8. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 60-61 SDR Dikey Yayıncılık
Ortaokul 8. Sınıf Fen Bilimleri Doğal Seçilim Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 60, 61
8. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Doğal Seçilim Metni Etkinlik Cevapları
8. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 60-61
8. Sınıf Fen Bilimleri SDR Dikey Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 60 Cevapları
Soru : Yukarıdaki görsellerde soğuk ve sıcak bölgelerde yaşayan tilkiler görülmektedir. Bu canlıların ortak özellikleri nelerdir? Siz de benzer yaşam alanlarında bulunan canlıların ortak adaptasyonlarına örnekler veriniz.
Cevap :
Her ikisi farklı özelliklere sahip olmasına rağmen, vücutlarında yağ depolama ortak özellikleri olarak görülmektedir.
8. Sınıf Fen Bilimleri SDR Dikey Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 61 Cevapları
Kendimizi Değerlendirelim 2-2
1) Farklı türe ait canlılar, benzer adaptasyonlar gösterebilir. Bu canlılara ve bunların göstermiş olduğu adaptasyonlara örnekler yazınız.
Uzun Cevap :
Farklı türlere ait canlıların benzer adaptasyonlar göstermesi, evrimsel süreçte benzer çevresel koşullara uyum sağlama zorunluluğundan kaynaklanır. Bu duruma “konvergent evrim” denir. İşte bu tür adaptasyonlara örnekler:
1. Kanatlar ve Uçma Adaptasyonu
- Kuşlar (örneğin, şahin)
- Yarasalar
- Uçan böcekler (örneğin, kelebek)
- Pterozorlar (soyu tükenmiş uçan sürüngenler)
Bu türlerin hepsi farklı sınıflara ait olmasına rağmen, kanatlar geliştirmişlerdir ve uçma yeteneği kazanmışlardır. Kanatlar, farklı anatomik yapılar üzerinden evrilmiş olsa da, temel işlevleri aynı kalmıştır.
2. Su Altında Yaşam ve Yüzgeç Adaptasyonu
- Balıklar (örneğin, köpekbalıkları)
- Deniz memelileri (örneğin, yunuslar)
- Deniz sürüngenleri (örneğin, deniz kaplumbağaları)
- Deniz kuşları (örneğin, penguenler)
Bu türler, su altında etkili bir şekilde hareket edebilmek için benzer yüzgeç yapıları geliştirmiştir. Yunus ve köpekbalığı gibi türler, memeli ve balık olmasına rağmen, yüzgeç yapıları birbirine çok benzer.
3. Kaktüs ve Sukulentlerin Su Depolama Adaptasyonu
- Kaktüsler (örneğin, saguaro kaktüsü)
- Euphorbia türleri (örneğin, Euphorbia trigona)
Bu bitkiler, kurak çöl iklimlerinde hayatta kalmak için su depolama yetenekleri geliştirmişlerdir. Kaktüsler ve Euphorbia türleri farklı bitki ailelerine ait olsalar da, benzer yapısal özellikler (kalın, etli gövdeler) ve dikenler (yaprakların modifikasyonu) geliştirmişlerdir.
4. Zehirli Savunma Mekanizması
- Yılanlar (örneğin, kobra)
- Zehirli kurbağalar (örneğin, zehirli ok kurbağaları)
- Bazı böcekler (örneğin, zehirli karınca)
Bu canlılar, farklı sınıflara ait olmalarına rağmen, düşmanlarına karşı korunmak için zehirli savunma mekanizmaları geliştirmişlerdir. Bu mekanizmalar, potansiyel avcıları caydırmaya yönelik güçlü kimyasallar üretir.
5. Mimetik Adaptasyon
- Çubuk böcekleri
- Yaprak böcekleri
- Kelebekler (örneğin, Morpho kelebekleri)
Bu canlılar, bulundukları çevrede gizlenmek için kamuflaj yetenekleri geliştirmişlerdir. Çubuk böcekleri ve yaprak böcekleri, bitki dallarına ve yapraklarına benzeyen vücut şekilleri sayesinde avcılardan saklanır.
Bu örnekler, farklı türlerin benzer adaptasyonlar göstererek, benzer çevresel koşullara uyum sağlama yeteneklerini sergilemektedir. Konvergent evrim, doğanın benzer problemlere karşı benzer çözümler üretebildiğinin güzel bir kanıtıdır.
2) Doğal seçilim nedir? Açıklayınız.
Kısa Cevap : “Doğal seçilim nedir? Açıklayınız.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Doğal seçilim, Charles Darwin tarafından ortaya atılan evrim teorisinin temel mekanizmalarından biridir ve organizmaların çevresel koşullara uyum sağlama sürecini açıklar. İşte doğal seçilimin tanımı ve anahtar noktaları:
Doğal Seçilim Nedir?
Doğal seçilim, bir popülasyondaki bireylerin genetik çeşitlilikleri nedeniyle farklı hayatta kalma ve üreme başarısına sahip olmaları sürecidir. Bu süreç, çevresel faktörlerin etkisiyle bazı bireylerin daha avantajlı özelliklere sahip olmasına yol açar ve bu özelliklerin gelecek nesillere aktarılma olasılığını artırır.
Doğal Seçilimin Temel İlkeleri
- Varyasyon (Çeşitlilik): Popülasyon içinde bireyler arasında genetik farklılıklar vardır. Bu varyasyon, mutasyonlar, genetik rekombinasyon ve diğer genetik süreçler yoluyla oluşur.
- Kalıtım (Miras): Bireylerin sahip olduğu avantajlı özellikler genetik olarak yavrularına aktarılır. Bu özellikler nesiller boyunca devam eder.
- Üreme Başarısı: Avantajlı özelliklere sahip bireyler, çevrelerine daha iyi uyum sağladıkları için daha fazla hayatta kalır ve daha çok üreme şansı bulur. Böylece, bu avantajlı özellikler popülasyonda daha yaygın hale gelir.
- Çevresel Baskılar: Çevresel faktörler (iklim, besin kaynakları, yırtıcılar, hastalıklar vb.), bireylerin hayatta kalma ve üreme şansını etkiler. Bu faktörler, doğal seçilimi yönlendiren baskılar oluşturur.
Doğal Seçilime Örnekler
- Endüstriyel Melanizm: 19. yüzyıl İngiltere’sinde sanayi devrimi sırasında, hava kirliliği nedeniyle ağaçların kabukları kararmıştı. Bu ortamda, koyu renkli kelebekler (Biston betularia) daha iyi kamufle olup yırtıcılardan kaçabildikleri için sayıları arttı. Doğal seçilim, bu koyu renkli kelebeklerin popülasyonda daha yaygın hale gelmesine neden oldu.
- Darwin’in İspinozları: Galapagos Adaları’ndaki ispinozlar, farklı adalarda farklı besin kaynaklarına uyum sağlamak için farklı gaga şekilleri geliştirmiştir. Kalın ve güçlü gagalara sahip ispinozlar sert tohumları kırabilmiş, ince ve uzun gagalara sahip olanlar ise böcekleri yakalayabilmiştir.
- Antibiyotik Direnci: Bakteriler arasında doğal olarak ortaya çıkan mutasyonlar, bazı bakterilerin antibiyotiklere dirençli olmasına neden olur. Antibiyotik kullanımı, dirençli bakterilerin hayatta kalmasını ve çoğalmasını sağlar, böylece bu direnç genleri popülasyonda yaygınlaşır.
Sonuç
Doğal seçilim, canlıların çevrelerine uyum sağlama sürecinin temel mekanizmasıdır ve biyolojik çeşitliliğin oluşumunda önemli bir rol oynar. Bu süreç, organizmaların değişen çevre koşullarına uygun özellikler geliştirmesine ve bu özelliklerin nesiller boyunca korunmasına olanak tanır.
3) Doğal seçilime neden olan faktörleri sıralayınız.
Kısa Cevap : “Doğal seçilime neden olan faktörleri sıralayınız.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Doğal seçilime neden olan faktörler, bir popülasyon içerisindeki bireylerin farklı hayatta kalma ve üreme başarılarını etkileyen çevresel ve biyolojik unsurlardır. İşte bu faktörlerin ana başlıkları:
1. Çevresel Koşullar
- İklim: Sıcaklık, yağış miktarı, rüzgar gibi iklimsel faktörler bireylerin yaşama ve üreme şansını etkiler.
- Coğrafi Faktörler: Dağlar, nehirler, denizler gibi coğrafi engeller popülasyonları izole ederek farklı adaptasyonların gelişmesine neden olabilir.
- Habitat Değişiklikleri: Orman yangınları, sel, kuraklık gibi olaylar habitatı değiştirerek belirli özelliklere sahip bireylerin avantajlı hale gelmesine neden olabilir.
2. Besin Kaynakları
- Besin Kıtlığı veya Bolluğu: Besin kaynaklarının miktarı ve dağılımı, hangi bireylerin hayatta kalacağını ve üreyeceğini belirler.
- Besin Türü: Farklı besin kaynakları, bireylerin beslenme alışkanlıklarına göre avantajlı veya dezavantajlı olmasına yol açar.
3. Avcı-Av İlişkileri
- Yırtıcılar: Yırtıcı hayvanların varlığı, daha iyi kamufle olabilen veya hızlı kaçabilen bireylerin hayatta kalma şansını artırır.
- Avcı Baskısı: Avcıların avlanma stratejileri ve yoğunluğu, popülasyon içindeki bireylerin hayatta kalma ve üreme şansını etkiler.
4. Hastalıklar ve Parazitler
- Hastalık Direnci: Hastalıklara ve parazitlere karşı dirençli olan bireyler, daha iyi hayatta kalır ve daha çok ürer.
- Epidemiler: Hastalık salgınları, belirli genetik özelliklere sahip bireylerin hayatta kalmasını sağlayarak gen havuzunu değiştirebilir.
5. Rekabet
- Kaynak Rekabeti: Besin, su, barınma alanları gibi kaynaklar için bireyler arasında rekabet, en iyi uyum sağlayanların hayatta kalmasına yol açar.
- Eş Bulma Rekabeti: Üreme fırsatları için bireyler arasındaki rekabet, belirli özelliklerin avantajlı hale gelmesine neden olabilir.
6. Genetik Faktörler
- Mutasyonlar: Genetik mutasyonlar, popülasyonda yeni varyasyonlar oluşturarak doğal seçilimin işlemesi için gerekli çeşitliliği sağlar.
- Genetik Sürüklenme: Rastgele olaylar sonucu bazı genetik özelliklerin popülasyonda daha yaygın hale gelmesi.
7. İnsan Etkisi
- Avlanma: İnsanların yaptığı avlanma, bazı türlerin popülasyonlarını ve genetik çeşitliliğini etkiler.
- Habitat Tahribatı: Ormanların kesilmesi, kirlilik gibi insan faaliyetleri, doğal seçilimi etkileyerek bazı özelliklerin avantajlı hale gelmesine neden olabilir.
Bu faktörler, doğal seçilimin popülasyonlar üzerinde nasıl çalıştığını ve belirli özelliklerin neden daha yaygın hale geldiğini anlamamıza yardımcı olur.
4) Varyasyon nedir? Yazınız.
Kısa Cevap : “Varyasyon nedir? Yazınız.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Varyasyon Nedir?
Varyasyon, bir popülasyon içindeki bireylerin genetik ve fenotipik özellikler açısından farklılık göstermesidir. Bu farklılıklar, aynı türdeki bireylerin çeşitli çevresel koşullara farklı şekilde uyum sağlamalarına olanak tanır.
Varyasyonun Kaynakları
- Genetik Mutasyonlar:
- DNA’daki değişiklikler, yeni allellerin ortaya çıkmasına neden olur.
- Bu değişiklikler, genetik çeşitliliği artırır.
- Genetik Rekombinasyon:
- Cinsel üreme sırasında, ebeveynlerden gelen genlerin karışması sonucu yeni gen kombinasyonları oluşur.
- Bu süreç, özellikle mayoz bölünme sırasında gerçekleşir.
- Gen Akışı:
- Farklı popülasyonlar arasında bireylerin hareketi (göç) genetik çeşitliliği artırır.
- Yeni genler popülasyona girerek varyasyonu artırır.
- Çevresel Faktörler:
- Farklı çevresel koşullar, genlerin farklı şekilde ifade edilmesine yol açabilir.
- Bu durum, fenotipik varyasyona katkıda bulunur.
Varyasyonun Önemi
- Doğal Seçilim:
- Varyasyon, doğal seçilimin temelini oluşturur.
- Çevresel koşullara daha iyi uyum sağlayan bireyler, hayatta kalma ve üreme şansını artırır.
- Adaptasyon:
- Varyasyon, popülasyonların değişen çevre koşullarına uyum sağlamasını sağlar.
- Genetik çeşitlilik, türlerin uzun vadede hayatta kalma şansını artırır.
- Evrim:
- Varyasyon, evrimsel değişimin ham maddesidir.
- Zamanla, belirli özellikler popülasyonda daha yaygın hale gelir.
Örnekler
- Renk Varyasyonu:
- Kelebekler veya böcekler arasında farklı renkler, kamuflaj veya eş bulma şansını etkileyebilir.
- Boyut Varyasyonu:
- Hayvanlarda boyut farkları, besin kaynaklarına erişim veya yırtıcılardan korunma stratejilerini etkileyebilir.
- Hastalık Direnci:
- İnsan popülasyonunda, bazı bireylerin belirli hastalıklara karşı dirençli olması genetik varyasyonla ilgilidir.
Varyasyon, biyolojik çeşitliliğin ve evrimsel sürecin temel taşlarından biridir. Bu farklılıklar, popülasyonların çevresel değişikliklere uyum sağlamasına ve uzun vadede hayatta kalmasına olanak tanır.
