8. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 73-74-75-76 SDR Dikey Yayıncılık
Ortaokul 8. Sınıf Fen Bilimleri 2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları Cevapları Sayfa 73, 74, 75, 76
8. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı 2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları Cevapları
8. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 73-74-75-76
A. Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.
1) Kromozom kavramını açıklayınız.
Kısa Cevap : “Kromozom kavramını açıklayınız.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Kromozomlar, DNA’nın histon proteinleri ile sıkıca sarılması sonucu oluşan, hücre çekirdeğinde yer alan ince, ipliksi yapılardır. İnsanlarda 46 kromozom (23 çift) bulunur. Kromozomlar, genetik bilgiyi taşıyan ve hücre bölünmesi sırasında DNA’nın düzenli bir şekilde dağılmasını sağlayan yapılar olarak işlev görür. Her kromozom, genetik bilgiler içeren binlerce geni barındırır ve bu genler, canlıların kalıtsal özelliklerini belirler.
2) DNA’nın yapısını bir model üzerinde gösteriniz.
Kısa Cevap : “DNA’nın yapısını bir model üzerinde gösteriniz.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
DNA (deoksiribonükleik asit), çift sarmal yapıda bir moleküldür. İki zincir, şeker (deoksiriboz) ve fosfat gruplarından oluşan bir iskelet yapısına sahiptir. Bu zincirler, azotlu bazların (adenin, timin, guanin ve sitozin) karşılıklı olarak eşleşmesiyle birbirine bağlanır. Adenin (A) her zaman timin (T) ile, guanin (G) her zaman sitozin (C) ile eşleşir. Bu eşleşme, Watson ve Crick tarafından keşfedilen çift sarmal yapısını oluşturur ve DNA’nın replikasyon ve transkripsiyon süreçlerini mümkün kılar.
3) DNA kendini nasıl eşler? Açıklayınız.
Kısa Cevap : “DNA kendini nasıl eşler? Açıklayınız.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
DNA replikasyonu, hücre bölünmesi öncesinde DNA’nın kopyalanması sürecidir. Bu süreç, DNA çift sarmalının çözülmesiyle başlar. Enzimler, DNA helikasını kullanarak çift sarmalı açar ve iki tek zincir haline getirir.
Her bir tek zincir, yeni nükleotidlerle tamamlanarak yeni bir zincir oluşturur. DNA polimeraz enzimi, uygun nükleotidleri yeni zincirler üzerine ekler ve böylece her bir yeni DNA molekülü, orijinal molekülün bir kopyası haline gelir. Bu süreç, hataların düzeltilmesiyle oldukça güvenilirdir ve genetik bilginin doğru bir şekilde aktarılmasını sağlar.
4) Genotip ve fenotip kavramlarını açıklayınız.
Kısa Cevap : “Genotip ve fenotip kavramlarını açıklayınız.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Genotip, bir canlının genetik yapısını ifade eder ve kromozomlarındaki genlerin tüm kombinasyonunu içerir. Bu yapı, bireyin kalıtsal özelliklerini belirler. Fenotip ise, genotipin çevresel faktörlerle etkileşimi sonucu ortaya çıkan dış görünüş ve özelliklerdir.
Örneğin, göz rengi, boy, saç rengi gibi özellikler fenotipe örnektir. Genotip ve fenotip arasındaki ilişki, bireyin genetik yapısı ile çevresel etkilerin bir araya gelerek belirlediği sonuçtur.
5) Akraba evliliklerinin genetik sonuçları nelerdir? Açıklayınız.
Kısa Cevap : “Akraba evliliklerinin genetik sonuçları nelerdir? Açıklayınız.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Akraba evlilikleri, genetik çeşitliliğin azalmasına ve dolayısıyla genetik hastalıkların görülme sıklığının artmasına neden olabilir. Aynı gen havuzuna sahip olan bireyler, genetik olarak benzerlik gösterdiğinden, resesif genlerin taşıyıcı olma olasılığı artar.
Bu durum, genetik hastalıkların, özellikle de otozomal resesif hastalıkların ortaya çıkma riskini yükseltir. Örneğin, akraba evliliği sonucu görülebilecek hastalıklar arasında orak hücre anemisi, kistik fibroz, talasemi gibi hastalıklar yer alır.
6) Mutasyon ve modifikasyon kavramlarını açıklayınız.
Kısa Cevap : “Mutasyon ve modifikasyon kavramlarını açıklayınız.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Mutasyon, DNA diziliminin kalıcı olarak değişmesidir. Bu değişiklikler, genetik materyalin yapısını, sayısını veya düzenini değiştirebilir ve genellikle mutagenler (radyasyon, kimyasal maddeler) tarafından tetiklenir. Mutasyonlar, genetik çeşitliliği artırabilir veya hastalıklara neden olabilir.
Modifikasyon ise, çevresel etkenlerin etkisiyle organizmanın fenotipinde meydana gelen geçici değişikliklerdir. Örneğin, bir bitkinin ışık eksikliğinde boyunun uzaması veya mevsimsel değişiklikler sonucu bitkilerin renk değiştirmesi birer modifikasyondur. Modifikasyonlar, genetik yapıyı değiştirmez, sadece çevresel etkilerden kaynaklanır.
7) Adaptasyon kavramını açıklayınız.
Kısa Cevap : “Adaptasyon kavramını açıklayınız.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Adaptasyon, canlıların çevresel koşullara uyum sağlamak için zamanla kazandığı özelliklerdir. Bu süreç, doğal seçilim yoluyla gerçekleşir ve canlıların hayatta kalma ve üreme şansını artırır. Adaptasyonlar, fizyolojik, davranışsal veya morfolojik değişiklikler olabilir.
Örneğin, kutup ayılarının kalın kürkü, sıcak iklimde yaşayan bitkilerin kalın yaprakları gibi özellikler adaptasyona örnektir. Adaptasyon, türlerin yaşam alanlarına ve çevresel değişimlere uygun hale gelmesini sağlar.
8) Doğal ve yapay seçilim nedir? Açıklayınız.
Kısa Cevap : “Doğal ve yapay seçilim nedir? Açıklayınız.” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Doğal seçilim, çevresel koşulların etkisiyle canlıların genetik özelliklerinin zamanla evrimleşmesini sağlayan bir süreçtir. Doğal seleksiyon, hayatta kalma ve üreme başarısını artıran özelliklerin nesiller boyu aktarılmasıdır. Örneğin, kertenkelelerin sıcak iklimlerdeki renk değişimi buna örnektir.
Yapay seçilim ise, insanlar tarafından belirlenen özelliklere sahip canlıların üremesinin desteklenmesi sürecidir. Tarımda seçici üreme veya evcil hayvanların yetiştirilmesi bu tür seçilim örnekleridir. İnsanlar, belirli özelliklere sahip bireylerin çiftleşmesini sağlayarak yeni türler veya varyeteler oluşturur.
9) Biyoteknolojik çalışmaların olumlu ve olumsuz yönleri nelerdir? Açıklayınız.
Uzun Cevap :
Biyoteknolojik çalışmalar, sağlık, tarım ve çevre koruma alanlarında birçok olumlu etki yaratmaktadır. Gen tedavisi, ilaç üretimi, genetik mühendislik ile daha verimli ve hastalıklara dayanıklı bitkilerin geliştirilmesi bunlardan sadece birkaçıdır.
Örneğin, genetik olarak modifiye edilmiş organizmalar (GMO’lar) daha yüksek verim ve daha düşük pestisit kullanımı sağlar. Ancak, bu teknolojilerin kullanımı bazı olumsuz etkiler de doğurabilir. Genetik çeşitlilik azalabilir, bazı genetik değişikliklerin ekosistemler üzerindeki uzun vadeli etkileri tam olarak bilinmemektedir ve etik sorunlar ortaya çıkabilir.
Ayrıca, genetik mühendislikle üretilmiş organizmaların tüketici sağlığı üzerindeki potansiyel riskleri de endişe kaynağı olabilir.
10) Biyoteknolojinin gıda üretimi ve hayvancılık uygulamaları nelerdir?
Kısa Cevap : “Biyoteknolojinin gıda üretimi ve hayvancılık uygulamaları nelerdir?” ile ilgili kısa cevabı için tıklayınız.
Uzun Cevap :
Biyoteknoloji, gıda üretimi ve hayvancılıkta birçok yenilikçi uygulama sunar. Bitki ıslahında genetik mühendislik teknikleri kullanılarak, verimlilik, hastalık direnci, kuraklığa dayanıklılık ve besin değeri artırılır. Örneğin, genetik olarak modifiye edilmiş (GMO) soya, mısır ve pamuk gibi bitkiler, zararlılara ve hastalıklara karşı dirençlidir ve daha yüksek verim sağlar. Ayrıca, besin değeri artırılmış ürünler, örneğin provitamin A içeren altın pirinç gibi ürünler geliştirilmiştir.
Hayvancılıkta da benzer yöntemlerle, genetik mühendislik kullanılarak daha hızlı büyüyen, hastalıklara dirençli ve daha yüksek et ve süt verimi sağlayan hayvanlar yetiştirilmektedir. Klonlama ve genetik mühendislikle yapılan ıslah çalışmaları, örneğin klonlanmış koyun “Dolly” ve genetiği değiştirilmiş buzağılar, bu alandaki yeniliklere örnektir. Ayrıca, hayvanların genetik yapısının düzenlenmesiyle, daha az veteriner ilacı gerektiren ve daha sağlıklı besinler üreten hayvanlar elde edilmektedir.
Bu teknolojiler, gıda güvenliği ve sürdürülebilir tarım uygulamaları açısından da önemli katkılar sağlar. Ancak, bu uygulamaların uzun vadeli etkileri ve etik yönleri üzerinde hâlâ tartışmalar devam etmektedir. Bu nedenle, biyoteknolojik yeniliklerin geliştirilmesi ve uygulanması sırasında dikkatli bir denge kurmak gerekmektedir.
B. Aşağıda çerçeve içerisinde bazı ifadeler verilmiştir. Bu ifadelerden uygun olanları kullanarak cümlelerde boş bırakılan yerleri doldurunuz.
Cevap :
1) Fosfat, organik baz ve deoksiriboz şeker bir araya gelerek nükleotid yapılarını oluşturur.
2) DNA çift zincirli sarmal yapıya sahiptir.
3) Karakterlerin oluşmasını sağlayan DNA birimine gen adı verilir.
4) Her durumda etkisini gösterebilen alellere baskın alel adı verilir.
5) insanlarda çocuğun cinsiyetini belirleyen babadan gelen kromozomdur.
6) Modifikasyonlar kalıtsal değildir.
7) Tür içerisindeki çeşitlilik varyasyon olarak adlandırılır.
8) Biyoteknolojinin ilk uygulamalarına yoğurt yapımı örnek gösterilebilir.
9) Bir canlı ya da bir özelliğin kopyasının üretilmesine klonlama denir.
10) Zararlı genleri etkisiz hâle getirmek ve tedavi etmek amacı ile tedavi edici genlerin hastalara aktarılmasına gen tedavisi denir.
8. Sınıf Fen Bilimleri SDR Dikey Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 74 Cevapları
C. Aşağıdaki bilgiler doğru ise yay ayraç içine “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
Cevap :
1) (Yanlış) Genler birleşerek nükleotidleri oluşturur.
2) (Doğru) DNA kendini eşleyebilir.
3) (Doğru) Kalıtım ile ilgili çalışma yapan önemli bilim insanlarından biri de Gregor Mendel’dir.
4) (Yanlış) Baskın aleller küçük harfler ile gösterilir.
5) (Yanlış) Çekinik aleller etkisini her durumda gösterebilir.
6) (Yanlış) Spor yapan bir kişinin kaslarının gelişmesi adaptasyondur.
7) (Doğru) Orak hücreli anemi, mutasyon sonucu ortaya çıkan genetik bir hastalıktır.
8) (Doğru) Canlıların doğadaki yaşama şartlarına adaptasyon gösterenlerin hayatta kalmasına, gösteremeyenlerin ise yok olmasına “doğal seçilim” denir.
9) (Doğru) Antibiyotik biyoteknoloji ürünüdür.
10) (Doğru) Biyoteknolojik çalışmaların olumlu ve olumsuz yönleri vardır.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru cevaplarını işaretleyiniz.
1) Fen bilimleri dersinde öğretmen; Ege, Ata, Seher ve İpek’e sırasıyla “kromozom, nükleotid, DNA ve gen” yazan pankartları vererek sınıftan dışarıya çıkmalarını istiyor.
Öğretmen, öğrencileri hangi sıra ile sınıfa alır ise kromozom, nükleotid, DNA ve gen yapılarının, küçükten büyüğe doğru sıralamasını sınıftaki öğrencilere göstermiş olur?
A) Ege – Seher – Ata – İpek
B) Ege – İpek – Seher – Ata
C) Ata – Seher – ipek – Ege
D) Ata – İpek – Seher – Ege
Cevap : D Şıkkı
2) Aleller ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?
A) Kendini eşleyebilir.
B) Yapısında DNA bulunur.
C) Karekterlerin oluşumunda etkilidir.
D) Bir araya gelerek nükleotid oluşturur.
Cevap : C Şıkkı
3) ★ İki yeni DNA molekülü oluşur.
■ DNA zincirleri arasındaki bağlar kopar.
• Nükleotidler uygun yerlere yerleşir.
• DNA zinciri fermuar gibi birbirinden ayrılır.
DNA’nın eşlenmesi sırasında gerçekleşen bazı olaylar karışık olarak verilmiştir. Bu olaylar gerçekleşme sırasına göre düzenlendiğinde baştan 3. olay hangisi olur?
Cevap : C Şıkkı
8. Sınıf Fen Bilimleri SDR Dikey Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 75 Cevapları
4. Aşağıdaki I. II ve III ile numaralandırılmış DNA moleküllerinden hangisi ya da hangileri üzerindeki hatalar onarılamaz?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) II ve III
D) I, II ve III
Cevap : A Şıkkı
5. Yukarıda bazı karakterlerin oluşumuna etki eden aleller gösterilmiştir. Bu alellerden hangileri ho mozigot durumdadır?
Cevap : C Şıkkı
Kısa boylu bir bezelye için;
Erkek atasında uzun boy aleli vardır.
Dişi atasının alelleri homozigot durumdadır.
Erkek atası melez durumdadır.
6. Yukarıda verilenlerden hangileri doğru olabilir?
(Bezelyelerde uzun boy aleli. kısa boy aleline baskındır.)
Cevap : D Şıkkı
7. Beyaz çiçekli bezelyelerin çaprazlanması sonucunda oluşacak olan bezelyelerin mor çiçekli olma olasılığı kaçtır?
Cevap : D Şıkkı
8. Aşağıdaki çaprazlamalardan hangisinin sonucunda melez genotipli birey oluşmaz?
Cevap : A Şıkkı
9. Aşağıda verilenlerden hangisi sağlıklı bireylerin oluşmasına engel olabilir?
Cevap : B Şıkkı
8. Sınıf Fen Bilimleri SDR Dikey Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 76 Cevapları
10) “Çevrenin etkisi ile gen işleyişindeki değişikliklere “modifikasyon” adı verilir.” Buna göre aşağıdakilerden hangisi modifikasyon örneği değildir?
A) Orak hücreli anemi hastalığı
B) Derinin güneş ışığı altında bronzlaşması
C) Çuha bitkisinin farklı sıcaklıkta farklı renk çiçek açması
D) Halter sporu yapan kişilerin kaslı olması
Cevap : A Şıkkı
11) Yukarıda verilen görsellerden hangisi ya da hangileri mutasyonları açıklamak için kullanılabilir?
A) Yalnız I
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
Cevap : B Şıkkı
12) Aşağıda verilenlerden hangisi adaptasyonlara örnek olarak gösterilebilir?
A) Kutup tilkilerinin kısa kuyruklu olması.
B) Altı parmaklı bireylerin oluşması.
C) Van kedisinin göz renklerinin farklı olması.
D) Dört boynuzlu keçilerin oluşması.
Cevap : A Şıkkı
13) Biyoteknolojinin gelecekteki uygulama alanları;
I. Farklı canlı türlerinin ortaya çıkmasına,
II. Hastalıklı genlerin düzeltilmesine,
III. Çok daha verimli ürün oluşturulmasına maddelerinden hangilerine olanak sağlayabilir?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
Cevap : D Şıkkı
14) I. Klonlama
II. Gen aktarımı
III. Geleneksel ıslah
Yukarıda verilenlerden hangileri genetik mühendisliğinin çalışma alanlarındandır?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
Cevap : A Şıkkı
15) Aşağıda verilen yöntemlerden hangisi, embriyo oluşturma oranını artırmak için uygulanır?
A) Klonlama
B) Islah
C) Aşılama
D) Gen tedavisi
Cevap : C Şıkkı
