anadolu; yemeğini konuğuna yedirmekten, konuğunu memnun etmekten zevk alır. GERÇEK
b) Bu kelimeleri cümlelerde kullanılan anlam özelliğinden farklı olacak şekilde birer cümlede kullanınız.(yatmak-yedirmek)
Cevap :
- Sabah okula gitmek için erkenden kalkmak zorundaydı ve bu yüzden erkenden yattı.
- Erken yatıp erken kalktığım zaman çok zinde oluyorum.
- Geç saatlerde yatmak ve o saatlere kadar uyanık kalmak gerçekten vücudun ritmini bozuyor.
- Ben erken yatar erken kalkarım.
- Bunu onlara paralarını yedirmeden önce düşünecektin.
- Sana o kızı yedirmem.
- Boşuna heveslenme sen o paraları yedirmem.
- Elimdeki her şeyimi ona edileceğimi sandı.
c) Aşağıdaki kelimeleri gerçek ve mecaz anlamda birer cümlede kullanınız. (ısınmak-soğuk-acı)
Isınmak Kelimesi
Gerçek Anlam :
- Sobanın yanına geçip iliklerimize kadar ısındık.
- Sobanın yanında ısınınca titremem birden bire geçti.
- Havalar ısındıkça dışarı çıkmak daha zevkli oluyor.
Mecaz Anlam :
- Ona birden bire içim ısındı.
- İçin ısınmadıysa bu işe başlamayabilirsin.
- Bazı insanlara hiç içim ısınmıyor.
- sana bir anda kalbim ısındı.
Soğuk Kelimesi
Gerçek Anlam :
- Soğuk kış günlerinde sıcacık sobanın yanında uyumak çok güzel oluyor.
- Yaz aylarında soğuk içecekler tüketmeyi çok seviyorum.
- Soğuk bir su getirsen de içsek ne güzel olur.
- Bizim köydekilerinin suyu yazın bile soğuktur.
Mecaz Anlam :
- Sana karşı bu aralar çok soğuk hissediyorum.
- İçimde soğuk bir his var ki beni çok rahatsız ediyor
Acı Kelimesi
Gerçek Anlam :
- Pazardan aldığım biberler çok acı çıktı.
- Patlıcan acı olduğu zaman yemeği hiç güzel olmuyor.
- Acı biber sever misin?
Mecaz Anlam :
- Bana anlattıkları gerçekten de çok acı.
- Artık acı çekmek istemiyorum.
- Acı çekmek istemiyorsan geçmişi geçmişte bırakmalısın.
8. ETKİNLİK
Soru : Dizeleri eksik verilen şiiri, anlam bütünlüğüne dikkat ederek tamamlayınız.
Türkçe, bizim ana dilimiz
Koruyup sevmeliyiz.
Yabancı kelimelerle
Mücadele etmeliyiz.
Türkçe, bizim ana dilimiz
Gözümüz, kulağımız, elimiz
Onunla şarkı söyler, güler,
Onunla dile gelir sevincimiz, neşemiz.
Türkçe, bizim ana dilimiz
İlk sesimiz, ilk hecemiz
Yüreğimin sesi,
Tek benliğimiz.
BİR SONRAKİ DERSE HAZIRLIK
Soru : Öğretmeninizle bir anınızı konuşma metni hâline getiriniz. Sözlü anlatım yapacağınızdan evde prova yapmayı, prova yaparken beden dilinizi etkili kullanmayı unutmayınız.
Cevap : Bunu yaşadığınız anıya göre sizin yapmanız gerekmektedir.
Tanrı misafiri sözünden genellikle haber vermeden gelen misafirler için kullanılmaktadır misafirin her zaman başımızın üstünde taç olduğu ve misafirlere her zaman güzel bir şekilde yaklaşan Türk milleti her zaman misafirlere hazırdır misafir geldiği zaman onu güzel ağırlar onun her zaman hoşnut tutar ikramlarda bulunur bu sebeple de misafirler her zaman Tanrı misafir olarak bilinmektedir.