7. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 62-63 FERMAN Yayıncılık
Ortaokul 7. Sınıf Fen Bilimleri Mayozun Canlılar İçin Önemi Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 62, 63
7. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Mayozun Canlılar İçin Önemi Metni Etkinlik Cevapları
7. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 62-63
7. Sınıf Fen Bilimleri FERMAN Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 62 Cevapları
1. İnsanda eşeyli üremeyi sağlayan sperm ve yumurta hücreleri nasıl meydana gelir?
Uzun Cevap :
İnsanda eşeyli üreme için gerekli olan sperm ve yumurta hücreleri, gonadlarda üretilir. Erkeklerde testislerde, dişilerde ise overlerde oluşur. Bu hücreler, diploid (2n) hücrelerden mayoz bölünme yoluyla oluşur.
- Erkeklerde: Spermatogenez adı verilen süreçte, diploid germ hücreleri (spermatogonyum hücreleri) mitoz bölünme ile çoğalır ve daha sonra mayoz bölünmeye girer. İlk mayoz bölünmede (Meiozis I) homolog kromozomlar ayrılır ve iki haploid (n) hücre oluşur. İkinci mayoz bölünmede (Meiozis II), bu hücreler kromozomları eşit olarak bölünerek dört adet haploid spermatid oluşturur. Spermatidler, olgun sperm hücrelerine dönüşür.
- Dişilerde: Oogenez adı verilen süreçte, diploid oogon hücreleri mitoz bölünme ile çoğalır ve sonra mayoz bölünmeye başlar. Ancak dişi embriyonel gelişim sırasında, oogon hücreleri mayoz bölünmenin başlangıcında durur ve bu durumda kalır. Doğumdan önce ve ergenlik döneminde, bu hücreler tekrar mayoz bölünmeye başlar. Birinci mayoz bölünme (Meiozis I) tamamlandığında, bir büyük ovum ve küçük polar cisimcik oluşur. İkinci mayoz bölünmede (Meiozis II), ovum ve diğer polar cisimcikler oluşur. Ancak sadece bir büyük ovum oluşur, diğerleri polar cisimcik olarak kalır.
2. Bir hücre kaç defa mayoz geçirebilir ve sonuçta ne değişir?
Kısa Cevap : “Bir hücre kaç defa mayoz geçirebilir ve sonuçta ne değişir?” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Mayoz bölünme, bir hücrede iki kez bölünme gerçekleşir, bu nedenle bir hücre iki aşamada mayoz geçirmiş olur (Meiozis I ve Meiozis II). Her bir mayoz bölünme aşaması farklıdır:
- Meiozis I: Homolog kromozomlar ayrılır. Bu aşamada, homolog kromozomlar birbirleriyle çiftleşir ve crossing-over (genetik rekombinasyon) olur. Sonuçta, her biri haploid kromozom sayısına sahip iki hücre oluşur.
- Meiozis II: Kardeş kromatitler ayrılır ve bu aşamada dört haploid hücre oluşur. Bu hücreler genetik olarak birbirinden ve ana hücreden farklıdır.
Sonuç olarak, her mayoz bölünme sonucunda, her biri farklı genetik kombinasyonlara sahip dört adet haploid hücre meydana gelir. Bu süreç, genetik çeşitliliği artırır.
3. Aynı anne ve babadan olan kardeşlerin farklı özelliklere sahip olması nasıl gerçekleşir?
Uzun Cevap :
Aynı anne ve babadan olan kardeşlerin farklı özelliklere sahip olmalarının başlıca nedenleri şunlardır:
- Genetik Çeşitlik: Ebeveynlerin her biri, genetik materyalini (genlerini) karıştırarak çocuklarına aktarır. Bu durum, her bireyin genetik olarak benzersiz olmasına neden olur.
- Crossing-over (Genetik Rekombinasyon): Mayoz bölünme sırasında, homolog kromozomlar arasında genetik materyal alışverişi (crossing-over) gerçekleşir. Bu, kromozomların genetik kombinasyonlarını değiştirir ve her bir gametin farklı genetik özellikler taşımasını sağlar.
- Bağımsız Ayrılma (Segregasyon): Mayoz bölünmede, homolog kromozomlar rastgele ayrılır. Bu, her bireyin kromozom kombinasyonunun farklı olmasına neden olur.
Bu mekanizmalar, kardeşlerin farklı özelliklere sahip olmasını sağlayarak genetik çeşitliliği artırır.
7. Sınıf Fen Bilimleri FERMAN Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 63 Cevapları
Soru : Önceki bilgilerinizi anımsayarak aşağıdaki sorularla ilgili düşüncelerinizi açıklayınız:
Eşeyli üreme nedir ve eşeyli üremeyi sağlayan hücreler kaç çeşittir?
Cevap :
Eşeyli üreme, iki farklı cinsiyet hücresinin (gametlerin) birleşmesiyle yeni bir bireyin oluşumunu sağlayan üreme şeklidir. Eşeyli üremeyi sağlayan hücreler, spermler ve yumurtalardır. Spermler erkek üreme hücresidir, yumurtalar ise dişi üreme hücresidir.
Eşeyli üremede her canlı türünün kendine özgü kromozom sayısı nasıl korunuyor olabilir?
Cevap :
Eşeyli üremede, gametlerin (sperm ve yumurta hücreleri) çekirdeklerinde yarı kromozom sayısı bulunur (haploid, n kromozom sayısı). Bu gametler döllenme sırasında birleşerek zigotu oluşturur ve bu zigot, diploid (2n) kromozom sayısına sahip olur. Böylece her bireyin kromozom sayısı, türün özelliklerine uygun şekilde korunur.
Gelişmiş canlıların eşeyli üreme için öncelikle gerçekleştirmesi gereken mayoz nasıl bir hücre bölünmesidir ve hangi hücrelerde olur?
Cevap :
Mayoz, diploid (2n) hücrelerin haploid (n) hücrelere bölünmesini sağlayan bir hücre bölünmesi türüdür. Bu süreçte kromozom sayısı yarıya iner ve dört adet genetik olarak farklı hücre oluşur. Mayoz, gonadlarda (dişi ve erkek üreme organları) gerçekleşir; dişilerde ovaryumda (yumurtalık), erkeklerde testiste (yumurtalık) olur.
Bir çocuğun bazı özelliklerinin annesine, bazı özelliklerinin babasına ya da atalarından birine benzemesinin nedenleri neler olabilir?
Cevap :
Çocuğun özellikleri, ebeveynlerinden aldığı genetik materyalden gelir. Anneden ve babadan gelen genler, alel adı verilen farklı formlarda olabilir. Bu aleller, çeşitli kombinasyonlarda birleşerek çocuğun fenotipik özelliklerini belirler. Ayrıca, genetik çeşitlilik, mutasyonlar ve genetik rekombinasyon gibi faktörlerle de şekillenir.
Eşeysiz üremeyle meydana gelen canlılar atalarının kopyası olduğu hâlde eşeyli üremeyle meydana gelen canlıların atalarından farklı özelliklere sahip olmalarının nedenleri neler olabilir?
Cevap :
Eşeysiz üremeyle meydana gelen canlılar, genetik olarak çoğunlukla birebir anne ve babalarına benzerler, çünkü genetik çeşitlilik yoktur. Ancak eşeyli üremeyle yeni bireyler oluşurken, mayoz bölünme ve genetik rekombinasyon gibi süreçler, genetik çeşitliliğe neden olur. Bu çeşitlilik, mutasyonlar, crossing-over (kross-over) ve bağımsız ayrılma gibi mekanizmalarla sağlanır, bu da bireylerin atalarından farklı özellikler göstermesine neden olur.
Çiçekli bitkilerin polen adı verilen çiçek tozundaki üreme hücreleri nasıl meydana gelir?
Cevap :
Çiçekli bitkilerin polenleri, anter adı verilen erkek organın (stamen) ucu olan polen kesesinde oluşur. Bu hücreler, mayoz bölünme geçirerek haploid (n) polen hücrelerini oluşturur. Bu polen hücreleri, döllenme işlemi için dişi organın (pistil) üstüne (stigma) ulaşır ve burada dişi gametlerle birleşir. Bu süreç, döllenme ve tohum oluşumuyla sonuçlanır.
