8. Sınıf Fen Bilimleri Çalışma Kitabı Sayfa 42-43-44-45-46-47 MEB Yayınları
Ortaokul 8. Sınıf Fen Bilimleri Kazanım Temeli Etkinlikler Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 42, 43, 44, 45, 46, 47
8. Sınıf Fen Bilimleri Çalışma Kitabı Kazanım Temeli Etkinlikler Metni Etkinlik Cevapları
8. Sınıf Fen Bilimleri Çalışma Kitabı 42-43-44-45-46-47
Soru : Aşağıdaki metinde boş bırakılan yerleri kutucuk içinde verilen uygun ifadelerle tamamlayınız.
Cevap :
Canlıların kalıtsal olarak sahip olduğu her bir özellik karakter (kalıtsal özellik) olarak ifade edilir. İnsanlarda; ten, göz ve saç rengi, kan grubu gibi özellikler kalıtsal karakterlere örnek verilebilir. Kalıtsal özelliklerin bir kuşaktan bir sonraki kuşağa aktarımına kalıtım denir. Kalıtımı inceleyen bilim dalına da genetik (kalıtım bilimi) denir. Bezelyeler üzerinde çalışmalar yapan Mendel kalıtımı açıklayan önemli bilim İnsanlarından biridir.
Bir karakterin ortaya çıkmasında etkili olan gen yapısına genotip denir. Canlıların hem genetik hem de çevresel faktörler yardımıyla ortaya çıkan dış görüntüsüne ise fenotip denir.
Bir karakter oluşumuna etki eden genlerin aynı olmasına homozigot (saf döl) denir. Bu gen çifti “AA”, “aa” şeklînde gösterilebilir. Bir karakterin oluşumuna etki eden genler birbirinden farklı olabilir. Buna heterezigot (melez döl) denir. Bu gen çifti “Aa” , “Bb” şeklinde gösterilebilir.
Melez dölde etkisini gösteren gene baskın (dominant) gen denir. Bu genin harf gösterimi “A”, “B”, “C” şeklînde olabilir. Melez dölde etkisini gösteremeyen gene çekinik (resesif) gen denir. Bu genin harf gösterimi “a”, “b”, “c” şeklînde olabilir.
Canlıdaki bîr karaktere ait gen çifti “Aa” şeklinde gösterilmiş İse bu gen çiftinde baskın gen A, çekinik gen İse a harfi ile temsil edilmektedir.
Aralarında kan bağı olan bireyler arasında yapılan evlilikler akraba evliliği olarak tanımlanır. Akrabalar arasında genetik benzerlik fazla olduğu İçin akraba evliliklerinde kalıtsal hastalık görülme İhtimali normal evliliklere oranla daha fazladır.
8. Sınıf Fen Bilimleri MEB Yayınları Çalışma Kitabı 43 Cevapları
Soru : Aşağıda verilen ifadeleri “Doğru” ya da “Yanlış” olarak değerlendiriniz ve ifadeye ait uygun kutucuğu tarayınız.
Cevap :
(Doğru) 1. Karakterlerin kodlanmış olduğu DNA bölümüne gen denir.
(Doğru) 2. Melez döllerin çaprazlanması ile saf döller oluşabilir.
(Doğru) 3. Anne ve babadan farklı özellikler İçeren alellerin gelmesi durumuna melez döl denir.
(Yanlış) 4. Canlıların genotipî, dış görünüşlerine bakılarak her zaman belirlenebilir.
(Yanlış) 5. Çekinik bir alel ile bir araya geldiğinde taşıdığı özelliği gösteremeyen alele baskın alel denir.
(Doğru) 6. Baskın aleller İfade edilirken büyük harf kullanılır.
(Doğru) 7. Bir karaktere ait genlerden baskın ve çekinik olan aynı harfin büyüğü ve küçüğü ile ifade edilir.
(Yanlış) 8. Kahverengi saç rengi aleli, sarı saç rengi alelîne baskındır. Bu durumda kahverengi saç aleli “K” ile ifade edilirse sarı saç aleli “s” ile ifade edilebilir.
(Yanlış) 9. Akraba evliliklerinde kalıtsal hastalık görülme İhtimali diğer evliliklere göre daha düşüktür.
(Doğru) 10. Bezelyelerde çekinik bîr karakterin ortaya çıkması için çaprazlanan her iki bezelyeden o karaktere aît çekinik alel gelmek zorundadır.
(Doğru) 11. Bir karakter bakımından melez olan bireylerin dış görünüşlerinde çekinik gen özelliği görülmez.
(Yanlış) 12. Melez döller çaprazlandığında çekinik fenotipli birey ortaya çıkma ihtimali yoktur.
(Yanlış) 13. Bir karakter bakımından melez olan bireylerde çekinik özellikte alel yoktur.
(Yanlış) 14. Farklı özellikteki iki alelin bir araya gelmesi İle saf döl oluşur.
(Yanlış) 15. Çiçek rengi bakımından farklı fenotipteki iki bezelyenin çaprazlanması ile saf döl bezelye oluşmaz.
(Yanlış) 16. Çekinik bir karakterin ortaya çıkabilmesi İçin sadece saf döl çekinik ikî bezelyenin çaprazlanması gerekir.
(Doğru) 17. Saf döl baskın ve saf döl çekinik İki bezelyenin çaprazlanması sonucu oluşacak tüm bireyler kesinlikle melez genotiplidir.
(Doğru) 18. Karakterin ortaya çıkmasını sağlayan gen yapısına genotip denir.
(Doğru) 19. İnsanlarda cinsiyet X ve Y kromozomları ile belirlenir.
8. Sınıf Fen Bilimleri MEB Yayınları Çalışma Kitabı 44 Cevapları
Soru : Aşağıda verilen kavramlar ile kavramlara ait açıklamaları eşleştiriniz.
Cevap :
1- I 2- G 3- F 4- İ 5- E 6- H 7- – 8- A 9- C 10- B 11- D
8. Sınıf Fen Bilimleri MEB Yayınları Çalışma Kitabı 45 Cevapları
Soru : Bir çaprazlama sonucuna ilişkin bazı bilgiler kullanılarak aşağıdaki grafikler çiziliyor. Grafik verilerini değerlendirerek çaprazlama alanına uygun genotipleri yazınız (Baskın gen için “S” harfini kullanınız.).
Cevap :
Soru : Bu şemadan hareketle aşağıda verilen ifadeleri tamamlayınız.
Cevap :
1. Bu çaprazlamada yüzde %25 oranında saf baskın birey oluşmuştur.
2. Bu çaprazlamada yüzde %25 oranında saf çekinik birey oluşmuştur.
3. Verilere göre baskın olan sarı çekinik olan ise yeşil tohum rengi özelliğidir.
4. Çaprazlanan bezelyelerin fenotipleri Sarı tohum x Sarı tohum şeklindedir.
8. Sınıf Fen Bilimleri MEB Yayınları Çalışma Kitabı 46 Cevapları
Soru : Aşağıda karışık hâlde verilen harfleri düzenleyerek “Aynı soydan gelen bireyler arasında yapılan evliliktir.” tanımına sahip olan kavrama ulaşınız. Ulaştığınız kavramı boş kutucuklara yazınız.
Cevap :
Şifre “AKRABA EVLİLİĞİ”
Soru : Bu kavramın olumsuz sonuçlarını açıklayınız.
Cevap :
Bu evlilikler sonucu dünyaya gelecek bireylerin kalıtsal hastalıklı olma ihtimali, akraba olmayanlar arasında yapılan evliliklere göre daha fazladır.
Soru : Aşağıda akraba evliliği ile ilgili bazı İfadelerin yer aldığı bir diyagram verilmiştir. Bilgiler doğru İse ‘D” yanlış İse “Y” oku yönünde İlerlenecektir,
1. Buna göre bütün ifadeler hatasız değerlendirildiğinde kaçıncı çıkışa ulaşılır?
Cevap : 2. Çıkış
2. Diyagramdaki yanlış ifadelerin olduğu kutucuklardaki noktalı yerlere ilgili ifadenin doğrusunu yazınız.
Cevap :
II. Akrabalar arasında gen benzerliğinin fazla olması kalıtsal hastalıkların ortaya çıkma ihtimalini arttırır.
III. Akraba evliliklerinde kalıtsal hastalıklı birey görülme ihtimali daha fazladır.
8. Sınıf Fen Bilimleri MEB Yayınları Çalışma Kitabı 47 Cevapları
Gregor Mendel (Gıregor Mendel) kalıtım biliminin öncüsü olarak tanınan bilim insanıdır. Mendel, kalıtımla İlgili çalışma ve araştırmalarında bezelye bitkisini kullanmıştır. Mendel, ilk olarak mor çiçekli bezelye île beyaz çiçekli bezelyeleri çaprazlamıştır. Bu durumda oluşabilecek 1. kuşak (F1 dölü) bezelyeler görselde verilmiştir.
Soru : Buna göre aşağıdaki çaprazlamada kullanılan bezelye çiçeklerinin genotip ve fenotipleri ile ilgili verilen alanları doldurunuz. Çaprazlama sonucu oluşabilecek bezelyelerin genotip ve fenotip oranlarını da belirtiniz.
Cevap :
Soru : Mendel daha sonra 1. kuşakta (F dölü) oluşan bezelyeleri kendi aralarında çaprazlamış ve görseldeki gibi 2. kuşak (F dölü) bezelyeler ortaya çıkmıştır. Buna göre aşağıdaki çaprazlamada bezelye çiçeklerinin genotip, fenotip ve bunlara ait oranlarla ilgili alanları doldurunuz.
Cevap :
Soru : Yapılan çaprazlamalardan yola çıkarak aşağıdaki ifadeleri tamamlayınız.
Cevap :
1. Verilen çaprazlamalara göre mor çiçek oluşmasını sağlayan gen baskın özelliktedir.
Çünkü Mor çiçekli iki bezelye çarpıldığında beyaz çiçekli bezelye olmuştur. Mor çiçek geni çekinik olsaydı hepsinin mor çiçekli olması gerekirdi.
2. İlk çaprazlamada oluşan bezelyeler genotip olarak melez özelliktedir.
Çünkü İlk çaprazlama sonucu oluşan mor çiçekli bezelyeler kendi aralarında çaprazlandığında beyaz çiçekli bezelyede oluşmuştur.
