8. Sınıf Fen Bilimleri Çalışma Kitabı Sayfa 34-35-36-37 MEB Yayınları
Ortaokul 8. Sınıf Fen Bilimleri Kazanım Temeli Etkinlikler Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 34, 35, 36, 37
8. Sınıf Fen Bilimleri Çalışma Kitabı Kazanım Temeli Etkinlikler Metni Etkinlik Cevapları
8. Sınıf Fen Bilimleri Çalışma Kitabı 34-35-36-37
Soru : Aşağıdaki metinde boş bırakılan yerleri kutucuk içinde verilen uygun ifadelerle tamamlayınız.
Cevap :
Hücredeki yaşamsal faaliyetleri DNA molekülü yönetir. Bu molekül çift zincirli ve sarmal yapıdadır. Hücre bölünmesi sırasında DNA, kısalıp kalınlaşarak özel proteinlerle birlikte kromozom adı verilen yapılara dönüşür.
DNA üzerinde kalıtsal özelliklerin şifrelendiği ve taşındığı gen adı verilen bölümler vardır. Canlılardaki saç renginden göz rengine kadar birçok kalıtsal özellik bu yapılar sayesinde ortaya çıkar. Kalıtsal özelliklerimiz bir gen tarafından kontrol edilir. Genler, DNA’nın görev birimi olarak bilinirler.
DNA’nın en küçük yapı taşına nüklotid adı verilir. Bu yapılar bir araya gelerek genleri, genler bir araya gelerek DNA’ları, DNA’lar özel proteinlerle birlikte kromozomları oluşturur. Bu dört kavramın karmaşıktan basite doğru sıralanması kromozom / DNA / gen / nükleotid şeklindedir.
Nükleotidler fosfat / deoksiriboz şeker ve organik bazların bir araya gelmesi ile oluşur. Diğer İki molekül tüm nükleotidlerin yapısında ortak olarak bulunurken organik baz çeşidi farklılık göstermektedir. Dört çeşit organik baz vardır. Bunlar adenin / timin / uanin / sitozin olarak adlandırılır. Nükleotidler, isimlerini yapısında bulundurdukları organik bazlardan almaktadır. Örneğin adenin nükleotidi adenin organik bazını taşırken, timin nükleotidi timin organik bazını taşır. DNA’da adenîn nükleotidinin karşısında timin guanin nükleotidinin karşısında İse sitozin nükleotidi bulunur. Aynı şekilde timin nükleotidinîn karşısında adenin nükleotidi, sitozin nükleotidinin karşısında ise guanin nükleotidi bulunur.
Nükleotidlerin DNA’lar üzerindeki sayı ve dizilimi canlıdan canlıya farklılık gösterir. Bu farklılıklar, canlıların birbirine akraba olup olmadıkları hakkında bilgi vermektedir. Nükleotidlerin dizilimindeki benzerlikler ne kadar fazla İse o canlıların akraba olma olasılığı da o kadar fazladır.
Bazı canlılar büyüyüp gelişirken hücre sayıları artar. Bu durum hücre bölünmeleri ile gerçekleşir. Bölünen bir hücreden oluşan İki yeni hücre ana canlıdaki kalıtsal bilgileri taşır. Bu olay DNA’nın kendini eşlemesi ile gerçekleşir. Bölünme öncesinde hücre İçerisindeki DNA’ların kendini sağlıklı bir şekilde eşlemesi sonucu, aynı genetik (kalıtsal) yapıda iki yeni DNA oluşur. Oluşan DNA’lar yen hücrelere aktarılır. DNA’nın kendini eşleyebilmesi için çift sarmal yapıdaki ipliklerin (zincirlerin) birbirinden ayrılması gerekir. Nükleotidler arası bağlar enzimler yardımıyla koparak DNA’nın bir fermuar gibi açılmasını sağlar. Açılan zincirlerdeki nükleotidlerin karşısına uygun tamamlayıcı nükleotidler gelir. Eşleme sonucu oluşan İki DNA’nın birer İpliği eski (orijinal) DNA’ya aittir. Diğeri ise yeni oluşan İpliktir. DNA eşlemesi sırasında zincirde bazı hatalar oluşabilir. Bu hatalardan bazıları düzeltilebilirken bazıları düzeltilemez. , Düzeltilemeyen hatalar genetik yapının değişmesine sebep olur.
8. Sınıf Fen Bilimleri MEB Yayınları Çalışma Kitabı 35 Cevapları
Soru : Aşağıda verilen ifadeleri “Doğru” ya da “Yanlış” olarak değerlendiriniz ve ifadeye ait uygun kutucuğu tarayınız.
Cevap :
(Doğru) 1. Deoksiribo Nükleik Asit kısaca DNA olarak adlandırılır.
(Yanlış) 2. Nükleotidlere İsmini veren, yapısındaki şeker molekülüdür.
(Doğru) 3. Nükleotidlerin DNA’daki diziliminin aynı olmaması, canlıların farklı genetik özelliklerde olmasını sağlar.
(Yanlış) 4. Kromozomlar kısalıp kalınlaşarak DNA’yı oluşturur.
(Doğru) 5. Kromozomların içerisinde DNA ve özel proteinler bulunur.
(Doğru) 6. Kalıtsal özelliklerimiz genler sayesinde gelecek nesillere aktarılır.
(Yanlış) 7. DNA molekülünde timin nükleotidi sitozin nükleotidi İle karşılıklı olarak bağlanır.
(Yanlış) 8. DNA’nın kendini eşleyebilmesi için İpliklerin birbirinden ayrılmasına gerek yoktur.
(Yanlış) 9. Nükleotidlerin yapısında sadece fosfat ve organik baz bulunur.
(Doğru) 10. Farklı türden canlılar aynı sayıda kromozom sayısına sahip olabilir.
(Doğru) 11. DNA’nın kendisini doğru eşlemesi İçin sahip olduğu nükleotid sayısınca nükleotide ihtiyacı vardır.
(Yanlış) 12. DNA kendisini eşlerken tek zincirde hata olursa bu hata düzeltilemez.
(Yanlış) 13. Canlının kromozom sayısı İle gelişmişlik düzeyi doğru orantılıdır.
(Doğru) 14. Hücre bölünmesi öncesinde sitoplazmadaki nükleotid sayısı azalırken çekirdekteki nükleotid sayısı artar.
(Yanlış) 15. Akrabaların DNA’larındaki benzerlik akraba olmayanlara göre daha azdır.
8. Sınıf Fen Bilimleri MEB Yayınları Çalışma Kitabı 36 Cevapları
Soru : Aşağıdaki DNA modelini inceleyerek ifadeleri tamamlayınız.
Cevap :
1. Bu DNA modelinde toplam 5 adet guanin ve toplam 8 adet timin vardır.
2. Bu DNA modelinde toplam 8 adet adenin ve toplam 5 adet sitozin vardır.
3. Bu DNA modelinde toplam 26 adet fosfat ve toplam 26 adet şeker vardır.
4. Bu DNA modelinin birinci zincirinde 3 adet guanin vardır.
5. Bu DNA modelinin ikinci zincirinde 3 adet sitozin vardır.
6. Bu DNA modelinin birinci zincirinde 5 adet timin vardır.
7. Bu DNA modelinin ikinci zincirinde 3 adet timin vardır.
8. Bu DNA modelinin birinci zincirinde 3 adet adenin vardır.
9. Bu DNA modelinin ikinci zincirinde 5 adet adenin vardır.
8. Sınıf Fen Bilimleri MEB Yayınları Çalışma Kitabı 37 Cevapları
Soru : İnci, öğretmeninin sorduğu aşağıdaki soruları sırası İle cevaplamıştır. Buna göre İnci’nin tablodaki çıkışlara ulaşması için hatalı cevapladığı soru numaralarının hangileri olduğunu yazınız.
Cevap :
